Recensie: Javier Guzman, Oorverdovend

Je kunt veel opmaken uit de manier waarop mensen lachen. Vooral de ‘ho-ho-ho’, dat soort dat twee betekenissen dekt: ‘ik vind dit grappig’, en ‘ik weet dat ik dit niet grappig mag vinden’. Tijdens de laatste show van Javier Guzman, Oorverdovend, zou je bijna doof van die lach worden.

Guzman hekelt in zijn show het ‘falen’ van de multiculturele samenleving, en ridiculiseert het wij-zij denken. Chinezen, gehandicapten, zijn ouders en zijn dochter – iedereen moet het ontgelden in grappen die zoveel mogelijk ‘op het randje’ zijn. Ook zijn publiek maakt hij het niet al te makkelijk, door hier en daar een tentamenvraag te stellen.

Een groot vormtechnicus is Guzman nooit geweest; in het slechtste geval zijn de gemakzuchtige, lompe punchlines het zijden draadje waaraan zijn cabaret hangt. Guzman wil iets zeggen over hoe ‘geconditioneerd’ de westerse mens is, maar blijft hangen in clichés of voorbeelden die toch een beetje voelen als B-materiaal van Theo Maassen.

Kortom: op de boodschap valt wel wat af te dingen. De cabaretier spot met ons idee van de herhaling van de geschiedenis – dat we maar blijven roepen hoezeer er niets verandert, waardoor er ook niets verandert. Maar vervolgens vertelt hij dat het verleden helemaal niet kenbaar is. Het is postmoderne vertwijfeling wat de klok slaat.

Guzman geeft je geen anker – maar dat maakt hem tegelijkertijd spannend. Het optisch bedrog dat hij pleegt met een traag bewegend object op het podium is erg effectief als eye-opener, en op het moment dat hij zijn tirades onderbreekt en zelf wat zachter gaat praten, is hij oprecht geëngageerd. En dat werkt ontwapenend. Wie eerst een half uur heeft staan schelden om vervolgens in een kinderbedje te gaan liggen en een imaginair gesprek met zijn dochter te voeren, krijgt de zaal wel stil.

Javier Guzman, oorverdovend. 1 februari gezien in de Tilburgse Schouwburg.

_Advertentie.