Van Driel over mislukt project onderwijsvernieuwing

Het is mooi, al die onderwijsvernieuwing, maar het gaat wel met vallen en opstaan. Zeker als de docent verder op de troepen vooruit loopt dan de studenten. Hans van Driel, docent Mediawijsheid, leerde een harde les: zijn ‘geflipte’ classroom was een mislukking. De oordelen van de studenten bij de mondelinge evaluatie waren vernietigend. “Ik heb onderschat dat studenten werkelijk alles wat je zegt braaf doen.”

Bij de meeste cursussen op Tilburg University is het concept simpel. De docent vertelt iets, de studenten luisteren. En dan zijn er nog werkcolleges, waarbij meer interactie is, maar de te bespreken stof wordt grotendeels nog altijd door de docent voorgekauwd. Van Driel, docent aan Tilburg School of Humanities, besloot het bij zijn cursus Mediawijsheid anders te doen. Hij noemt het een shocktherapieversie van het concept van de geflipte classroom. “De studenten bepalen grotendeels de onderwerpen van de cursus, ze formuleren zelf hun leerdoelen, ze verzorgen zelf inhoudelijk de colleges en ze formuleren een zelfevaluatie waarin zij beargumenteerd aangeven in hoeverre zij de leerdoelen hebben behaald en stellen een cijfer voor.”

Om bij het eerste doel te beginnen, waarom zouden studenten niet zelf aan kunnen dragen naar welke onderwerpen ze nieuwsgierig zijn, dacht Van Driel. Het bleek een misser. “Allereerst ontbreekt samenhang tussen de onderwerpen die studenten aandragen. De cursus leek in de ogen van de studenten op los zand. Ook was het niet slim om de inhoud van de gehele cursus in één bijeenkomst vast te leggen. Er was geen ruimte meer voor aanpassingen.”

Ook bleken studenten niet in staat om zelf hun leerdoelen te bepalen of om college te geven. “Ze hebben nooit geleerd om zelf na te denken over hun leerdoelen. Ze komen van een middelbare school af waar de docent precies voorkauwt wat ze moeten leren en aan welke eisen ze moeten voldoen. Het geven van de colleges was vooral leerzaam voor degenen die de les gaven, niet voor de andere studenten.”

Tijdens de weken dat hij de cursus gaf, zag Van Driel het al fout gaan. Hij trok echter niet aan de noodrem en de studenten ook niet. “Dat had ik achteraf wel moeten doen, maar ik wilde consequent zijn. Bovendien had ik verwacht dat de studenten zelf wel zouden klagen. Ik heb me daar echt in vergist. Dat komt door de middelbare scholen. Je leert daar netjes te doen wat de docent zegt. Bovendien werken die scholen met een model waardoor alle verantwoordelijkheid bij de docent ligt. Die is verantwoordelijk voor inhoud, toetsing, werkvormen. Maar dat is ouderwets. Je moet het samen doen, vergelijk het met het bedrijfsleven. Een communicatiebureau werkt ook niet meer voor een bedrijf, maar met een bedrijf. Het onderwijs loopt achter bij die trend.”

Van Driel erkent dat hij met zijn aanpak te ver op de troepen vooruit heeft gelopen. Bij het basisprincipe van Flip the Classroom doen de studenten thuis aan kennisoverdracht, bijvoorbeeld door het lezen van boeken en kijken van filmpjes. Voor kennisverwerking en kennisgeneratie is nog steeds een docent nodig. “Ik heb de kennisverwerking ook bij de studenten gelegd. Zo heb ik ze 25 actieve werkvormen gegeven. Ze moesten bijvoorbeeld een persconferentie organiseren, waarbij ze of de journalist of de geïnterviewde waren. Maar ik heb het onderschat en ben vergeten dat studenten helemaal niet weten hoe ze kritisch moeten interviewen. Die vaardigheid had ik ze eerst moeten leren. Nu kwam het niet verder dan oppervlakkige vragen. Volgende keer moet ik meer terug naar de basis. Eerst kennisoverdracht en dan de rest.”

_Advertentie.