Streep door promotiefabriek

Bijna een kwart van de rijksbijdrage aan universitair onderzoek wordt uitgekeerd als promovendibonus. Universiteiten worden te afhankelijk van promovendi, er heerst een haastcultuur en de promotiebonus is een ‘perverse financiële prikkel’. Het kabinet wil daar nu een einde aan maken.

Dat blijkt uit de Wetenschapsvisie 2025 die staatssecretaris Sander Dekker en Minister Jet Bussemaker morgen presenteren. Daarmee geven ze vorm aan het wetenschapsbeleid in Nederland. Door een aanhoudende stijging van het aantal gepromoveerden stijgt het aandeel van de promoties in de algehele onderzoeksbekostiging. De eerstegeldstroom, het geld dat een universiteit van de overheid krijgt voor onderwijs en onderzoek, wordt namelijk mede bepaald door het aantal promoties. Universiteiten krijgen per promotie een vast bedrag. Dat is de promotiebonus: een bedrag van maximaal 90.000 euro per proefschrift. Universiteiten met veel promovendi krijgen zo meer geld uit de eerste geldstroom dan een universiteit met weinig promovendi. Dat is onwenselijk omdat dit in de toekomst kan leiden tot een overheersende rol van het aantal promoties op de verdeling van geld uit de eerste geldstroom onder universiteiten. In 2015 zouden promoties al goed zijn voor 24,1 procent van de algehele onderzoeksbekostiging.

Daarom legt het kabinet met de Wetenschapsvisie 2025 het promotiebeleid nu aan banden. De promotiebonus, in de praktijk een prikkel om zoveel mogelijk promovendi in huis te halen, wordt verlaagd. Het vaste bedrag per promovendus verdwijnt. In plaats daarvan krijgen universiteiten voortaan nog “maximaal 20 procent van hun totaalbudget gefinancierd op basis van hun aantallen gepromoveerden,” lezen we in het rapport.

Zo wordt de promotieprikkel gemaximeerd én verlaagd. Daardoor zal een stijging van het aantal promoties tot minder schommelingen leiden in de financiering van universiteiten. Universiteiten kunnen zo afwegingen maken die gericht zijn op de lange termijn, zo schrijft het kabinet. De haastige universitaire cultuur, aangejaagd door (volgens critici) perverse prikkels van de promotiebonus, wordt zo getemperd. Het geld dat vrijkomt, maximaal 95 miljoen euro, wordt ingezet voor profilering van de instellingen.

_Advertentie.