Kies de nieuwe Eijlander!

Een goede rector magnificus is eigenlijk als een paus, een primus inter pares. Een rector is immers ook maar een gewone hoogleraar die zijn leerstoel een paar jaar opgeeft om zijn leven niet aan de wetenschap, maar aan de universiteit te wijden. Vanuit hun midden kiezen de decanen, als ware zij in conclaaf in de Sixtijnse Kapel, na lange onderhandelingen iedere paar jaar een nieuwe rector magnificus.

Zes jaar geleden kwam de bestuurskundige Philip Eijlander als winnaar uit de bus. Het ‘Habemus rectorem’ vanuit het Cobbenhagengebouw viel in vergelijking met het Habus papam wellicht in het niets, beiden werden in één klap van een redelijk anonieme functie het gezicht van een instituut.

Dat heeft Eijlander geweten. Nog geen drie jaar na zijn aantreden raakte Tilburg University verstrikt in één van de moeilijkste zaken die de Tilburgse universiteit in haar korte bestaan heeft gekend. Eén van haar succesvolste hoogleraren bleek data te hebben verzonnen en op basis daarvan artikelen te hebben geschreven. De zaak-Stapel sloeg in als een bom in de Nederlandse wetenschap en Tilburg University werd plaats delict. Als gezicht van de universiteit wist Eijlander de rust te bewaren en de besmetting niet te laten overslaan op de gehele universiteit. Een sterke prestatie.

Bovendien was hij het gezicht van een veranderende organisatie; de Universiteit van Tilburg waaraan ik studeerde transformeerde in Tilburg University. Ook werd de rustige bestuurder Hein van Oorschot vervangen door de actievere collegevoorzitter Koen Becking. Die maakte zich niet populair onder werknemers door zich – volgens een aantal hoogleraren – niet als academicus te presenteren en een beloofd scherper profiel niet waar te maken. Daarenboven zijn er klachten dat Becking weinig zichtbaar op de campus is. Gelukkig was er een goede rector om een brug tussen beide kampen te slaan.

De verkiezingsprocedures van zowel rectores als die van de pausen zijn een overblijfsel uit vroeger tijden. Zeker in tijden waarin CvB-voorzitters een steviger vinger in de pap krijgen is het belangrijk dat daarnaast een rector met een sterk mandaat staat. Waar CvB-voorzitters immers in beginsel over de centen gaan, moeten rectores de stem van onderwijs en onderzoek laten horen. Wanneer de centen belangrijker worden dan onderwijs en onderzoek, is het wachten tot men universiteiten kan opdoeken.

Daarom zou het goed zijn dat naast de vijf decanen een grotere groep hun mening mag geven over het profiel van een nieuwe rector. In België heeft men daar een goede manier voor. Daar mogen studentenvertegenwoordigers en wetenschappelijk personeel stemmen voor wie idealiter hun rector wordt. Dat houdt in dat kandidaten in ieder geval prioriteiten moeten presenteren en grote lijnen moeten uittekenen.

Nog beter zou zijn dat zo’n aanzienlijk persoon die studenten en medewerkers vertegenwoordigt, direct verkozen wordt door die studenten en medewerkers. De direct gekozen paus zal vast nog een tijdje op zich laten wachten. Tilburg University kan tot die tijd alvast het goede voorbeeld geven.

Door Henk Strikkers

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.