Gedwongen anticonceptie voor ongeschikte ouders

“Er moet een maatschappelijk debat komen rond gedwongen anticonceptie voor onmachtige ouders. In de praktijk gebeurt het al, maar de wetgever blijft achter. Dit is zo’n thema waaraan de politiek zich niet graag brandt.” Aldus Paul Vlaardingerbroek, hoogleraar familierecht op Tilburg University.

Vlaardingerbroek doet zijn oproep naar aanleiding van een zaak die voor de Groningse rechter ligt. De 20-jarige, zwakbegaafde Daniëlla werd door haar stiefvader doodgeslagen met een honkbalknuppel. De moeder greep niet in. Ook de beide verdachten, Karin S. en Geert W., zijn zwakbegaafd.

Taboe
Gedwongen anticonceptie roept fundamentele juridische en ethische bezwaren op. Als voorstander word je om de oren geslagen met verwijzingen naar de geboortepolitiek van de nazi’s. Vlaardingerbroek: “De taboesfeer is duidelijk. Toch moet de politiek eens serieus gaan praten over deze maatregel, bijvoorbeeld voor ouders die eerder ernstig in de fout gingen.” Het is hypocriet dat de wetgever het onderwerp links laat liggen. “Gynaecologen die ‘kennelijk ongeschikte’ meisjes behandelen, dringen nu ook al aan op anticonceptie. Op vrijwillige basis of in overleg met de ouders wordt dan bijvoorbeeld een spiraaltje geplaatst.” Ook gebeurt het dat moeders met zware psychische problemen verplicht worden opgenomen of onder toezicht geplaatst.

Tot nu toe blijkt wetgeving lastig. “In de zaak-Savanna [een peuter die in 2004 door haar moeder werd gedood] wilde de rechter verbieden dat de moeder in de gevangenis seksuele omgang had. Dat bleek toen een te grote inbreuk op de privacy.” Ook Tweede-Kamerlid Marjo van Dijken (PvdA) zocht in 2009 naar een meer formele aanpak. Haar wetsvoorstel voor gedwongen anticonceptie kwam niet verder dan de nietszeggende status van ‘discussienota’.

Tijdelijk
Er is bij gedwongen anticonceptie geen sprake van sterilisatie. Het gaat om een tijdelijke maatregel- na een paar jaar kan de situatie opnieuw worden bekeken. Ingrepen als het plaatsen van een spiraaltje of anticonceptiechip kunnen weer ongedaan worden gemaakt. Volgens Vlaardingerbroek mag de politiek de ogen niet sluiten voor de nijpende problematiek. “Wetgeving op dit terrein is misschien nog ver weg. Ook internationaal zie ik hiervan geen voorbeelden. Maar het onderwerp hoort sowieso op de politieke agenda. Als samenleving zijn wij medeschuldig aan het leed dat onmachtige ouders kunnen veroorzaken.”

_Advertentie.