Academische taal breekt allochtone leerling op
Nederlandse leerlingen van Turkse en Marokkaanse afkomst hebben de zwakste positie in het basisonderwijs. Vaak wordt als verklaring gegeven dat zij thuis een andere taal dan het Nederlands spreken. Maar volgens UvT-onderzoeker Mohammadi Laghzaoui is het probleem ingewikkelder.
Laghzaoui toont in zijn onderzoek aan dat de achterstand vooral ligt in het niet verwerven van de meer abstracte taal die aan de orde is bij het leren en onderwijzen op school, de zogeheten academische taal.
Hij beveelt ouders en leerkrachten aan taalactiviteiten te ontwikkelen om de verwerving ervan te stimuleren. Laghzaoui volgde drie- tot zesjarige Marokkaans-Berberse kinderen over een periode van drie jaar. In deze leeftijdsfase ontwikkelt zich de academische taal of schooltaalvaardigheid. Het gaat daarbij om de meer abstracte communicatie over zaken die het dagelijks leven overstijgen en de daarbij behorende begrippen. Voorbeelden hiervan zijn het taalgebruik in de schoolboeken en de instructietaal van de leraren. Hij onderzocht daarbij zowel de thuis als de schoolsituatie.
Laghzaoui vond dat leerkrachten meer academische taal hanteren als de kinderen ouder worden, terwijl tweetalige kinderen deze al jonger kunnen leren. Ook constateerde hij dat Marokkaans-Berberse moeders met een lagere sociaaleconomische achtergrond minder academische taal gebruiken dan hoger opgeleide ouders. Kinderen op de leeftijd van vijf jaar hebben de neiging om op school meer complexe constructies te gebruiken dan thuis.
Leerkrachten in kleuterklassen met veel tweede-taalleerders gebruiken net zo veel abstracte taal, maar minder ingewikkeld, in vergelijking met leerkrachten in kleuterklassen met weinig tweede-taalleerders. Het lijkt erop dat ze de inhoud van hun taalaanbod niet aanpassen, maar de vorm ervan simpeler maken, stelt Laghzaoui.
De promovendus beveelt aan dat ouders en leerkrachten bewuster moeten zijn van het soort taal dat zij gebruiken met de kinderen. Ze zouden meer aandacht moeten besteden aan de soort taalactiviteiten om verwerving van die academische taal mogelijk te maken. De rol van de school is om kinderen een meer gestructureerde en georganiseerde manier van leren te bieden om dit te bevorderen.
Advertentie.
