Zijlstra verdedigt zich bij #HBOdiscours

The devil is in the detail.’ Het is de mantra van demissionair staatssecretaris Halbe Zijlstra, het terugkerend antwoord op de vragen waar hij eigenlijk geen antwoord op heeft. Zijlstra is vandaag eregast bij het eerste #HBOdiscours, een debat waarbij de actualiteit van het hoger onderwijs centraal staat. Onderwerp van deze editie zijn Zijlstra’s plannen voor de financiering van het deeltijdonderwijs.

Als deze plannen doorgang vinden, dan krijgen hogescholen en universiteiten vanaf 2017 geen geld meer voor hun deeltijdopleidingen. Wel kunnen studenten een beurs krijgen, maar dan alleen voor studies die volgens de politiek van economisch of maatschappelijk belang zijn.

Thom de Graaf, voorzitter van de HBO-raad, opent het debat met een serie vragen aan de staatssecretaris. Ook afgevaardigden van de onderwijs- en studentenbonden nemen deel aan de discussie.  Zij vrezen voor de kwaliteit en toegankelijkheid van het deeltijdonderwijs.

Paul Rüpp, voorzitter van Avans Hogescholen:  ‘We hebben onze mond vol van een leven lang leren, en dat iedereen het recht heeft om een diploma te halen.  Maar dan moet het hoger onderwijs wel toegankelijk blijven. Door deze maatregelen komt dat in het gedrang.’

De staatssecretaris ziet dat anders. ‘Het is niet per se zo dat wanneer je de bekostiging van het onderwijs weghaalt, de prijs meteen de lucht ingaat.  Prijzen van private aanbieders liggen nu niet veel hoger. De student zal dus niet veel meer gaan betalen.’ Volgens Zijlstra leidt het systeem juist tot meer flexibiliteit en meer studenten.

‘Opleidingen die geen geld opleveren zullen komen te vervallen in een systeem gebaseerd op marktwerking,’ denkt Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het ISO.  ‘Daarmee komt belangrijke kennis te vervallen.’ ‘Er zullen opleidingen blijven die niet zonder overheidsbekostiging kunnen voortbestaan,’ beaamt Zijlstra. ‘Maar dat zijn details die nader nog uitgewerkt moeten worden.’

Eigenlijk is alleen Marten Jan Kuipers, directeur van de Leidse Onderwijs Instelling (LOI in de volksmond) blij met Zijlstra’s voorgenomen privatisering van het deeltijdonderwijs. Dat is niet zo gek. In het nieuwe systeem wordt geen verschil meer gemaakt tussen reguliere en particuliere opleidingen. Dit ter bevordering van een gelijk speelveld, een term die we nog vaak zullen horen tijdens het debat. Wat Kuipers betreft draait de overheid de geldkraan zelfs helemaal dicht: ‘Het deeltijdonderwijs kan zichzelf wel bedruipen.’

De Graaf: ‘Universiteiten en hogescholen maken zich zorgen over het voortbestaan van kleine studies.’ Fatalisme, volgens de staatssecretaris. ‘Kennelijk hebben ze zo weinig vertrouwen in het eigen product dat ze per definitie denken dat ze de strijd gaan verliezen. Jongens, beetje vertrouwen in jezelf.’

Ondanks alle protesten meent hij dat er een breed draagvlak is voor zijn plannen in zowel politiek als maatschappij. ‘De meeste partijen hebben gezegd deze richting te zien zitten. In samenspraak met het veld zullen we het nu nader invullen. En wat de studenten betreft,  ik kan me niet voorstellen dat zij ongelukkig zijn als de financiering voortaan via hen zal gaan.’

‘Voor zover die studenten in een prioritair veld gaan studeren’, repliceert De Graaf. Maar dat wuift Zijlstra weg. Ook de vergelijking met de sterk gestegen tarieven voor tweede studies en schakelprogramma’s gaat volgens hem niet op. Kortom, het lot van de deeltijders blijft nog even in het ongewis.

Verslag van: Ynske Boersma

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.