Nieuw boek over wetenschapsfraude

Morgen verschijnt Ontspoorde wetenschap, een boek over  fraude, plagiaat en academische mores van onderzoeksjournalist Frank van Kolfschooten. Hij vond in totaal 35 zaken waarbij schending van wetenschappelijke integriteit bewezen werd geacht. Daarbij volgde in 26 gevallen een sanctie, variërend van berisping tot ontslag. Univers gaat zo spoedig mogelijk het boek recenseren.

In Ontspoorde wetenschap reconstrueert Van Kolfschooten diverse zaken die nog niet eerder in de publiciteit zijn gekomen. Zo beschrijft hij de zaak van Mart Bax, emeritus hoogleraar politieke antropologie aan de Vrije Universiteit. Bax beschreef  in 1985 een Zuidnederlandse bedevaartplaats onder de  naam Neerdonk, waar de door hem beschreven gebeurtenissen niet hebben plaatsgevonden. Onder buitenlandse deskundigen bestaan bovendien grote twijfels over een publicatie van Bax uit 1995 over de bedevaartplaats Medjugorje in Herzegovina. Een door Bax beschreven ‘bloedvete’ waarbij begin jaren negentig 140 mensen zouden zijn vermoord, is volgens deze deskundigen ter plaatse onbekend. Bax heeft tot nu toe geen bevredigende antwoorden gegeven op vragen over deze publicaties. De Vrije Universiteit heeft vandaag bekengemaakt dat zij onderzoek gaat doen naar de zaak.

Tilburg

In het boek van Van Kolfschooten ook een voorbeeld van de ‘open’ communicatie van de UvT: “Ook met de Universiteit van Tilburg had ik een moeizame uitwisseling. De Tilburgers hielden vol dat er voorafgaand aan de Stapelaffaire onder het rectoraat van prof.dr. Frank van der Duyn Schouten geen fraudemeldingen waren binnengekomen. Uit een onjuist geadresseerde e-mail (per ongeluk aan mij, de verkeerde Frank, gestuurd) bleek dat de betrokken Tilburgers al vermoedden op welke zaak ik doelde, maar een spelletje blufpoker speelden om te kijken of ik werkelijk van de hoed en de rand wist van deze (nooit in behandeling genomen) plagiaatklacht. Voorlichting had later ook ‘geen behoefte’ om te reageren op een concepttekst over de zaak-Stapel die ik wilde voorleggen ter voorkoming van feitelijke onjuistheden.” De plagiaatfraude vond plaats in 2003 op de UvT, maar werd dus nooit onderzocht door Van der Duyn Schouten. De naam van de fraudeur wordt niet door de auteur vrijgegeven, omdat de aangever niet meer in de publiciteit wil en de zaak nooit onderzocht is.

Ontspoorde wetenschap bevat ook verhalen van Nederlandse slachtoffers van buitenlandse plagiators en fraudeurs. Het boek geeft tevens een historisch overzicht van Nederlandse plagiaat- en fraudezaken, te beginnen bij Erasmus.Verder gaat Van Kolfschooten in op de maatregelen die academisch Nederland na de Stapel-affaire van september 2011 heeft genomen om het probleem van wetenschapsfraude aan te pakken.

Het boek kost 19,95 en wordt uitgegeven door Uitgeverij De Kring

_Advertentie.