Martelen als business model

Mirjam van Reisen, bijzonder hoogleraar sociale verantwoordelijkheid van Tilburg School of Humanities en bekleedster van de Marga Klompé leerstoel, doet onderzoek naar de omvang en ernst van mensenhandel in Sinaï. Samen met Connie Rijken, een expert op gebied van mensenhandel, publiceerde ze twee boeken. ”Het is een cyclus van gevangenschap en afpersing.”

Van Reisen is voor haar onderzoek naar Zuid-Sudan, Kenya, Uganda en Israël geweest en zit op dit moment in Zimbabwe. In het laatste onderzoek van Van Reisen en Rijken, The Human Trafficking Cycle: Sinai and Beyond, wijst ze Israël, Egypte, Sudan en Eritrea op de verantwoordelijkheid die ze moeten nemen om de mensenhandel in Sinaï te stoppen. Ook vinden ze dat Europa meer kan doen. Univers sprak met Van Reisen.

Wat is aan de hand in Sinaï?

“De slachtoffers zijn ontvoerde vluchtelingen uit Eritrea. Vervolgens worden ze in huizen vastgehouden en gemarteld totdat hun familie grote bedragen aan losgeld betaalt voor hun vrijlating. Als de gevangenen het geluk hebben dat ze worden vrijgelaten, worden ze door de Egyptische autoriteiten opnieuw gevangen genomen. Ze worden hier opnieuw gedwongen om geld te verzamelen om zichzelf vrij te kopen. Dus het is een cyclus van gevangenschap en afpersing. Uiteindelijk worden ze gedeporteerd naar het land dat ze ontvluchtten. Terug in Eritrea worden ze gevangen gezet, omdat ze het land niet hadden mogen verlaten. Jonge Eritreërs vluchten het land uit, vanwege een gedwongen dienstplicht zonder einddatum. Ze moeten daar, onder het bewind van een dictator, helpen om bijvoorbeeld huizen voor generaals te bouwen. Het is eigenlijk een vorm van slavenarbeid. Ze vluchten hoewel ze riskeren te worden doorgeschoten aan de grens.”

 

Waarom werken de autoriteiten mee aan de mensenhandel?

“De Sinaï staat onder gezag van Egyptische autoriteiten. Zij zeggen dat ze weinig kunnen aanrichten, maar uit interviews met slachtoffers blijkt dat de politie of militairen soms in de huizen waar mensen worden vastgehouden, maar niks doen. De wetgeving met betrekking tot de mensenhandel in Egypte is overigens heel goed, maar de autoriteiten doen niets om de ontvoeringen te stoppen.”

Hoe denkt u dat deze mensenhandel gestopt kan worden?

“Ten eerste moet de aanvoerroute van de mensenhandel in Sinaï worden gestopt en ten tweede moet verspreiding worden voorkomen. De vluchtelingenkampen moeten beter worden beschermd en bewaakt, want ze worden onder meer vanuit deze kampen ontvoerd. We moeten meer veiligheid creëren voor vluchtelingen in deze landen. In Kassala (een provincie in Zuid-Sudan) worden ook veel mensen gekidnapt. Daar heeft de Europese Unie nu een project lopen met de lokale autoriteiten om de gijzelingen tegen te gaan. We horen ook vaak terug dat de politie en militairen zelf de trafficking uitvoeren of erbij betrokken zijn.”

Waarom worden de gevangen gemarteld, terwijl ze bedoeld zijn voor mensenhandel?

“Ja, dat heeft mij ook verbaast. Normaal gesproken worden gevangenen te werk gezet in bijvoorbeeld de prostitutie. Hier is het business model zo, dat mensen worden gemarteld om ervoor de zorgen dat losgeld wordt betaald. Met deze martelingen voeren ze de druk op familieleden op om te betalen. Dat zijn vaak hele arme mensen, die zulke hoge losgelden helemaal niet kunnen betalen. Ze verkopen alles en lenen bij anderen. Hoe de mensenhandelaars in staat zijn om zoiets vreselijks te doen is onbegrijpelijk. We zien dat gijzelnemers slachtoffers ontdoen van alle menselijkheid. Zij zien de slachtoffers niet meer als mensen maar als koopwaar.”

Er wordt in uw rapport ook aandacht geschonken aan de illegale orgaanhandel. Hoeveel bewijs is er over de orgaanhandel?

“Organen worden verwijderd, maar we weten niet of ze worden verhandeld. Er zijn foto’s van lijken waarop je kunt zien dat er organen zijn verwijderd, maar is er geen bewijs dat die worden verhandeld. De gegijzelden voelen de dreiging hiervan, want als hun organen meer opleveren dan het losgeld dat wordt geëist, zullen ze sterven. Dit drijft de prijs van het losgeld op.”

Is er dan de afgelopen jaren helemaal niks opgelost?

“Nee, er is nog niets opgelost. Het probleem is zich juist aan het verspreiden naar Sierra Leone en Tsjaad en we veronderstellen naar het zuiden van Afrika. En zolang er niks aan gedaan wordt, blijft het een heel lucratieve handel. Het ergste is eigenlijk dat het probleem in de Sinaï redelijk gelokaliseerd en dus oplosbaar was, maar door de verspreiding is het einde zoek. De EU wordt wel bewuster van de problematiek.”

Mocht je een documentaire willen kijken over de situatie klik dan hier. De documentaire is tussen 22:00 en 06:00 te bekijken.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.