Stein pleit voor meer argwaan in de wetenschap

Moeten onderzoekers elkaar wantrouwen op de werkvloer? Nano-onderzoeker Derek Stein is daar een voorstander van nadat hij tweemaal slachtoffer was van fraude gepleegd door medeonderzoekers.

Derek Stein sprak met de Volkskrant over zijn ervaringen en waarom hij pleit voor meer achterdocht in het lab. Hij noemt wat hem is overkomen het zwartste episode uit zijn academische leven. In twee jaar tijd heeft hij twee gepubliceerde onderzoeken terug getrokken toen er later bleek dat er fraude was gepleegd. De fraude was niet gepleegd door hemzelf maar door een student en een postdoc die hij begeleidde. Stein: “Wetenschap wordt bedreven op basis van vertrouwen. Als er iets mis is, denken we eerst aan een defect, een vergissing, of een fout. Van alles. Maar het idee van bewust bedrog is taboe, daar denk je niet aan.”

Hij verzoekt iedereen alert te zijn voor fraude. “Als je niet uitgaat van de mogelijkheid van bedrog, mis je gemakkelijk de keren dat het wel gebeurt. Bovendien denk ik eerlijk gezegd dat het mensen ervan weerhoudt om gekke dingen te doen als je weet dat je gesnapt zult worden.” Toch denkt hij dat veel wetenschappers door zullen gaan met blindelings op elkaar vertrouwen want er spelen ook andere belangen zoals imago en risico op een rechtszaak.

Univers sprak met Philip Eijlander, wie rector magnificus was toen Diederik Stapels fraude aan het licht kwam. Hij vindt dat argwaan en wantrouwen niet de juist woorden zijn. “Die begrippen wijzen op een intentie die niet goed zou zijn. Beter is het om te spreken van kritisch en sceptisch. ‘Eerst zien, dan geloven’ moet het devies zijn in de wetenschap.”

Advertentie.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.