Robots bedreiging voor universitaire student?

Robots zijn in steeds meer sectoren te vinden, wat mogelijk ten koste gaat van werkgelegenheid. Volgens een pas verschenen rapport lopen ook hoogopgeleiden het risico te worden vervangen door computers en automaten. Loopt jouw toekomst ook gevaar? Wij vroegen het twee experts van onze eigen universiteit.

Accountancy-kantoor Deloitte presenteerde onlangs een analyse over baanverlies als gevolg van automatisering. Het bureau voorspelt dat bijna 300.000 mensen momenteel worden opgeleid voor een baan die over twintig jaar niet meer bestaat. Frappant is vooral de verwachting van Deloitte dat niet alleen laaggeschoolden maar ook hoogopgeleiden te maken krijgen met concurrentie van robots. Zeker, mbo’s hebben er het meeste van te duchten. Zo’n  174.000 mbo-banen gaan er verdwijnen en dan vooral in de gezondheidszorg en in de administratieve sector. Maar ook hbo’ers moeten vrezen voor hun toekomst:  één op de vijf doet werk dat een robot ook kan in met name de financiële en de recreatieve. Zeker, universitair opgeleiden komen er volgens Deloitte nog altijd het beste vanaf. Maar ook zij zijn gewaarschuwd: tien procent is vervangbaar door de machines.

Serieuze dreiging?

De voorspelling van Deloitte leidde tot heftige krantenkoppen. “Robot neemt werk kwart studenten over”, kopte de Volkskrant. “Bijna 300.000 studenten opgeleid voor de werkloosheid”, zo viel er in Trouw te lezen. Maar is dit stemmingmakerij, of moeten we ons inderdaad zorgen maken over het baanperspectief van de huidige student? Wij legden deze vraag voor aan twee experts van onze eigen universiteit.

Paul Vogt is onderzoeker en docent aan het departement Communicatie- en Informatiewetenschappen. Vogt doet onder meer onderzoek naar het gebruik van robots om kinderen een andere taal te leren. Hij stelt dat robotisering ongetwijfeld banen zal gaan kosten op de korte termijn, maar dat het op de langere termijn ook veel banen zal opleveren. Hij zegt robotisering vooral als een toevoeging en niet zozeer als vervanging te zien: “Wanneer robots bijvoorbeeld in de zorg taken over kunnen nemen van verpleegkundigen, zou dat de kwaliteit van de zorg ten goede moeten komen. Personeel heeft meer tijd voor persoonlijke aandacht en andere taken.” Vogt noemt het rapport een doemscenario, zij het een met een zinnige boodschap. Hij stelt dat de opleidingen het vooral als waarschuwing moeten opvatten om zich tijdig aan te passen. Wordt dat tijdig gedaan, dan biedt de robotisering voornamelijk kansen in de plaats van bedreigingen.

Ton Wilthagen, hoogleraar op het gebied van de arbeidsmarkt, is het met zijn collega eens. Hij verwacht dat de technologische ontwikkelingen inderdaad banen laat verdwijnen, maar dat deze ook banen oplevert: “De netto-som is lastig uit te rekenen, omdat we niet precies in kunnen schatten hoeveel banen robotisering naast het verlies oplevert. Dat het banen oplevert is echter zeker.” Maar ook Wilthagen benadrukt dat het rapport een serieus te nemen waarschuwing bevat: “Wanneer de opleidingen doorgaan alsof er iets aan de hand is, dan hebben we straks wel een probleem. Als de opleiding rechten studenten blijft opleiden tot mensen die regeltjes opzoeken met een wetbundel op schoot, dan gaat het fout, want dat kan prima worden geautomatiseerd.” Wilthagen spreekt de verwachting uit dat routinematig werk, ongeacht het opleidingsniveau, vroeg of laat zal worden geautomatiseerd. Zijn devies is daarom  studenten voldoende digitale competenties aan te leren, zodat ze niet overbodig worden, maar meegaan met deze ontwikkeling.

Wil je meer weten over robotisering en het effect ervan op de arbeidsmarkt? Maandag 19 september opent Ton Wilthagen de Brabant Robot Challenge in de Spoorzone, waar hij spreekt over dit onderwerp. De toegang is gratis, meer informatie vind je hier.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.