Stapel als ‘Icarus’

De fictieve documentaireserie Icarus portretteert iedere aflevering één Nederlander die tot grote hoogten steeg, om vervolgens nog harder onderuit te gaan. In de eerste aflevering was Rita Verdonk het lijdend voorwerp, gisteren was het de beurt aan Diederik Stapel. Voegt deze vorm van documentaire wat toe?

“Icarus is geen waargebeurde vertelling. De karakters, verhaallijnen en gebeurtenissen zijn in belangrijke mate fictief.” Die mededeling bij de opening van het verhaal blijkt niet overbodig en misschien zelfs nog niet duidelijk genoeg. Dat bleek wel uit de reacties op Twitter. Veel mensen leken zich niet te beseffen dat het ging om een gefictionaliseerd verhaal  van steeds een hoofdpersoon die ten val komt en weer probeert op te krabbelen. Ze namen het verhaal voor waarheid aan toen het gisteravond werd uitgezonden. Deze misvatting mogen de acteurs en de scenaristen van de serie wat mij betreft als een compliment opvatten. Marcel Hensema speelt zijn rol met verve. Hij weet de gevallen hoogleraar Stapel voortreffelijk te portretteren. De acteur lijkt niet alleen op de frauduleuze professor, hij weet bovendien Stapels hang naar zelfmedelijden, en diens behoefte te fabuleren, feilloos over te brengen op de kijker.

Dus nee, Stapel is niet écht bezig met het instuderen van een theatervoorstelling (al zou dat zomaar kunnen gebeuren, als hij denkt nog niet genoeg theaterstukjes te hebben gespeeld!). Dat is fictie, maar juist die fictie toont misschien wel het beste de manier waarop de desperate Stapel gevangen was in zijn eigen web van illusies. Jammer dat de serie zich ook een onnodige leugen toestond: hij werd opgenomen in Eindhoven in de plaats van Tilburg. Desondanks biedt de serie een mooie inkijkje in de wereld van de waan en is deze het zeker waard om terug te kijken.

_Advertentie.