Het referendum is een monstrum
Sylvester Eijffinger is niet alleen onze tophoogleraar financiële economie, maar ook een kritische CDA-adviseur. Wat vindt hij van de perikelen rond de handelsverdragen met Oekraïne en Canada?
Waarom gaat het toch zo moeilijk, met die handelsverdragen?
“Dat heeft met van alles te maken, behalve eigenlijk met die handelsverdragen zelf. Niets is perfect, maar over het algemeen zorgen ze voor meer welvaart, een gelijker speelveld. Het probleem zit hem vooral in de politiek. De partij D66 wilde die referenda invoeren…”
En referenda zijn het grote euvel?
“Kijk, D66 wilde die referenda introduceren en de VVD, van oudsher altijd tegenstander van het referendum, moest daarin mee. Daardoor werd de hybride vlees noch vis-oplossing van een ‘raadgevend referendum’ in het leven geroepen. En nu weet niemand wat we precies met de uitslag daarvan moeten doen. Het is een monstrum. In Zwitserland werkt het, maar daar hebben ze het goed geregeld en verankerd in de politieke traditie.”
Premier Mark Rutte lijkt nu toch te werken aan een handige oplossing: het verdrag ratificeren, maar wel met een extra document, dat tegemoet komt aan de zorgen van de boze burger die ‘Nee’ stemde. Maar uw CDA ligt dwars.
“Wat Rutte wil, is uiteindelijk niet de oplossing. Ook met zo’n ‘side-letter’ ga je de tegenstanders niet voor je winnen. Die zijn bezorgd over migratie, verlies van banen, crisis in Europa, enzovoort. Grote problemen, maar die verder niets met het handelsverdrag te maken hebben. Ik denk dat zoiets ook heeft meegespeeld bij de Walen, die hun stem lieten horen tegen CETA, het verdrag met Canada. Het is veel emotie. Het referendum, met een bijzonder onduidelijke vraagstelling en troebele status, heeft ervoor gezorgd dat het handelsverdrag met Oekraïne beheerst kon worden door irrationaliteit. Het CDA heeft toch echt gelijk. Of je legt het advies van het volk naast je neer, of je gaat niet akkoord met het verdrag. Meer smaken zijn er niet. You can’t have the cake and eat it too.”
Waarom legt Rutte het referendum niet gewoon naast zich neer?
“Hij heeft er alle recht toe: het is een raadgevend referendum, geen correctief referendum. Maar hij wil dat niet doen, omdat hij dan bij de aanstaande verkiezingen geen euroscepticus kan blijven en Europa en de EU moet verdedigen. En dat doet hij liever niet, met een hijgende Geert Wilders in zijn nek.”
Het politieke spel zal dus nog even duren! Iets anders nog. Onlangs vierden politici het 25-jarig bestaan van de EU in Maastricht. Het CDA organiseerde de bijeenkomst. Merkel was er, maar ook de president van de Oekraïne, Poroshenko. Is dat niet koren op de molen van mensen als Roos en Baudet, die geloven dat Oekraïne stilletjes lid wordt van de EU?
“Dat geloof ik niet. Ik wist ook verder niet dat Poroshenko zou komen. Van dat soort grote manifestaties moet ik ook niets hebben. Die zeg ik altijd af.”
Advertentie.
