Accijns heffen op goedkoop vermaak om de kunsten te redden?

Accijns heffen op goedkoop vermaak om de kunsten te redden?

De kunsten staan onder druk in ons land. Vooral jonge kunstenaars komen nauwelijks rond. De Raad van Cultuur en de Sociaal-Economische Raad (SER) waarschuwen voor de ‘uitholling van de culturele sector’. Filosoof en UvT’er Thomas Wells heeft een oplossing: “Subsidieer kunst en hef accijns op goedkoop vermaak.”

Temptation Island gemist gisteravond? Mooi zo. Volgens Thomas Wells, universitair hoofddocent filosofie aan Tilburg University, consumeren we te veel ‘junk entertainment’. Junk entertainment is makkelijk, toegankelijk en meestal gratis – in tegenstelling tot een bezoekje aan het museum of het theater.

Instant bevrediging

Net als junkfood geeft junk entertainment snelle bevrediging, schrijft Wells in een opiniestuk op de website van ABC, maar op de lange termijn worden we er niet gelukkig van. Waarom ontmoedigen we het consumeren van leeg amusement dan niet met accijnzen, zoals we ook met sigaretten en alcohol doen? Met de opbrengsten van zo’n goedkoopvermaaktaks kunnen we het consumeren van kunstzinnig vermaak – dat volgens Wells wél verrijkt – stimuleren.

De kunsten hebben een financiële impuls hard nodig. Vandaag trekken de Raad van Cultuur en de SER aan de bel, meldt Trouw. De raden waarschuwen voor een ‘uitholling van de culturele sector’, omdat kunstenaars in ons land nauwelijks rond kunnen komen. De arbeidspositie van de kunstenaar is ‘zorgwekkend’, blijkt uit onderzoek van begin 2016. Zo is de werkloosheid onder creatievelingen hoog en verdient de helft van de beeldende kunstenaars minder dan 10.000 euro per jaar.

Verantwoordelijkheid

In het rapport van De Raad voor Cultuur en de SER worden kunstenaars geadviseerd zich beter te organiseren en initiatieven te ontwikkelen om ‘sterker te staan’ tegenover opdrachtgevers. Kunstenaars krijgen ook het advies om ‘het verdienvermogen te vergroten’. Dichter des Vaderlands Anne Vegter laat Trouw weten dat belachelijk te vinden. Kunstenaars zouden zich niet bezig moeten houden met verdienmodellen en winst maken. “Een samenleving die zichzelf serieus neemt, zorgt ervoor dat de kunsten gelden als ijkpunt van de beschaving. Maar het kunstvak is gemarginaliseerd en de kunstenaars zijn daarmee ook naar de rand gedreven van de samenleving.”

Het kunstbeleid in Nederland schiet tekort. Maar bij wie ligt de verantwoordelijkheid om daar iets aan te doen? Moeten kunstenaars ondernemender worden, of is het aan de maatschappij om de kunsten te redden met subsidies – en misschien ook wel met accijnzen? Dat debat zal nog wel enige tijd voortduren. In de tussentijd blijft het bestaan van veel kunstenaars onzeker, en kijkt de rest van Nederland met een glaasje wijn naar hoogoplopende emoties rond een kampvuur.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.