‘Universiteit moet leraarschap meer stimuleren’

Het gaat slecht met het imago van leerkrachten, zowel binnen het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. Ook zijn steeds minder leerkrachten universitair opgeleid. “Universiteiten moeten meer initiatief nemen in het opleiden van leerkrachten,” zegt onderwijssocioloog Marc Vermeulen van Tilburg University.

Maar wat is de reden van de afnemende status van het beroep? ‘Feminisering van het onderwijs!’, wordt vaak geroepen. Daar is Vermeulen het niet mee eens: “Het voorgezet onderwijs verliest ook flink aan glans, terwijl de verdeling man-vrouw daar nagenoeg gelijk is.” Een ander veelgenoemde verklaring is het salaris, maar ook dat overtuigt Vermeulen niet: “Eerstegraads docenten verdienen goed. En het verschilt daarnaast per achtergrond: gymdocenten verdienen naar verhouding veel, natuurkunde docenten weer minder.”

Upgrade

Wat is het dan wel? Vermeulen haalt aan dat beroepen als journalistiek en accountancy vroeger vooral door hbo-ers werden bedreven. “Nu zie je daar steeds meer academici. Binnen het onderwijs bestaat een omgekeerde tendens: steeds meer academici verlaten het veld. En het gemiddelde opleidingsniveau van een beroepsgroep is toch statusbepalend.”

Rol van Universiteit

Vermeulen ziet dat steeds minder vwo-leerlingen een hbo-leraarsopleiding volgen. “Daar komen nu vooral havo en mbo-leerlingen op af. En voor hun is de stap naar de master, waar ze hun eerstegraadsbevoegdheid kunnen behalen, vaak te groot.” De vwo-leerlingen die leerkracht willen worden, zouden moeten kiezen dus voor een universitair lerarentraject. Universiteiten moeten dan echter meer initiatief nemen om die studenten te begeleiden. Dat hebben ze echt laten versloffen. Universiteiten willen in eerste instantie studenten een PhD-traject laten volgen. Daarna kijken ze of er binnen het bedrijfsleven nog ruimte is. Maar onderwijs? Daar wordt nauwelijks naar gekeken. Het besef dat goed onderwijs voor vwo-leerlingen ook haar vruchten afwerpt voor de universiteit, is er nog niet. Als je hier op de campus studeert voor docent Nederlands sta je onderaan de pikorde.”

Negatief beeld

Vera van der Laan heeft de educatieve minor voor Leraar Nederlands aan Tilburg University gevolgd en begint in september aan de postmaster voor eerstegraads bevoegdheid. Ze had een aantal jaar terug ook een negatief beeld over het beroep: “Ik wilde de lerarenopleiding Frans doen, maar was ervan overtuigd dat leraar zijn niet meer was dan een vak leren en dezelfde stof ieder jaar weer oprakelen aan een groep pubers. Ik denk dat mijn beeld van een leraar van 7 jaar geleden veel zegt over hoe het stereotype beeld van een leraar is.”

En dat is zonde. Want volgens Vera is het beroep veel meer dan dat: “Je geeft 20 presentaties per week, bent manager van een uitdagende doelgroep en moet sociaal en communicatief sterk in je schoenen staan tussen ouders en collega’s. Daarnaast houd je het met een 9-tot-5 mentaliteit niet lang vol.”

Verantwoorden

Volgens Vera moeten academici zich vaak verantwoorden tegenover hun omgeving over waarom ze met hun universitaire diploma een stap terug doen door het onderwijs in te gaan. “Ik denk juist dat er geen meer uitdagende sector is voor hoogopgeleiden dan het onderwijs. Je kunt mensen motiveren om het beste uit zichzelf te laten halen, en je hebt invloed op de toekomst van getalenteerde leerlingen.”

_Advertentie.