Staat de economie in de overdrive?

Als de Nederlandse economie een barbecue is, schreef de Volkskrant, dan acteert het kabinet als de overenthousiaste buurman die spiritus erop sprenkelt. Denkt onze topeconoom Sylvester Eijffinger ook dat we economische oververhitting moeten voorkomen?

1. Econoom Bas Jacobs zegt in het Volkskrant-artikel dat de economische ratio zoek is bij het kabinet. Tijdens de crisis moest er hard worden bezuinigd, nu delen ze uit alsof het niet op kan. De uitgaven aan zorg, leger en onderwijs liepen op met 3,5 procent. Wat vindt u van deze ‘spending spree’?

“Natuurlijk heeft Jacobs gelijk wanneer je het strikt economisch bekijkt: een anticyclisch beleid, waarbij je uitgeeft en dus stimuleert in slechte tijden van recessie en spaart in goede tijden, heeft de voorkeur. Het is echter ook nogal naïef, want behalve een economische cyclus van laag en hoogconjunctuur is er ook nog zoiets als een ‘politieke cyclus’. Ik volg de politiek al heel wat jaartjes en het blijkt onvermijdelijk: politici hebben nu eenmaal de neiging om het huishoudboekje op orde te brengen in slechte tijden en uit te geven in goede tijden. Daar valt weinig aan te doen.”

2. Dus we moeten maar gewoon zo doorgaan en wachten tot het allemaal weer explodeert?

“Dat hoor je mij ook niet zeggen. De centrale banken van Noord-Amerika en Europa, de Federal Reserve en de ECB, zijn nog steeds niet gestopt met het opkopen van obligaties en ze houden de rente kunstmatig laag. Ze steken zich in de schulden en dat kan niet goed blijven gaan.”

3. Kan dat leiden tot een nieuwe crisis?

“Er komt een keer een omslagmoment en dan moeten we de schulden van de ECB terugbetalen op een versleutelde manier, via betalingen aan Europa. Niet dit jaar, waarschijnlijk ook niet volgend jaar, maar het jaar daarop zou het zomaar kunnen dat hierdoor een nieuwe recessie ontstaat. Het zou goed zijn als de rente geleidelijk weer omhoog gaat. Probleem is alleen dat als je de rente verhoogt, obligaties minder waard worden. Dat is een ijzeren wet. Dus wanneer de ECB de rente verhoogt, verlaagt het de waarde van de eigen opgekochte obligaties. Zo zie je meteen waarom de ECB dit niet graag doet.”

4. Een ander probleem dreigt intussen ook: bedrijven kunnen geen geschikt personeel meer vinden. Wat te doen?

“Bedrijven moeten meer kijken naar potentie van kandidaten in plaats van zoeken naar de ideale kandidaat. Je kunt misschien geen schaap met vijf poten vinden, maar misschien kan je wel iemand vinden waarvan je er eentje kan maken. Deze bijscholing is voor iedereen goed.”

5. Dus om het personeelstekort bij de economische faculteit op te lossen, zouden ze misschien ook eens kunnen kijken naar, pak hem beet, filosofen?

“Wij zoeken specialisten, macro-economen bijvoorbeeld. Die zijn gewild en in het buitenland krijgen ze een veelvoud betaald. Dat is een specifiek probleem. In algemene zin moeten we af van de segmentering. Iemand met een universitaire studie op zak kan ook nieuwe en andere dingen leren, waarom niet? Ik ken voorbeelden genoeg. De toekomst vraagt vooral om breed opgeleide mensen met competenties, die nog alle kanten op kunnen gaan. De Angelsaksische Bachelor-Master structuur moest dit faciliteren, maar in Nederland is dit in feite slechts een andere naam geworden van het kandidaats- en doctoraalexamen dat daarvoor bestond. Dat is eigenlijk nooit de bedoeling geweest.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.