Vrouwelijke jihadi’s gebruiken Facebook voor propaganda

Bij het werven van nieuwe rekruten voor IS spelen vrouwelijke jihadi’s een sleutelrol. Op Facebook winnen ze zieltjes, blijkt uit het promotieonderzoek van Claudia Carvalho.

Islamitische Staat mag in het Midden-Oosten van de kaart zijn geveegd, de gewelddadige ideologie die een Islamitische heilstaat wil stichten blijft rekruteren en mobiliseren. Dit gebeurt tegenwoordig meer in Europa. Claudia Carvalho deed de afgelopen jaren promotieonderzoek naar hoe het jihadisme voet aan de grond krijgt in Spanje. Dit Zuid-Europese land behoort volgens de mythen tot het Islamitische Kalifaat en is zodoende doelwit geworden van jihadistische propaganda en terroristische aanvallen, zoals die in Barcelona op 17 augustus 2017.

Hoewel de meeste jihadisten man zijn, zijn het juist de vrouwen die een sleutelrol vervullen in de rekrutering. Een bekende vrouwelijke jihadi is Samira Yerou, de eerste die in november 2016 in Spanje werd veroordeeld. Yerou kwam vanuit Marokko naar het Spaanse Catalonië met een universiteitsdiploma, maar voelde zich gedwongen te werken in een fabriek en als huishoudster. Zij kon zich daar niet mee verzoenen, nam contact op met Salafi-jihadistische imams in Marokko, werd een vrouw wiens rol en autoriteit niet ter discussie stonden en rekruteerde in een jaar tijd met behulp van het internet zo’n veertig anderen.

Processen

Het verhaal van Samira Yerou laat zien hoe iemand kan radicaliseren en anderen kan rekruteren, maar volgens Carvalho moet Samira Yerou niet gezien worden als het archetype van de vrouw die met de wolven rent, de vrouw die zich onder jihadisten mengt. Om te kunnen begrijpen hoe deze vrouwen opereren en welke rol zij vervullen, gaat het volgens Carvalho niet om profielen maar om processen. Het gaat met andere woorden niet om een bepaalde sociaaleconomische status, woonplaats of levenservaring die deze vrouwen zouden delen maar om de manier waarop zij opereren. Aangezien ook jihadisten zich veelal online begeven en Facebook een van de meest gebruikte digitale sociale omgevingen is, analyseerde Carvalho meta-data van een specifieke groep vrouwen die zich door Spanje en Marokko beweegt, die iets hebben met bepaalde culturele referenties en gewelddadig gedrag accepteren en goedpraten met een beroep op religieuze argumenten.

Ze zag inderdaad dat hoe de vrouwen ook kunnen verschillen in persoonlijke omstandigheden, ze grote gelijkenissen vertonen in hoe ze anderen voor de zaak proberen te winnen. Ze doen dat onder dezelfde ideologische paraplu, op dezelfde manier en met dezelfde doelen. Bovendien delen ze vergelijkbare sociale structuren. Deze vrouwen gebruiken een hecht netwerk van familie en vrienden, om anderen over te halen mee te doen aan gewelddadige jihadistische activiteiten. Vanuit deze basis werven ze nieuwe rekruten over de hele wereld.

Vertrouwd gezicht

Iemand radicaliseert vaak pas, voegt zich daadwerkelijk bij een jihadnetwerk, als zij of hij emotioneel gehecht is en het gevoel heeft te horen bij andere individuen met dezelfde ideeën, levenspaden en online vrienden. Deze stap wordt sterk vergemakkelijkt en aannemelijker gemaakt door Facebook, het netwerk dat Carvalho typeert als een ‘online territory of terror’ is, waar dagelijks Jihadpropaganda wordt verspreid, geproduceerd en geconsumeerd. Zo deelde de veroordeelde Samira Yerou bijvoorbeeld Salafi-jihadistische beelden en video’s met haar netwerk.

Het meest van alles speelt de vrouwelijke, rekruterende jihadi bij de radicalisering een bepalende rol. Zij is het herkenbare gezicht op het vertrouwde Facebook, zij heeft banden in de echte wereld van familie en vrienden, zij heeft kennis van spirituele zaken. De vrouwelijke jihadi is altijd nabij.Proefschrift: Women Who Run With The Wolves. Online stories and roles of Spanish-speaking jihadist women

Promovenda: Claudia Carvalho studeerde Political Sciences in Portugal. Gisteren promoveerde ze op haar onderzoek

Promotores: Herman Beck en Wouter van Beek

_Advertentie.