1964 02 15

Tilburgs Hogeschoolblad
jaargang 1
Redactie: H. B. Kramer W. G. Boerboom
R.S.F.J.M van der Lugt Redactie-adres: Hogeschoollaan 22’b, Tilburg
Het instituut van arbeids- vpaagstulclcen
Het vorige nummer van dit blad gaf een uiteenzetting over het rekencentrum.
In deze en de volgende aflevering zal aandacht worden geschonken aan de beide aan onze Hogewhool verbonden institu- ten.
1. ALGEMEEN
De ontwikkeling in de sociale wetenschappen heeft ertoe geleid dat men zich is gaan toeleg- gen op empirisch sociaal onderzoek. Daartoe was het noodzakelijk dat aan de docenten der sociale afdeling van de Katholieke Hogeschool een staf van wetenschappelijke onderzoekers werd toegevoegd. Ter verwezenlijking van deze doeleinden werd in oktober 1955 overgegaan tot de oprichting van het Instituut voor Arbeids- vraagstukken.
Het oorspronkelijke werkterrein wordt omschre- ven als: „Het verrichten van onderzoekingen die betrekking hebben op de problematiek van de menselijke arbeid”. Al spoedig werd het werkterrein uitgebreid met onderzoekingen op het gebied van het maatschappelijk werk. Van- daar ook dat de naam, instituut voor arbeids- vraagstukken, enigszins misleidend is, omdat lang niet alle onderzoekingen rechtstreeks te maken hebben met de arbeidsmarkt.
De organisatie van het instituut is vanaf haar ontstaan tot nu niet steeds dezelfde gebleven. Bij zijn oprichting ressorteerde het instituut on- der de Katholieke, toenmaals Economische, Hogeschool; maar reeds spoedig werd over- gegaan tot de instelling van twee afdelingen, te weten ,,studie” en ,,opdrachten”, die elk een eigen stichting vormden, zij het onder één Curatorium en Bestuur.
Dit patroon is gehandhaafd gebleven tot sep- tember 1963. Toen heeft opnieuw een wijziging
15 februari 1964
nummer 3
P. J. J. M. van Overveld J. E. E. de Smit
J. H. Weitenberg
J. J. M. de Bont (Hoofd Bureau
Senaat)
plaats gehad met als resultaat dat de afdeling ,,studie” formeel in fakulteitsverband is opgeno- men. Omdat eerst alle lopende projekten van de afdeling ,,opdrachten” beëindigd moeten worden is de studie-groep als zodanig nog niet voor de volle honderd procent werkzaam.
Deze afdeling gaat zich bezig houden met we- tenschappelijke research en in het bijzonder zul- len meer theoretisch of wetenschappelijk rele- vante projekten in studie worden genomen die liggen op het terrein der algemene sociologische theorie, sociaal recht en demografie.
Daarnaast zal onderzoekstechnisch onderzoek worden verricht. Op het ogenblik worden reeds methoden van Mc. Quitty bestudeerd, dit ter onderscheiding van bepaalde typen. Hierbij is het de bedoeling te komen tot het opstellen van bepaalde typen onmaatschappelijkheid, in verband met een onderzoek dat enige tijd ge- lopen heeft naar de onmaatschappelijkheid.
Het IVA grijpt de onderzoekingen ook aan om een aantal verzamel- en analysetechnieken uit te proberen.
Omdat de nadruk meer ligt op het verrichten van onderzoek is het instituut anders werkzaam dan andere sociologische instituten in het land, waar de medewerkers meer ten dienste staan van onderwijs dan van wetenschappelijke research. Bij deze onderwijstaak behoort onder andere ook het leidinggeven aan stageaires.
Misschien is dit de reden waarom het IVA nog weinig betekent voor de opleiding van de Tilburgse studenten in de sociale wetenschap- pen. Er werd de laatste jaren weinig gebruik gemaakt van de, bestaande, mogelijkheid een stage te lopen. Wellicht zal dit in de nabije toe- komst veranderen èn omdat het sociaal onder- zoek in de studie-opleiding veel meer aandacht krijgt èn omdat via de studie-projekten waar- schijnlijk meer plaatsen voor stageaires vrij zul- len komen.
2 WERKZAAMHEDEN
BIJ zi]n werkzaamheden maakt het mstituut re gelmatig gebruik van de orig jaar ter beschik kmg gekomen computer
Een belangrijke fase a n een sociologisch on derzoek is de quantitatieve analyse van de on derzoeksgegevens Deze analyse is administra tief en statistisch van aard en werd tot voor kort bijna uitsluitend met de hand uitgevoerd Slechts oor bepailde problemen, zoals het bere kenen an trequentieerdelingen en cross tabel len, kon an ponskaarten en een sorteermachine gebruik gemaakt worden V oor het uitoeren an deze analyse wordt nu de computer ge bruikt Zo zijn er o a programma s oor de be rekening van frequentie erdelingen, cross tabel len, correlatie , en associatiecoefficienten De snelheid van erwerking en de betrouwbaarheid van de uitkomsten zijn bijzonder groot Om een indruk an de snelheid te geven, kan het ol gende voorbeeld dienen
De berekening van een frequentieverdeling an 16 kenmerken met 30 000 ponskaarten duur on geveer 3 uur
Een geroutineerde kracht zal bi) normale werk tijden aan dit probleem waarschijnlijk ongeveer 1 a IV2 week werken
BIJ het gebruik an de computer kan het een nadeel zijn dat het basismateriaal gepresenteerd moet worden in een bepaalde ooraf omschre e n vorm die aangepast is aan het programma waarmee de analyse wordt uitgevoerd Een spe ciale afdeling ,,apparaat heeft hier een belang rijke taak als contactorgaan tussen onderzoeker en rekencentrum
Voor de boen beschreven problemen betekent het gebruik an de computer dus een perfectio nering van reeds langer toegepaste analysetech nieken De computer komt echter pas goed tot zijn recht als hij gebruikt wordt oor het uit voeren van analyses, die zo veel werk eisen dat ZIJ met de hand onuitvoerbaar zijn Een fac toranalyse met veel variabelen en de McQuitty methode voor het maken van typologieën zijn in dit verband goede voorbeelden Een ander voorbeeld is de onlangs in ,,Sociale Weten schappen gepubliceerde analyse met kontrast groepen, die speciaal ontwikkeld is om te wor den toegepast met behulp an de computer 1)
Drs Ph Stouthard en drs J Segers Analyse door middel van opeenvolgende kontrasterende groepen, in Sociale Wetenschappen 6e jg no 3
2
Een derde gebruiksmogelijkheid kan worden gezien in het ontwikkelen en doorrekenen van demografische modellen, die misschien buiten het onmiddellijke terrein van het I V A vallen, maar zeker practisch uitvoerbaar moeten worden geacht
De aanloopproblemen, die in het begin onver mijdelijk bestonden tussen zo zeer verschillende afdelingen, zijn grotendeels overwonnen Men kan zeggen dat de computer is gaan behoren tot een van de meest bruikbare hulpmiddelen in het sociaal onderzoek
Om een indruk te krijgen van de onderzoekin gen welke door het instituut worden uitgevoerd volgen hier een aantal projekten welke korte lings zijn afgesloten of waar men op het ogen blik nog mee bezig is
A Afdeling ,,Studie
a) PtOfekt Vakbeweging
De erhouding leiding — leden in de vakbe weging vormt het hoofdthema -van de tot nu toe venchte literatuurstudie De ledenbinding is nog steeds een knellend raagstuk en heeft juist in de laatste tijd accent gekregen in diskussies oer de positie van de vakbeweging in de he dendaagse maatschappelijke erhoudingen
Met de studie hiervan valt gedeeltelijk samen de voorbereiding van „papers die ter diskussie zullen worden gebracht m vakbewegingskrin gen
De diskussies zullen ook betrekking hebben op de vakbeweging in relatie tot medezeggenschap en op de politieke invloed ^an de vakbeweging
b ) Ongehuwde moedets
Dit is een voortzetting van het in 1959 door
het IV A (prof Godefroy) verrichte onderzoek wat resulteerde in een sociaal statistische be schrijving an het verschijnsel ongehuwde moe der
Dit projekt wordt voortgezet met de bedoeling om na een statistische beschrijving te komen tot een meer kwalitatieve beschrijving van buiten echtelijke geboorten en van buitenechtelijk ge slachtsverkeer en moraliteit, onder andere door registratie van gedwongen huwelijken e d
c) Studieduur analyse
Bestudeerd wordt het tijdverloop tussen het jaar van inschrijving en het afleggen van diverse examens naar fakulteit, geslacht en aard der
vooropleiding en zo mogelijk zal getracht wor- den andere oorzaken van verschillen in studie- duur te achterhalen.
Een laatste stap bestond uit analyse van het fei- telijk gedrag op de arbeidsmarkt van bouwvak- arbeiders, die tot het eerste of tweede type be- hoorden.
b ) . Ongevallenonderzoek.
Op 100 ongevallen die hebben plaats gevonden op een scheepswerf annex machinefabriek, heeft men een analyse toegepast met als doel te ko- men tot het opstellen van een model dat ge- bruikt kan worden voor de analyse van bedrijfs- ongevallen in het algemeen.
Er is een model ontstaan waarbij het ongevals- gebeuren wordt omschreven in termen van sto- ring, waarneming en reaktie.
Met dit onderzoek heeft men de bedrijfsleiding de mogelijkheid willen geven om nauwkeurig de oorzaken van de ongevallen te registreren en te voorkomen. Niet zozeer het gedrag van de arbeiders is bestudeerd, als wel de situationele determinatie van het onveilig gedrag.
d ) . Onderzoek ofjmaatschappelijkheid hoven.
in
Eind-
Dit projekt werd uitgevoerd in opdracht van de gemeentelijke overheid van Eindhoven. Het omvatte:
— een inventarisatie van het aantal probleem- gezinnen en hun spreiding over de stad;
— een vaststelling van de diverse vormen waar-
in de sociale onaangepastheid zich in feite
voordoet (typologie);
— een onderzoek naar de achtergronden en
kondities waaronder het onmaatschappelijke
gedrag ontstaat en voortbestaat;
— een advies omtrent de wijzen waarom dit gedrag doelmatig zou kunnen worden tegen- gegaan of worden voorkomen.
Van de resultaten der eerste drie aktiviteiten werd in een viertal deelrapporten verslag uitge- bracht. Het laatste is thans onderwerp van be- sprekingen met de opdrachtgever.
B. Ajdeling ,,Opdrachten”
Afgesloten projekten
a ) . Bouwnijverheidsonderzoek.
In opdracht van het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid uit Delft werd een onder- zoek ingesteld onder 400 Eindhovense bouw- vakarbeiders. De probleemstelling was: „Wat zoekt de bouwvakarbeider in zijn werk en wat vindt hij er?”
— de ambachtelijke instelling tegenover het werk. Deze bouwvakarbeider prefereert vooral de kleine bouwobjekten, waar vak- manschap, afwisselend werk, vrijheid en ge- zelligheid te vinden is;
— een meer algemene instelling tegenover het werk. Primair is voor deze bouwvakarbei- ders een goed loon en zekerheid van werk. Zij prefereren daarom vooral grotere bouw- werken waar goed valt te verdienen en ze bovendien langer ,,onder dak” zijn.
Een verdere stap bracht aan het licht dat ge- schooldheid, beroep en leeftijd van de bouwvak- arbeiders samenhingen met hun werkoriëntatie. Het eerste type werkoriëntatie kwam meer voor bij vaklieden, timmerlieden (metselaars) en jongere bouwvakarbeiders; het tweede type kwam meer voor bij ongeschoolden, opperlieden en oudere bouwvakarbeiders.
c ) .
Aspekten van de van de Tilburgse
godsdienstige student.
mentaliteit
In opdracht van de studentenpastoor is een on- derzoek ingesteld naar de godsdienstpraktijken van de Tilburgse student, naar zijn houding ten opzichte van de studentenparochiegemeenschap en naar zijn wensen met betrekking tot bepaalde organisatorische kwesties in de studentenparo- chie. 445 prekandidaten en 97 doktoralen heb- ben de vragenlijst ingevuld.
d ) . Pendelrapport.
Dit onderzoek betreft noord Noord-Holland en west Noord-Brabant en is uitgevoerd in op- dracht van het Ministerie van Economische Za- ken in samenwerking met de Stichting het Ned. Economisch Instituut. Het IVA maakte o.a, de vooruitberekeningen van de mannelijke beroeps- bevolking, van de werkgelegenheid voor deze beroepsbevolking en van een mogelijk pendel- saldo in 1975 in de onderzoeksgebieden.
LOPENDE PROJEKTEN
e ) . Opleidingsbehoeften van leidinggevende
junktionarissen in het bedrijfsleven.
In opdracht van het Nederlands Katholiek Werkgeversverbond en de Katholieke Jonge Werkgeversvereniging wordt onderzocht welke opleidingsbehoeften bestaan bij toekomstige topfunktionarissen in het bedrijfsleven, speciaal in kleinere en middelgrote besloten vennoot- schappen.
3
f) Zwakzmmgenondeizoek.
Dit onderzoek dat nog in het beginstadium is zal gegevens moeten verschaffen omtrent de aantallen zwakzinnigen in Nederland, gespeci ficeerd naar de graad van zwakzinnigheid, de soort en naar de mate van verplegingsbehoeftig- heid Dit onderzoek wordt verricht voor het Overlegorgaan voor de Zwakzinnigeninrichtin gen in Nederland
g ) Lager administratief personeel
Middels de Contactgroep Opvoering Producti viteit is een onderzoek gaande naar de werkbe lev mg en loonbeleing van het lager admimstra tief personeel In het kader van de belonings norm worden o m de denkbeelden getoetst van Elliott Jaques die zegt dat met behulp van één enkel kntenum, nl de verantwoordelijkheid, een zinvolle rangorde van funkties kan worden verkregen Deze zinvolle rangorde kan dan ook aangehouden worden voor de beloning Uiteindelijk is het de bedoeling om aanvaard- bare belomngsverhoudingen te scheppen binnen het bedrijf
De taxatie an deze toekomstige behoefte is ge- – schied aan de hand van een voormtberekening
van de omvang van de rayon-bevolking der Nij
meegse R K ziekenhuizen, alsmede van de ont-
wikkeling van de opname frequentie, de ge middelde verpleegduur en de bezettingsgraad, een en ander gedifferentieerd naar medisch spe cialisme
R de Wit
Vaticanum II F
Op woensdag 5 februari j 1 hield Z H E ) Mgr W Bekkers in het kader van het Studium i Generale een voordracht over de tweede zitting f van het concilie
Nadat de Rector Magnificus, Prof Dr C F Schef fer hem had erwelkomd begon Mgr Bek kers met te stellen, dat paus Pms XII ongetwij feld heeft gezien, hoe de moeilijkheden zich rond de Kerk opstapelden
Er was echter een profeet nodig, die de stoot moest geven, deze moeilijkheden te boven te komen Deze profeet was paus Johannes XXIII HIJ gaf de grove trekken van het concilie aan.
Het moest zijn- — Pastoraal
— Bijbels
— Oecumenisch
De problemen, die zich zowel op de eerste als tweede zitting voordeden, scholen ooral hier m, dat er onder de deelnemers een groep was, die met begreep, dat met Pms XII een periode werd afgesloten
Mgr Bekkers vroeg zich af of men nu na twee
zittingen over de resultaten tevreden kon zijn
Zijn antwoord luidde wel tevreden maar niet
voldaan Hij adstrueerde deze zienswijze door
een aantal fouten, die gemaakt waren en nog
worden, naar voren te brengen, maar tevens » noemde hij een aantal lichtpunten
De fouten waren organisatiefouten m n 1
— de topleiding van de commissies is te zeer ‘ m handen van curiekardinalen, waaronder
overigens uitstekende prelaten zijn Deze si-
tuatie noemde hij echter principieel onjuist De paus heeft dit wel willen corrigeren door de commissies met gekozen leden uit te breiden, doch desondanks bleef de leiding binnen de commissies in handen van de cu- rie.
h ) Onderzoek gtondse
naat het mtjnatheidets
tan de
otidet
In opdracht van de Kolen en Staalgemeenschap te Luxemburg werkt het instituut mee, samen met soortgelijke instituten in Duitsland, België en Frankrijk, aan een onderzoek naar de struk- tuur van het verloop onder mijnarbeiders en naar de oorzaken van de dalende belangstelling voor ondergrondse mijnarbeid Met name voor dit onderzoek wordt intensief gebruik gemaakt van de computer van de hogeschool
i) Analyse TAEK-enquete
Teneinde tegemoet te komen aan de door som migen geuite wens, dat de hogeschool kolleges zou organiseren voor afgestudeerden, stelde de TAEK een kommissie in die tot taak kreeg de mogelijkheid en wenselijkheid van aanvullende post-doktorale kolleges nader te bestuderen
De kommissie heeft daarom een enquête gehou- den onder de + 1200 TAEK leden waarvan de resultaten momenteel door het instituut worden bewerkt
j ) Academisch Ziekenhuis Nijmegen
In opdracht van het Curatorium van de Ka- tholieke Universiteit is een vooruitberekening gemaakt van de behoefte aan bedden in de R K. ziekenhuizen in het rayon Nijmegen in het jaar 1975.
vet loop
— de vri]heid van het woord leidt tot zeer langdradige oraties Hij achtte het daarom wenselijk, dat deze oraties door deskundigen werden opgesteld, gedrukt, dat de %aders deze zouden bestuderen en dan hun mening geven,
— het was zijns inziens te zeer een kardinalen­ concilie, omdat kardinalen immer het woord werd verleend, wanneer het onderwerp nog actueel was, terwijl bisschoppen veelal da gen later pas aan de beurt kwamen om hun menmg te geven oer een bepaald onder werp,
— structurele fouten veroorzaakten een stroef verloop, mn moest eens duidelijk uitge­ sproken worden, welke de plaats van het H Officie was In een frontale aanval, ge leid door de half blinde kardinaal Frings is daarom nog eens duidelijk gesteld
dat de Curie er is ten dienste van de bis­ schoppen
dat de Curie qua niveau achter de bisschop­ pen staat
dat de conciliecommissies commissies zijn van de bisschoppen en niet a n de Curie,
— Men bleef teveel denken vanuit bestaande structuren, men durfde niet los te komen van bestaande handboeken
De lichtpunten waren aldus Mgr Bekkers
— een ombuiging in geesteshouding en men taliteit Dit bleek o a duidelijk bij de stem ming over de vijf vota en de gretigheid waarmede college werd gelopen bij de des kundigen,
— erkenning van het feit dat de katholieke kerk weliswaar één moet zijn maar een grote diversiteit in de periferie moet kunnen ver dragen,
—■ de bekentenis van schuld, schuld o a aan het triumfalisme, waardoor het gelaat van de Kerk vaak minder zichtbaar is geweest,
— de collegiale menselijke omgang van de va­ ders onderling en met de observers Het is een verfrissende ervaring, dat de Kerk zich zo menselijk vertoont,
— het begrip, dat er gegroeid is tussen Oost en en W est.
Kijkend in de toekomst, verheugde Mgr Bek kers er zich over, dat in de derde zitting sche ma 17 aan de orde kwam, het schema over „de kerk en de wereld Men zal er zich duidelijk van moeten doordringen, dat de kerk van nu zich niet bevindt in een arcadische stilte Het is de kerk, die zich bevindt temidden a n honger en welvaart, oorlog en rcde en waarvan het concilie op de komende zitting het uur van de echtheid nadert
HIJ hoopte, dat zich gedurende de interimpeno­ de, de wrijvingen, die tijdens de tweede zitting naar voren waren gekomen, niet zullen mani­ festeren, maar gerust was hij hierover niet
In de verre toekomst kijkend hoopte hij dat de reformatie die nu in de kerk aan de gang is, blijvend zou zijn
Na afloop van zijn voordracht was er nog ge­ legenheid tot het stellen van vragen, waarvan gretig gebruik werd gemaakt
W Boerboom
Mr. Nolen sprak voor de T.E.F.
In het kader van de cyclus ,,D II en dan hield op donderdag 30 januari j 1 in het ge­ bouw van de Katholieke Hogeschool Mr No len, hoofd van de afdeling Personeelszaken van Unilever N V , een inleiding over de toekomst­ mogelijkheden voor de economen in het groot­ bedrijf
Uit onderzoekingen, die Unilever op dit gebied verricht heeft, blijkt hoe weinig academici reeds op jeugdige leeftijd nauwkeurig omlijnde toe komstplannen hebben Ter adstruering hiervan vermeldde de heer Nolen, dat slechts 18% ge durende de middelbare schoolperiode tot vast omlijnde plannen kwam, dat 32% vóór het can didaatsexamen zijn keuze bepaalde, nog eens 32% tegen de tijd van afstuderen, terwijl 18% zelfs dan nog met tot een beslissing is gekomen Heeft men eenmaal gekozen voor een toekom stig beroep, dan staat daarmee ook vrijwel vast, in welke sector men terecht wil komen 3 6 % in een grootbedrij f, 1 0 % in een kleinbedrijf, 1 3 % bij de Overheid, 23% in de sociale en vrije sec­ tor, terwijl 18% ook dan zijn keuze nog met heeft bepaald
Met betrekking tot de vraag, welke factoren de keuze van de academicus bepalen, bleek een scala a n motieven voorhanden mogelijkheden tot initiatiefontplooiing, afwisseling, zelfstan digheid en het dragen van eigen erantwoorde­
5
li]kheid, dynamische sfeer, de aanwezigheid van een persoonhjke sfeer Grootheden als sociale zekerheid en salarieru g speelden in deze slechts een secundaire rol Volgens bepaalde mindei sterke persoonlijkheden, zou het grootbedrijf zo wel zekerheid als dynamiek bieden
Bi] Unilever N V werken 525 Nederlandse aca demici, WO 124 economen (24 an hen heb ben naast hun economische opleiding ook nog een accountancy studie voltooid) Om een in druk te krijgen a n de doorstromingsmogelijk heden kan het olgende staatje dienen
on the job training 22 junior managers 29
A. I. E. S. E. C.
In 1948 namen enkele studenten uit 7 Europese landen het initiatief om te komen tot ,,close and friendly relations tussen de leden van een te stichten organisatie Hadden deze studenten een vooruitziende blik of waren het idealisten, die zich bezig hielden met ,,riendschap , ,,be grip en andere ,,zwevende zaken ‘
In ieder geval hebben zij duidelijk ingezien deze zaken niet zwevend te moeten houden door ze aan conferentietafels te willen verwe zenlijken Zij wilden de nieuwe generatie be reiken, niet door mooie erhalen, maar door reële mogelijkheden te scheppen, elkaar in eigen milieu te ontmoeten
Zoals bekend kan men hierover lange artikelen schrijven, maar het komt er op aan dat men de bedoeling an de oprichters begrijpt en niet praat maar doet
De belangrijkste mogelijkheid, die deze studen ten organisatie heeft gecreëerd om dit te be reiken is het lopen van een stage in het buiten land Dit biedt de mogelijkheid om in contact te komen met de mensen, hun meningen en hun cultuur
Deze stages zijn verkregen door de medewer king te vragen van het bedrijfsleven en de oerheid Er bestaat echter wel een beperking het gaat om economische studenten hetgeen blijkt uit de naam
Association Internationale des Etudiants en Sciences Economiques et Commerciales
Deze stages duren meestal 2 of 3 maanden, waarbij de student een redelijke ergoeding krijgt oor zijn onkosten
De AIESFC zorgt voor onderdak en oor een excursieprogramma
De vlucht, die deze uitwisseling genomen heeft blijkt uit enige cijfers Thans worden meer dan 3″‘GO studenten uitgewisseld tussen 35 landen De plaatselijke AIESEC comitee s trachten plaat sen te krijgen voor buitenlandse stagiaires in hun eigen omgeving, welke op een internatio nale beurs worden geruild
Het AIESEC comitee Tilburg heeft het afgelo pen jaar 40 studenten uitgezonden, zij het met moeite, daar de Tilburgse student een met over weldigende belangstelling aan de dag legt
middle management
hogere functies 47
Vroeger was het verloop niet onaanzienlijk, doch momenteel erdwijnt nog maar 15% ‘^an de academici gedurende de eerste acht jaar, waarvan de helft op eigen initiatief De nor male doorstroming geeft een te krappe oor ziening aan de top daarom u orden er jaarlijks 10 a 15 academici geselecteerd, die op ersnelde wijze carrière zullen maken m de commerciële richting BIJ de doorlichting van een aantal car rière staten an economen is opvallend het grote aantal, dat in deze commerciële richting werk zaam is
Het oigende staatje kan enigszins houvast bie den ten aanzien van de salaris perspectieven
aanvangssalaris na 6—8jaar na 12—15 jaar
f H 500,— ± „20000,— + „ 30 000,—
Als zijn persoonlijke mening gaf Mr Nolen, dat de studierichting van ondergeschikte beteke nis IS Men zal zich met mogen astklampen aan zijn academische graad — zij, die zich hier moeilijk van los kunnen maken adviseerde hij carrière te maken in de wetenschap of in het openbare leven — en bereid moeten zijn zich volledig in te zetten Men zal zich niet alleen gemakkelijk moeten kunnen aanpassen aan de steeds wisselende werkzaamheden, maar vooral aan de mensen, met wie men uit hoofde van zijn beroep moet samenwerken Een goede fy sieke toestand an de academicus wordt steeds meer gewaardeerd, daar de drukke bezetting met vele ergaderingen hoge eisen stelt aan het uithoudingsvermogen
J H Weitenberg
6
26
WIJ vragen ons af. Hebben zij een vooruitzien- de blik of enig idealisme.
Het IS zelfs mogelijk om een dergelijke stage van praktisch nut te maken Voor een student met initiatief ligt er de mogelijkheid om een scriptie te maken, een buitenlandse taal te leren, en om de sfeer van het bedrijfsleven te proe- ven, oordat men er voor goed in verzeild raakt.
De Nederlandse student kan er dus ook iets van meenemen.
F A de Bueger.
Congres in Brussel
Het eerste congres van de nationale vereniging voor studenten in de sociale wetenschappen, dat handelde over „Perspektieven oor het uni- versitair onderwijs m de sociale wetenschappen werd te Brussel op 31 januari en 1 februari 1964 gehouden. Eén der doeleinden der boven- genoemde vereniging is het aanpassen van de structuur en de inhoud van het onderwijs in België aan de wetenschappelijke en maatschap pelijke eisen van deze tijd. Het congres bedoel- de een stimulans te zijn voor de realisering van het zo juist genoemde doel Vandaar dat een aantal inleiders het probleem duidelijk trachtten te belichten.
BIJ de openingszitting werd gesproken door Prof Tinbergen over „Nieuwe methoden en technieken in de economische wetenschappen ‘ en door Y. Urbain (Hoger Instituut van de Arbeid, Leuven) over „De studie van de sociale arbeidswetenschappen” Bij de sektievergaderin- gen op zaterdag voor de economische weten- schappen werd gesproken door Prof. R. Beau- vois (Directeur studiedienst van de Nationale Bank van België) over „De ekonomisten en hun vorming wensen voor de toekomst” en door Prof. H. Picard, hoogleraar te Gent en Brussel over „Hervormingen aan de program ma’s economische wetenschappen”.
Bovendien werden nog sektievergaderingen voor de sociale en politieke wetenschappen gehou den BIJ de slotzitting sprak Prof. H. Janne, Minister van Nationale Opvoeding en Cultuur, over „Overdenkingen in verband met het onder- wijs en het onderzoek m de sociale wetenschap-
pen’ Het zou niet goed mogelijk zijn an de zes bijgewoonde lezingen een uitgebreid resumé te geven, hoe interessant de Belgische visie op sommige onderwijsproblemen ook is Wij vol- staan met een korte uiteenzetting van de lezing van Prof. Tinbergen.
Prof. Tinbergen stelde, dat de economische we- tenschap zich in de laatste decennia niet zo revolutionair ontwikkeld heeft als de sociale wetenschappen, aangezien de economie van ou- dere datum was. Is aan de fundamenten der halve niet zo veel veranderd, wel zijn door de nieuwe methoden de inzichten verdiept, waarbij de economische wetenschap veel nauwkeuriger en voluminieuzer geworden is
Nieuwe kwalitatieve begrippen, zoals dat over de kwaliteit van de arbeid met behulp van de werkclassificatie, waardoor niet meer uitsluitend de hoeveelheid arbeid in het economisch denken behoeft te worden ingebouwd, hebben slechts open plaatsen opgevuld.
De nieuwe mathematische bijdragen hebben het economisch denken zeer verfijnd Als oorzaak moet gezien worden dat veel materiaal in de vorm van statistieken beschikbaar is gekomen en dat omvangrijke statistische bewerkingen door de computer mogelijk werden gemaakt. Daarbij is m de economie een accent verschui- ving waar te nemen naar het normatieve.
Nieuw IS ook de ontdekking vooral na 1930 dat zo vele economische grootheden positief moeten zijn Er zijn vele restricties die aan het optimum moeten worden aangelegd, maar zij vervangen de theorie slechts ten dele. Ter op- lossing der problemen heeft men lineaire bena- deringen toegepast, aangezien empirische gege- vens hebben aangetoond, dat deze als lineaire relaties kunnen worden weergegeven. De maxi- ma en minima bepaling met behulp van de dif- ferentiaalrekening IS dan niet meer mogelijk daar het zoeken van het optimum een zaak ge- worden IS van a h w. aftasten van de hoekpun- ten van een kristal. De vraagstukken hebben een groot aantal variabelen, maar de oplossing der vergelijkingen is mogelijk met bepaalde technieken, waarin ervaring moet worden opge-
daan Vaak tracht men ook de problemen te vereenvoudigen zonder de werkelijkheid geweld aan te doen De planning in de ontwikkelings- landen heeft er toe geleid dat men belangstel- ling IS gaan tonen voor het gedrag der ver-
7
schijnselen op lange termijn, die een asympto tisch verloop hebben Interessante voorbeelden treft men hiervan aan in de biologie (T de Chardin), waarbi) onderzocht wordt hoe lang bepaalde tendenties zich voortzetten
In verband met het bovenstaande behandelde Prof Tinbergen in het kort met enkele voor- beelden de nieuwe technieken Als eerste noem de hl] de input output analyse, ontwikkeld door W Leontief, waarbij hij een onderscheid maak te tussen de traditionele en de nieuwe bena deringsmethode daaruit ontstaan Vervolgens behandelde hi] de er mee erwante Lineaire Programmering welke het optimum tracht te vinden Aangezien de economische wetenschap vele optimum problemen kent is deze techniek zeer belangrijk, maar de toepassing ervan ver- schaft slechts één numerieke oplossing voor een bepaald geval Lineaire Programmering kan nooit een volledig antwoord geven, daardoor
wordt de economische wetenschap er enerzijds door verrijkt en anderzijds verarmd Tenslotte noemde hij de groepentheorie, die een betere techniek voor het vinden van het optimum is dan de differentiaalrekening Koopmans heeft pas zeer onlangs deze theorie ontwikkeld In zijn slotbeschouwing legde Prof Tinbergen er de nadruk op dat met de bestaande kennis nog lang niet alle economische problemen kunnen worden opgelost en dat een bescheidenheid in dit opzicht past
J Schellekens
Ambtsaanvaapding Prof. MP .W . L. Snijdeps
Donderdag 13 februari 1964 aanvaardde ptof mi Snijders zijn ambt van buiten- geivoon hoogleraar in het mededingings- recht aan de Katholieke Hogeschool
Prof Snijders is in 1918 te Amsterdam geboien Ztjn middelbare schoolopleiding ontving hij aan het Ignatius College al- daar Prof Snijders studeeide rechten aan de Rijksunivefsiteit in Utrecht. In 194’> promoveerde hij op het proefschrift ,,Be schouwingen over de theorie der Mono polistische Concurrentie”
Vanaf 1942 is Prof Snijders in verschil- lende functies bij de Overheid werkzaam
geweest, sinds 1930 bij de Directie Or- deningsvraagstukken tan het Ministerie van Economische Zaken
Van zijn hand verschenen t erschillende artikelen over economisch-juridische vraagstukken in „Sociaal Economische Wetgeving”
Aart de inhoud van de inaugurele rede, waarmee Prof Snijders thans zijn ambt ran buitengewoon hoogleraar heeft aan- vaard ontlenen wij het volgende
De economische mededinging is een der ver schijningsvormen van de concurrentie in socio logische zin Kenmerkend oor de concurrentie in sociologische zin is een innerlijke verbon- denheid tussen de concurrerenden, die in ge- dragsnormen tot uitdrukking komt
In het algemeen wordt de normering van maat schappelijke rivaliteiten niet ervaren als een ver schijnsel dat opmerking verdient en problemen stelt Dit IS echter wel het geval bij de rechts- normen die op de economische mededinging betrekking hebben De omstandigheid, dat me dedingingshandelingen in het algemeen een ze ker nadeel toe te brengen, lijkt een moeilijkheid op te leveren om de economische mededinging in het rechtssysteem te plaatsen Echter is de benadeling van mededingers en meer in het algemeen de geoorloofde hinder ook buiten de economische mededinging een normaal ver- schijnsel, zodat in dit opzicht de economische mededinging met in een uitzonderingspositie verkeert
De economische mededinging vertoont echter in vergelijking met andere maatschappelijke n- valiteitsprocessen eigen typische facetten, de tweezijdigheid en de onderlinge verbondenheid van de economische concurrentieprocessen, waardoor de economische mededinging volgens eigen specifieke wetmatigheden functioneert Daardoor treft men bepaalde functies, die nor matieve factoren t a v andere maatschappelijke concurentieprocessen vervullen, m n het selec teren van de winnaars in de concurrentiestrijd volgens een vastgelegde procedure, bij de eco nomische mededinging met aan
Derhalve rijst de vraag hoe het mededingings- recht zich verhoudt tot de functionering van het mededingingsbestel volgens eigen wetmatighe- den Een onderzoek van de functies van de ver-
8
schillende soorten mededingingsrecht leidt tot de conclusie dat een normering van de mede dingingsgedragingen beorderlijk en in som­ mige opzichten zelfs onmisbaar is oor een so ciaal economisch doelmatige functionering a n het ruilverkeer, doordat zij de inachtneming an het prestatiebeginsel verzekeren, de doorzichtig heid van de markt vergroten en een rationele functionering van het marktmechanisme bevor­ deren Derhalve moet de bovenbedoelde vraag bevestigend worden beantvifoord tussen de nor mering van de economische mededinging door het mededingingsrecht en de functionering van de economische mededinging volgens specifieke wetmatigheden bestaat ten algemene geen te­ genstelling
Het mededingingsrecht bestaat uit ele onder­ delen en heeft voorts ten dele een naar sectoren van het economisch leven gedifferentieerde in houd Dit schept een probleem van onderlinge afstemming, in het bijzonder tav die onder­ delen van het mededingingsrecht die door pu­ bliekrechtelijke bedrijfslichamen of m privaat­ rechtelijk verband tot stand worden gebracht Die afstemming kan door de centrale overheid worden verzekerd door de hantering van een supervisierecht, waarvoor de wettelijke basis t a V privaatrechtelijke mededingingsregelingen ge­ legen IS in de W et economische mededinging
Deze wet biedt de mogelijkheid nuttige mede­ dingingsregelingen te ondersteunen en tegen schadelijke regelingen maatregelen te treffen en gaat overigens uit van de vrijheid privaatrech­ telijke mededingingsregelingen tot stand te brengen Het laatste is geen noodzakelijke con­ sequentie van het uitgangspunt, dat mededin­ gingsregelingen zowel nuttig als schadelijk kun­ nen zijn Voor de zware kartelvormen, die de mededinging op essentiële punten beperken zou een systeem van preventief toezicht meer afge stemd zijn op de gevaren die dergelijke rege­ lingen voor het algemeen belang opleveren De grondgedachte zelf van de W et e m , dat kaï­ tels zowel nuttig als schadelijk kunnen / jn, is op 2ich juist maar weinig vruchtbaar
Uitgangspunt voor de waardering van mede­ dingingsbeperkingen dient te zijn dat de gebon­ denheid van het mededingingsgedrag aan be­ paalde normen enerzijds de tegenpool is van de vrijheid van mededinging maar anderzijds ook de voorwaarde voor de ontplooiing daarvan Door uit te gaan van een polariteit van be­ scherming van de mededingingsvrijheid en nor­
mering van het mededingingsgedrag, waarbij niet enkel de privaatrechtelijke mededinging in de beschouwing wordt betrokken, kan men ge­ raken tot een conceptie van het mededingings­ beleid die de mededingingsvrijheid voorop stelt als positieve waarde, waarop ook de normering van het mededingingsgedrag betrokken is Stel sels van mededingingsrecht waarin men een der­ gelijke polariteitsconceptie kan onderkennen treft men m n aan in de mededelingsbepalin gen van het E G K S ­verdrag en in de Franse mededingingswetgeving In de mededingingsbe­ palingen V an het E E G ­verdrag is de polari teitsgedachte minder duidelijk aanwijsbaar, voornamelijk doordat het verdrag slechts in be­ perkte mate in communautair mededingings­ recht voorziet Het zal noodzakelijk zijn een af gerond mededingingsrecht voor de gemeen­ schappelijke markt tot stand te brengen Voors hands zijn de regels betreffende de mededin­ ging in de gemeenschappelijke markt eenzijdig op de bescherming van de mededingingsvrij heid georiënteerd In verband hiermee is het bezwaarlijk dat bij de toepassing van de kartel bepalingen de alleenvertegenwoordigingscon­ tracten op de voorgrond staan, omdat bij deze contracten de problematiek van het op elkaar betrokken zijn van stimulering en beperking van de mededinging sterk naar voren treedt
V oorshands lijkt een verantwoorde toepassing van de kartelbepalingen op deze contracten met wel mogelijk
Meer in het algemeen gezien is de uitbouw van een geharmoniseerd mededingingsrecht binnen de gemeenschap een noodzakelijke voorwaarde voor een reële toepassing van de kartelbepalin­ gen
Voor wat het Nederlandse mededingingsrecht betreft wordt adhaesie betuigd aan het streven de verschillende delen van het mededingings­ recht opnieuw in onderling verband te bezien Codificatie van de normen betreffende de be hoorlijke mededinging die zich als jurispruden­ tierecht ontwikkeld hebben, is wellicht aanbe velenswaardig met het oog op een harmonisatie in E E G ­verband
^J’ ■5f 4f
Algemeen
MEDEDELINGEN VA,N „DE TRIBUNE”
NATIONAAL K S S F KONGRES
Het bestuur van „de Tribune” brengt onder Uw aandacht, dat voor Tilburg een aantal plaatsen worden vrijgehouden op het landelijk kongres van de Katholieke Staatkundige Studiegroepen Federa- tie dat gehouden zal worden op 20, 21 en 22 maart a s in het conferentieoord „Ons Centrum” te Drie- bergen
Het thema en de opzet van het kongres zijn zoda- nig dat wij bijwoning ervan sterk aanbevelen’
Er worden de volgende onderwerpen behandeld, (eventuele wijzigingen voorbehouden)
— Ontwapeningen,
inleider de directeur van het Instituut voor stra tegische studiën te Londen, A Buchan
— Vreedzame coëxistentie,
inleider de directeur van het Polemologisch Insti- tuut te Groningen, Prof Mr B V A Rolmg
— Problematiek van de ontwikkelingslanden, inleider Zijne Excellentie Dr L N T Diepen- horst, Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
— Het Conflict Moskou – Peking,
inleider Dr Broekmeier van het Oost-Europa In- stituut te Amsterdam
Nadere informatie en opgave bij ondergetekende
BERLIJN REIZEN
In de eerste twee weken van maart worden er een tweetal z g Berlm-Seminare gehouden te Berlijn Deze zijn georganiseerd door de U K S V m sa- menwerking met de K S S F Voor leden van „de
Tribune” bestaat de gelegenheid hieraan deel te nemen Pei reis gaan m totaal ± 40 studenten mee De kosten zullen liggen tussen de ƒ 60,— en f 80,— Veel Tilburgse studenten waren in voor- gaande jaren over soortgelijke reizen zeer enthou- siast
Opgave en nadere informatie zo spoedig mogelijk bij ondergetekende
*
EUREPEAN SEMINAR IN LONDON
Omstreeks half april (de juiste data zijn ons helaas nog niet bekend) wordt er aan de London Univer- sity een zg Eurepean Seminar gegeven Sociale, economische en politieke vraagstukken m b t het huidige Europa vullen het programma
De kosten van dit seminar bedragen £ 7 waarvan £ 5 voor verblijf en £ 2 voor de reis
Nadere informatie en opgave bij ondergetekende
NBI
V oor alle hierboven vermelde evenementen geldt
dat de aanmeldingen m volgorde van binnenkomst behandeld zullen worden’
Ph P A Benms,
Vice Voorzitter, belast met KSSF zaken Westerpark 83, tel 32454
TILBURG
*
STICHTING STUDENTENHUISVESTING
TILBURG
Van de zijde van de Economische Controledienst m ‘s-Hertogenbosch, te! O 4100-38838 is bericht ont- vangen, dat ongemotiveerde huurverhogingen, wel- ke na 1 januari 196 i voor kamerbewoners hebben plaats gevonden, onmiddellijk telefonisch aan de dienst kunnen worden gemeld
Ondanks de toegestane doorberekening van de kostenstijging m de kamerhuren, mag de huurstij- ging (dit geldt niet voor pensions) nooit de 4 a 5% overschrijden
*
Op 26 februari 1964 zal Prof Dr A H M Al- bregts met Jhr Dr F A M Alting von Geusau een privatissimum geven over „Het Atlantisch Deelgenootschap”, „politieke mihtair-strategische en economische aspecten ”
Plaats Hotel P Mulders, Spoorlaan 128, Tijd 1930uur
echter vóór 22 februari i v m een te beleggen bespreking met de Tilburgse deelnemers
voor-
INFORMELE SAMENKOMST MET KAMER- LEDEN
Op vrijdag 14 en zaterdag 15 februari, alsook op vrijdag 28 en zaterdag 29 februari zullen er in Woudschoten door de NSSF informele samenkom- sten georganiseerd worden waarbij, beide keren, 25 kamerleden en 75 studenten aanwezig zullen zijn
Per bijeenkomst zijn er voor leden van ,,de Tri- bune” enkele plaatsen beschikbaar
De kosten bedragen voor twee dagen ƒ 17,50 Le- den van ,,de T n b u n e ” kunnen een aanzienlijke subsidie krijgen Opgave en nadere informatie bij ondergetekende
10
Mededelingen
De Belgische Regeimg stelt in het kader van het Nederlands-Belgisch Cultureel V erdrag voor het studiejaar 1964-1965 (1 oktober 1964 tot 31 juli
1965) een aantal beurzen ter beschikking van JNe- derlandeis
r»e beurzen zijn in principe bestemd voor hen die met hun studie reeds vergevorderd of pas afgestu- deerd zijn en die m België hun wetenschappelijke onderzoekingen enige tijd wensen voort te zetten
Sollicitanten moeten tenminste met goed gevolg hun kandidaatsexamen aan een Nederlandse instel hno- van Hosrer Onderwijs hebben afgelegd
ledere beurs’^ bedraagt 5 000 Belgische francs per maand en km worden toegekend voor de duur van een tot ten hoogste acht maanden Indien college- geld bet-iald moet worden komt dit vooi rekening van de Belgische Regering
Nadere inlichtingen verstrekt het bureau studenten belangen
PROGRAMMA STUDIUM GENERALE
19 februari 1964
Prof Dr W J M A. Asselbergs De psychologie van de hekeldichter
Aan welke psychologische voorwaarden moet de hekeldichtei voldoen om aan zijn werk zowel de vereiste letterkundige gestalte als de gewenste maat schappelijke mtwerkmg te geven’ De beantwoor- ding van deze vraag levert het onderwerp van de toespraak
26 februari 1964
Prof Dr F J P van Dooien
De erotiek sociaal psychologisch bezien
De beleving van de erotische verhouding in het totaal van de man vrouw relaties De verschillende psycho-biologische geaardheid van man en vrouw alb basis voor hun wederzijdse aantrekkelijkheid
Sociologie
Inhoud SOCIALE WETENSCHAPPEN
jaargang 6 nr 4
SOCIOLOGIE van de ECONOMISCHE EEN HFIDdoorProf Dr F J H M vanderVen
pag 253
REPRESENTATIVITEIT en BETROUWBAAR- HEID van een SCHRIFTELIJKE ENQUÊTE m verband met OMVANG en SNELHEID der RE- SPONSIE, door Drs E E Ch I Roskam en M J Kwappenberg P^S 293
SOCIAAL ONDERZOEK IN NEDERLAND Dr Ir A W van den Ban Boer en landbouw- voorlichting Besproken door H L G Zanders
pag 299
BOEKBESPREKING
Prof Dr S Strasser Fenomenologie en Empiri- sche Menskunde Besproken door Drs J H G Se-
nag 308 gers r^ =
Robert R Bell The Sociology of Education Besproken door Dr M A J M Matthijssen
pag 313
Rechtswetenschappen
Op 21 januari 1964 werd m een vergadering van juridische studenten, besloten om over te gaan tot het stichten van een Juridische Faculteitsveremging m Tilburg
Na de bespreking van de tot dan toe door de ini- tiatiefnemers gevoerde activiteiten, werd een com- missie tot voorbereiding van de oprichting van de Juridische Faculteitsveremging gekozen In deze commissie namen de volgende personen zitting
Mej S M C van den Honert, M A M C vandenBerg,
C H M Kleemans,
ACM vandei Put,
H J J Tuerlmgs
De taak, aan deze commissie gesteld omvat de volgende punten
— V oorbereiding
van de
statuten
— Behartiging van de belangen der juridische stu denten tot het tijdstip, waarop het eigenlijke bestuur m functie zal treden
— Contact zoeken met andere Juridische Facul- teitsverenigmgen m nationaal verband
Op deze vergadering werd tevens een afgevaardigde benoemd m de redactie van het Tilburgs Hoge- schoolblad
Voor nadere inlichtingen wende men zich tot het correspondentieadres t n v de Juridische Faculteits- veremging, Hogeschoollaan 225, Tilburg
Prof Pieters is verhinderd om op maandag 17 fe- bruari a s van 14 00 – 15 00 uur college te geven
Het college van 15 00 normaal doorgang vinden
– 16 00 zal
daarentegen 11
Econonnie
KANDIDAATSTENTAMEN
„ORGANISATIE VAN DE ONDERNEMING ‘
Na de Paasvakantie zal het kandidaatsfentamen „Organisatie van de onderneming ‘ van Dr Geert- man schiifteli|k worden afgenomen en wel voor de eerste maal op donderdag 23 april Dit tentamen zal uit twee gedeelten bestaan het eerste gedeelte (10 00 — 12 00 uur) zal een test betreffende de theoretische kennis inhouden In het tweede meer praktische gedeelte (14 00 — 17 00 uur) zullen
een aantal vraagstukken tei oplossing worden voor- gelegd Deze zullen van overeenkomstige aard zijn als die welke zijn opgenomen m de werken van de hierna te noemen verphchte literatuurlijst
Kandidaten die een scriptie schrijven, leggen een kort aamuUend tentamen af Dit geldt eveneens oor hen, die bij het schnfteliik tentamen een on voldoende behalen
Mondelinge tentamens (oude stijlj worden nog af- genomen tot en met dinsdag 24 maart 1964 Na deze datum wordt geen mondeling kandidaatsten- tamen meer afgenomen
Na 23 april zal tijdens het lopende studiejaar nog éen keer schriftelijk tentamen worden afgenomen, nl op 11 juni Het eerste schrifteli|k tentamen in het nieuwe studiejaar zal plaats vinden in de maand oktober
Het verphchte gedeelte van de literatuurlijst wordt met ingang van 25 maart 1964 beperkt tot de vol- gende werken
I keuze uit
J A Geertman Der Betrieb und der Markt, 1963, J A Geertman en A H Geertman Economisch- Technisthe verschijnselen, Deel I, 1963
II
G Shillmglaw Cost accounting, analysis and con- trol, 1961
Op vrijdag 21- april as zal er een bedrijfsspel wor- den gehouden vooi de doctoraal-studenten van de Algemeen economisch-bedrijfseronomische richting bijzondere en uitgebreide studie van de bedrijfs- huishoudkunde en van de econometrische richting bednjfshuishoudkundige specialisatie
Opgave hiervoor tot uiterlijk 15 mairt bij de heer de Bont
Toelichting ovei dit bedrijfsspel zal op de colleges van Prof Goldschmidt in lector Geertman worden gegeven
By de heer Duffhues op het Economisch Socio-
logisch Institut IS een lijst verkrijgbaar van de vraagstukken uit „Der Betrieb und der Markt”
welke met zijn opgenomen in „Economisch-tech- pen IS nische verschijnselen,” alsmede een lijst van de be- langrijkste vraagstukken uit Shillmglaw De heer
Duffhues staat des woensdags ter beschikking van studenten ter bespreking van de vraagstukken
Aangezien de levertijd van het boek van Shillmglaw meer dan een maand bedraagt, worden de studen- ten verzocht hun bestelling tijdig bij de boekhandel op te geven
Het gastcollege van Mr F Goud over vervoers- economie van maandag 10 februari a s is verplaatst naar maandag 9 maart as van 10 00—12 00 uur
12
Intekening bij mej L Vermeer (Bureau Studenten- belangen) onder gelijktijdige betaling van de in- schrij vingssom
Hiernaast zal de T E F tijdig de mogelijkheid open stellen tot plaatsreservering voor een interessante uitvoering welke op 6 maart in Amsterdam be- zocht kan worden (Mogelijkerwijze Sound of Mu- sic)
De bus zal na afloop bij het theater vertrekken
Zo gauw alle gegevens bekend zijn zal deze aparte inschrijving open gesteld worden
N R van Dijk
h t assessor TEF
T E F
Excursie Effectenbeurs
MEDEDELING
Op vrijdag 6 maart as zal onder leiding van de hoogleraren prof dr H W J Bosman en prof dr C F Scheffer een excursie naar de effectenbeurs m Amsterdam plaats vmden
Deze excursie is bestemd voor candidaatsstudenten Het definitieve programma is op het moment van inzending van deze mededeling nog niet bekend Het voorlopige programma is als volgt
9 00 uur Vertrek pei bus vanaf het N S -station Tilburg
11 00 uur Aankomst bij de effectenbeurs
Inleiding door prof dr H W J Bos- man
Inleiding door drs D J van Dissel, secretaris van de „Vereenigmg voor den Effectenhandel”
12 15 uur Eenvoudige lunch
13 00 uur Rondgang over de beurs
14 00 uur Discussie en vertoning van de beursfilm
15 30 uur (Ongeveer) einde excursie, men kan zich op eigen gelegenheid in Amster-
dam begeven 23 00 uur Vertrek
De prijs van deze excursie bedraagt f 4,—, waarbij uitsluitend de reis en de eenvoudige lunch inbegre-