Recensie: Medialogica over de Exota-affaire
Spijt heb ik van de oproep die ik gisteren deed om naar het tv programma Medialogica over de Exota affaire te kijken. Exota was een limonademerk dat ten gronde ging aan de beeldvorming in een uitzending van De Ombudsman van Marcel van Dam in 1970. Deze affaire zorgde voor de grootste schadevergoeding ooit in de mediawereld. De VARA moest, inclusief rente, bijna 8 miljoen gulden betalen.
De uitzending van Medialogica over de affaire was een zeperd. Ik verwachtte een aflevering met daarin een goede analyse van hoe een bepaald beeld (de ontploffende fles) de reputatie van een heel bedrijf kan vernietigen. De journalisten van Medialogica analyseren het televisieprogramma De Ombudsman als een radio-uitzending, niet als een televisieuitzending. Ze laten daarbij de kracht van het herhalende beeld van de ontploffende fles buiten beschouwing. De uitdrukking ‘een beeld zegt meer dan duizend woorden’, is hier van toepassing. Maar Medialogica lijkt die uitdrukking niet te kennen: het beeld gisteren van Marcel van Dam achter zijn grote bureau doet vermoeden dat de man betrouwbaar is. De advocaat die volgens het programma veel verdiend heeft aan de affaire is gefilmd op zijn jacht en op de bouwplaats van zijn luxe villa in aanbouw. Rara,wat blijft je bij?
Onbekommerd mag Marcel van Dam in Medialogica zijn beklag doen over het gedrag van de media die hem kritisch volgde na de uitzending. Marcel is de wolf die huilt omdat er vlees gegeten wordt, hij is namelijk zelf een grote spindokter. Van Dam heeft er carrièretechnisch nooit een veer voor hoeven laten. Ook de VARA die jarenlang weigerde om de tape met de uitzending erop te laten zien, zeurt nu over de beeldvorming. Van mij moeten ze aan het woord komen hoor, maar de mensen die echt geleden hebben onder de uitzending van de VARA destijds, zijn niet aan het woord gekomen. Niemand van de familie Van Tuijn (vroegere eigenaren van Exota) kan zich verweren. Geen wederhoor, een journalistieke doodzonde.
De familie Van Tuijn was niet alleen eigenaar van de limonadefabriek maar ook van een glasfabriek en van een transportbedrijf. De economische schade die de uitzending van ombudsman Van Dam destijds aanrichtte in Tilburg en Dongen wordt echter buiten beschouwing gelaten. Naast het gebrek aan wederhoor zitten er ook onwaarheden in de uitzending. Bijvoorbeeld dat het bedrijf Exota toch al in zwaar weer zat vanwege de opkomst van Coca Cola. Maar Exota en de familie Van Tuijn hadden juist de licentie om Coca Cola voor Nederland te produceren.
Het programma heet medialogica, het verschijnsel waarbij nieuwsmedia het publieke debat regisseren op een minder frisse manier. Met deze uitzending doet het programma zijn naam eer aan.
Advertentie.
