Opinie: Stilte rond Stapel

Met alle egards werd gisteren de landelijke pers ontvangen door onze universiteit. Er waren zelfs luxe broodjes en fruit. Dit staat in schril contrast tot de oorverdovende stilte in de 54 dagen tussen de bekendmaking van de fraude en de bekendmaking van het rapport.

Testudo rond Stapel
Sinds de bekendmaking van de fraude van Stapel heeft de universiteit een testudo gevormd rondom medewerkers en promovendi van Stapel. Journalisten wordt verzocht niet met promovendi te praten, en promovendi wordt verboden de media te woord te staan. De rolluiken gingen dicht, schreef het Brabants Dagblad. Collega-journalisten benaderden Univers omdat ze via de universiteit niets te weten kwamen. De situatie verbeterde niet na de bekendmaking van het rapport: Univers heeft de promovendi gebeld en zij waren allen nog steeds niet bereikbaar. Zelfs de anonieme klokkenluiders niet.

Analogie
Een van de belangrijke conclusies van het rapport Levelt is dat er mogelijkheden moeten zijn om respondenten te controleren. Zonder controle is er kans op fraude. Maar hebben we daar als universiteit van geleerd? Dat betwijfel ik. Met de huidige communicatie rond de affaire Stapel schiet de universiteit in precies hetzelfde patroon. De rector en de commissievoorzitter doen het woord en als journalist en medewerker moet je ze op dat woord geloven.  Ze stellen: Stapel is de kwade genius, verder heeft niemand schuld. Maar er is geen enkele mogelijkheid tot controle, geen kans om vragen te stellen aan promovendi en medewerkers van Stapel. Kortom: we kunnen de data van de commissie-Levelt niet controleren!

Je zou een analogie kunnen trekken met de werkwijze van Diederik Stapel. Uit het rapport Levelt: “Onderzoekspartners die het waagden om door te vragen over bijvoorbeeld vragenlijsten werden door hem gewezen op het vertrouwen dat hem toekwam door intensieve samenwerking.”  Maar journalisten controleren eerst en vertrouwen later. De Universiteit van Tilburg is een publiek gefinancierde instelling. Van een publieke instelling zou men meer transparantie mogen verwachten. En van een wetenschappelijk instituut verwacht je helemaal dat alles controleerbaar is en er een open discussie kan plaatsvinden.

Francine Bardoel is hoofdredacteur van Univers

_Advertentie.