Parlement weinig betrokken bij militaire missies
Je denkt wel tien keer na voordat je aan een oorlog begint. Zeker in een democratie zou je verwachten dat besluitvorming omtrent de deelname aan militaire missies gepaard gaat met verhitte discussies in het parlement. Dat valt vies tegen, laat rechtsgeleerde Anamarija Kristic zien in haar proefschrift.
Kristic analyseerde de besluitvorming rondom drie Nederlandse militaire missies. Het resultaat van die analyse kan gelezen worden in haar proefschrift, De Staten-Generaal en de inzet van de Nederlandse krijgsmacht. De besluitvorming van de missies Allied Force in Kosovo, Enduring Freedom in Afghanistan en Task Force Uruzgan in Afghanistan werd via parlementaire documenten gereconstrueerd. Kristic concludeert dat de Tweede Kamer in alle gevallen weinig kritisch is geweest.
“Politieke partijen laten zich vaak al in de voorfase en achter gesloten deuren overtuigen van de wenselijkheid van deelname met als gevolg gebrek aan inhoudelijke en substantiële weerstand gedurende het vervolg van het besluitvormingsproces”, schrijft Kristic. Achterkamertjespolitiek dus. Pappen en nathouden. Met als gevolg dat het parlement een volgzaam orgaan wordt.
Nu is het zo dat de Tweede Kamer formeel gezien geen zeggenschap heeft over het besluit tot militaire deelname. Wel schrijft artikel 100 van de Grondwet voor dat de Tweede Kamer vooraf geïnformeerd moet worden door de regering. Waardoor het idee is ontstaan dat alles wel in orde zal zijn zolang er maar gehandeld wordt conform artikel 100. Dat werkt geen kritische houding in de hand, terwijl het parlement toch juist de voor- en nadelen van militaire deelname diepgaand zou moeten analyseren. De debatten over de drie militaire missies waren volgens Kristic dan ook “niet alleen weinig inhoudelijk, maar ook weinig spannend. Ze leken tevens voor de vorm te zijn gehouden, to seal the deal…”.
De internationale druk speelt een grote rol bij deze passieve houding. Omdat Nederland graag internationaal goed aangeschreven staat worden er bij geplande militaire missies al snel toezeggingen gedaan. Zo wordt er volgens Kristic al snel een “point of no return” bereikt waardoor het “politiek ondenkbaar is dat Nederland van een deelname afziet”. Discussie wordt dan eigenlijk overbodig.
Advertentie.
