Onderwijsprofiel: Klein als kracht

“De daling van het aantal studenten moet stoppen. Anders zijn de gevolgen voor de universiteit desastreus.” Studenten bereiken, binden en beter bedienen: het is de urgentie in het nieuwe onderwijsprofiel van Tilburg University. Een conceptversie kwam gereed in september. Naar aanleiding daarvan vonden feedback-sessies plaats. Deze week was de laatste. Het betoog van dean Alkeline van Lenning is vlammend, de input van de deelnemers scherp, de lunch smakelijk. De vraag blijft: Hoe maak je het waar?

De wens van een nieuw onderwijsprofiel is frappant: de laatste visie is amper twee jaar oud. Toch dwingen maatschappelijke ontwikkelingen als ‘toenemende aandacht voor kwaliteit van onderwijs’ en ‘het belangrijker worden van de verbinding met de maatschappij’ tot volledige herziening.

Geen PR-praatje
Het ‘verhaal’ van Tilburg University moet beter aansluiten bij de belevingswereld van de student en actuele ontwikkelingen in het hoger onderwijs. Van Lenning: “Het onderwijsprofiel is niet alleen PR, dat werkt niet. Hier geldt: Practice what you preach.” De student staat centraal; zijn/haar profiel is al wel rond. “Tilburg University wil uiteindelijk excellente professionals afleveren met een breed perspectief en de benodigde skills voor de arbeidsmarkt.” Daarbij ligt het spanningsveld tussen waarachtige academische Bildung en een te instrumenteel gericht onderwijs. Het onderwijsprofiel dat er nu ligt is vooral food for thought. “We willen komen tot een uitgebreide dialoog met de voltallige universitaire gemeenschap.”

Een idee voor verandering: studenten krijgen medeverantwoordelijkheid voor het welslagen van het onderwijs. Van hen wordt een actieve inbreng en een duidelijke betrokkenheid verwacht. Het is deze middag aanleiding voor veel discussie. Weten studenten eigenlijk wel wat ze willen? Een voorname reden voor de 25% uitval per jaar is de onwil en het onvermogen van studenten. Een aanwezige docent wijst op het hemelsbrede verschil tussen bachelor- en masterstudenten: “De laatste kun je tenminste behandelen als volwassenen.”

Onderscheiden
Een van de hoofddoelen van het profiel: zoeken naar onderscheidend vermogen. Hoe kan Tilburg University ? toch al de kleinste van het land ? zich sterk maken met een herkenbaar gezicht? “We zoeken naar engagement”, stelt Van Lenning. “Een duidelijke kijk op de wereld. Daarbij moeten we kleinschaligheid juist tot kracht maken. Omdat we klein zijn, zijn we minder technocratisch en tegelijk ook socialer.” Vanzelfsprekend moeten de ideeën concreet vorm krijgen. Daarvoor kun je volgens Van Lenning de werkvormen aangrijpen. “Dan kies je bijvoorbeeld niet voor massa-colleges maar voor andere, meer activerende werkvormen.”

Bij zulke plannen staat of valt alles met de uitvoering. Wat komt er uiteindelijk van terecht? Misschien moeten we ook toe naar alternatieve evaluatievormen. Van Lenning: “Veel docenten ervaren de recente prestatieafspraken als onzinnig. Zo rijst de vraag in hoeverre de focus op harde indicatoren en kwantificeerbare aspecten bijdragen aan de borging en verhoging van onderwijskwaliteit.” Van Lenning pleit voor een sfeer van meer informele evaluaties en vooral ook scherp zijn op elkaar. “We zitten niet vast aan vormen. Als je zekerheid hebt over grote thema’s, is er meer vrijheid.” Die zekerheid over grote thema’s is uiteindelijk ook het doel van de onderwijsvisie. Concretisering is daarbij wellicht van later zorg. De volgende etappe in dit traject is het afronden van de inventarisatie, half december. Maart 2015 volgt dan een volgende, meer definitieve, conceptversie.

_Advertentie.