Law Clinics: rechtenstudenten aan het werk

Rechtenstudenten, wetenschappers en experts uit de praktijk die samen naar een concreet eindresultaat toewerken. Dat noem je een Law Clinic. Gewenst resultaat: rechtsontwikkeling. Hoger beroep in een rechtszaak, of een wetsvoorstel bijvoorbeeld. Vanaf volgend collegejaar moet het een serieuze optie zijn voor masterstudenten rechten. Eind april experimenteerde Tilburg Law School er mee in Malta. Martin Slaats (25) is één van de acht studenten die onderzoek deed naar de vraag hoe asielzoekers eerlijk verdeeld kunnen worden over Europese lidstaten.

Slaats en zijn medestudenten schreven vooraf ieder een paper. Voorbereid vertrokken ze naar het European Asylum Support Office (EASO) in Malta. Het was in de week van twee grote bootrampen. “Bijzonder om te zien hoe zo’n agentschap daar dan op reageert. Ze waren enorm druk. Ook interessant dat ze dan kijken wat ze nog meer kunnen bereiken binnen hun mandaat.”

Hoe zag de week er uit?
“Maandag kregen we informatie over EASO, dinsdag presenteerden we onze papers aan EASO, woensdag hebben we discussies gevoerd en donderdag presenteerden we onze aanbevelingen die uit de discussie voortvloeiden. Vrijdag hebben we andere instellingen bezocht.”

Wat ging goed?
“Samenwerken ging verrassend goed. Research master studenten zijn methodisch ingesteld, anderen meer praktisch. De verschillende invalshoeken vulden elkaar aan. Ook was EASO enorm goed voorbereid. Ondanks dat ze het superdruk hadden, waren er toch mensen beschikbaar. Ze hadden onze papers doorgelezen. Dat verbaasde me wel. Je vraagt je namelijk toch af: hebben ze wel tijd voor een groepje studenten dat er – laten we eerlijk zijn – ook deels voor hun eigen leerproces zit?”

Wat ging niet goed?
“De aanbevelingen hebben we heel snel in PowerPoint gezet, dat moeten we nog goed uitwerken. We zijn immers academici, daar is ook steeds op gehamerd. Dat stuk schrijven, dat kun je beter daar doen. Nu laat de afsluiting op zich wachten, terwijl je daar momentum hebt.”Komt dat stuk nog wel?
“Iedereen heeft het weer druk, maar het zijn heel gemotiveerde studenten. Als je het niet ziet zitten, solliciteer je ook niet. Maar die afspraak, om met zijn achten samen te komen, moet nog wel gemaakt worden.”

Hebben jullie aanbevelingen toegevoegde waarde?
“Deels wel, denk ik. De EASO zit soms maandenlang in een stramien van uitvoeren en opleiden van rechters en bijvoorbeeld asylum officers. Dit jaar wordt het mandaat herzien. Ik hoop dat we met een frisse blik aspecten hebben belicht waar ze dan misschien aan denken.”

Ik las wetsvoorstel of hoger beroep: wat is precies de bedoeling?
“Wat het eindproduct wordt, dat ligt er maar net aan waar je mee bezig bent. Of waar je de Law Clinic volgt.”

Dus: hoe kunnen asielzoekers eerlijk verdeeld worden?
“Er zou een verdeelsleutel gevonden moeten worden. Factoren die dan meegenomen dienen te worden zijn bijvoorbeeld inwonersaantal, bevolkingsdichtheid en ethnische samenstelling. Wellicht de belangrijkste factor is de voorkeur van de asielzoeker zelf, aangezien plaatsing in een lidstaat met zo weinig mogelijk dwang dient te gebeuren. Eerdere ‘herverdelingen’ hebben uitgewezen dat gedwongen herplaatsingen niet afdoende werken.”

Zijn studenten wel toegerust om zo de diepte in te gaan?
“Affectie met een onderwerp kan al genoeg zijn. Dan ga je je wel inlezen. Dat wil je ook, want je doet niet voor niets mee. En je wordt begeleid.”

Over aanbevelingen gesproken: heb je die zelf nog?
“Law Clinics moeten geen verkapte manier zijn om met goede studenten in aanraking te komen. Het lijkt me daarom het beste dat de faculteit de selectie in de hand heeft, en niet bijvoorbeeld advocatenkantoren. Zodat iedere student een kans krijgt. Het moet ook echt iets bijdragen – aanleiding moet een echt probleem zijn.”

Dit artikel verscheen eerder Engelstalig in Univers no.13. Illustratie door Bas van der Schot.

_Advertentie.