Messcherpe ‘Meet the World’ over vluchtelingen

In een volle Black Box debatteerden de Tilburgse hoogleraren Paul Scheffer en Jan Jaap de Ruiter afgelopen dinsdag over het vluchtelingenvraagstuk. “Volgens de media is er sprake van een crisis. Maar is dat echt zo?”, vraagt arabist De Ruiter (TSH) zich in zijn eerste bijdrage af. Paul Scheffer – professor European Law − heeft andere zorgen: “Geert Wilders zei ooit: ‘Als ik word vermoord, dan is Paul Scheffer medeschuldig.’”Het gesprek begint met Fatima, de Tilburgse wijk waar een noodopvang komt voor 400 asielzoekers. Welk effect heeft de komst van grote groepen vluchtelingen naar zo’n wijk? Jan Jaap de Ruiter: “Elke voorlichtingsbijeenkomst wordt breed uitgemeten in de media. Het beeld dat er nu heerst over vluchtelingen is vaak gebaseerd op incidenten. We zien veel negatieve framing. Is er ook sprake van een crisis? In de kern niet, denk ik.”

Paul Scheffer vindt de inbreng van de media minder belangrijk: “Die media sturen even goed positieve gevoelens rond vluchtelingen. Kijk wat de foto van Aylan heeft losgemaakt. Het échte debat gaat over onze morele verplichting. Met andere woorden: Hoe gaat Europa om met dit probleem? En dan niet alleen vandaag, maar ook de komende tien jaar.”

“Is er sprake van een crisis? In de kern niet, denk ik”

Rotten deal
Jan Jaap de Ruiter wil weten wat Scheffer precies bedoelt met die morele verplichting. Scheffer: “De concrete vraag is hoeveel mensen je op een zinvolle manier kunt helpen. Vooralsnog biedt de politiek geen helder antwoord. Sterker: we verleggen het probleem naar Turkije. Dat is hypocriet.” Onomwonden noemt Scheffer de afspraken die de EU onlangs met Turkije maakte ‘a rotten deal’. “We vragen Erdogan – een notoire mensenrechtenschender – om een groeiende stroom vluchtelingen in goede banen te leiden. Op de koop toe geven we hem drie miljard euro en een politiek alibi. Dat kan niet.”

Scheffer vindt de oplossingen van de politiek vaak hypocriet of niet-afdoende: “We willen niet dat mensen binnen de EU-grenzen sterven van ellende. Maar we moeten nu eens precies vaststellen hoe we dat dan voorkomen, zonder gevoelens van ongemak of schaamte.” Juist omdat er onduidelijkheid heerst over de oplossingen, wordt er negatief gedacht over vluchtelingen, zo besluit Scheffer.

Integratie
Vaststaat dat de vluchtelingenstroom niet zo maar stopt. Hoe moet het eigenlijk met de integratie van al die nieuwkomers? Jan Jaap de Ruiter: “In de jaren ’90 kwamen zo’n 90.000 vluchtelingen uit het voormalige Joegoslavië naar ons land. Dat verliep vrij soepel. Maar er is wel het een en ander veranderd, bijvoorbeeld de komst van de PVV. De integratie van duizenden moslims is een katalysator voor het anti-islambeleid van Geert Wilders.”

“Ik denk niet dat al die Arabische jongemannen snel aan het werk raken”

Scheffer: “Afgelopen twintig jaar is er veel onderzoek gedaan naar het ‘landen’ van vluchtelingen in Nederland. De arbeidsmarktparticipatie is over het algemeen laag. Ik denk ook niet dat al die Arabische jongemannen die nu binnenkomen snel aan het werk raken. Dat zal redelijkerwijs gaan om zo’n 40 procent in een periode van 5 tot 10 jaar.” De culturele integratie verloopt wellicht soepeler, denkt Scheffer. “Deze mensen zijn er niet op uit om de Nederlandse samenleving te beïnvloeden of veranderen. Zij zijn sterk gericht op familiewaarden en kruipen misschien wel in in hun schulp en blijven dan relatief onzichtbaar.”

Over Wilders denkt Scheffer zelfs diametraal anders dan De Ruiter. “Geert Wilders gaat nog een belangrijke rol spelen in de emancipatie van moslims. Dat patroon zie je terug in het negentiende-eeuwse Amerika. Omdat de traditionele protestantse bewoners erg defensief reageerden op katholieke en joodse nieuwkomers, gingen laatstgenoemden zich juist sterker organiseren. Ze ontleenden kracht aan de tegenwind.”

Geert Wilders als bouwsteen van de integratie- dat hoor je ook niet vaak.

_Advertentie.