Van Reisen: “VN-rapport Eritrea broodnodig”

Marteling, moord, slavernij. Eritrea wordt hard veroordeeld in het rapport van de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Terecht, vindt de Tilburgse Eritrea-deskundige Mirjam van Reisen.

Het VN-rapport laat geen spaan heel van het Eritrese regime. Dat dictator Isaias Afewerki geen lieverdje is, was al langer bekend. Maar niet eerder werden er zoveel bewijzen verzameld en in een VN-rapport geplaatst. Eritrea maakt zich op grote schaal schuldig aan misdaden tegen de menselijkheid, is de conclusie. Er is in het land zelfs sprake van gedwongen slavernij.

“Dit rapport is een zwaar middel,” vertelt Mirjam van Reisen, werkzaam aan Tilburg University als hoogleraar International Relations, Innovation and Care. Al jarenlang verricht zij samen met collega Conny Rijken onderzoek naar mensenhandel en misstanden in Eritrea. Van Reisen werkte mee aan het rapport: “Onderzoeken van mij en Conny zijn gebruikt. Ook heb ik gesproken met commissielid en speciaal rapporteur Sheila B. Keetharuth.”

“Het is nu duidelijk welke misstanden daar plaats vinden”

Hard tegen hard
Het rapport is volgens Van Reisen broodnodig om de aandacht te vestigen op de verschrikkelijke leefomstandigheden in het Oost-Afrikaanse land. Maar het voelt ook als een persoonlijke overwinning. Onlangs nog kwam Van Reisen in het nieuws omdat ze als Eritrea-deskundige wordt tegengewerkt door het regime. Bedreigingen, intimidatie, zelfs een nachtelijke achtervolging, Van Reisen heeft het meegemaakt. De hoogleraar wordt beveiligd. “Het doet mij en andere Eritrea-onderzoekers daarom goed dat al ons harde werk wordt erkend. Als je onderzoeker bent op dit gebied, gaat het hard tegen hard.”

Een ander punt waar Van Reisen trots op is: “Het is gelukt om internationaal tot een consensus over Eritrea te komen. Het is nu duidelijk welke misstanden daar plaats vinden, daarover bestaat niet langer twijfel.”Europese steun
Er is één land dat niet deelt in de consensus: Eritrea zelf. Het land doet het rapport af als ‘lachwekkend’. Staat het land daarin alleen? Niet helemaal, meent Van Reisen. “Wat ik zorgwekkend vind, is dat ik Europese diplomaten het rapport hoor bagatelliseren. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de miljoenen die de Europese Commissie aan Eritrea wil geven in de hoop migratie tegen te gaan.” De Europese Unie wil de komende jaren 200 miljoen euro overmaken naar Eritrea voor ontwikkelingshulp.

Van Reisen laakt de hypocriete houding van Europa. “Met het geven van miljoenen aan een corrupt regime houd je de migratie niet tegen,” zegt ze. “De leefomstandigheden zul je er niet mee verbeteren. Sterker nog: je verergert de situatie er waarschijnlijk mee. Als Europa niet stopt met geld geven, werkt ze in feite mee aan de misdaden in Eritrea.”

Volgens Van Reisen is de deal vergelijkbaar met het pact dat Europa eerder met Turkije sloot. “Het inperken van de vluchtelingenstroom is een topprioriteit. Als je daarvoor deals moet sluiten met corrupte regimes, is dat het blijkbaar waard.”

“Het Eritrese regime moet veroordeeld worden”

Van de vluchtelingen die Europa proberen te bereiken, bestaat een groot deel uit Eritreeërs. Vorig jaar lag dat aantal op 50.000.

Veroordeling
Volgens het VN-rapport moet de politieke leiding van Eritrea voor het Internationaal Strafhof in Den Haag worden gedaagd. Een realistische eis? Van Reisen verwijst naar dictator Hissène Habré uit Tsjaad, die vorige week werd veroordeeld tot levenslang. Na een lange juridische weg werd hij veroordeeld voor een speciaal opgericht tribunaal in Sénégal. “Het kan dus,” zegt Van Reisen, “zeker nu steeds meer slachtoffers van het Eritrese regime zich verenigen en willen praten.” Makkelijk zal het niet zijn, maar dat mag verdere actie niet in de weg staan, vindt Van Reisen. “Dit regime moet veroordeeld worden.”

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.