Zo word je de persoon die je altijd wilde zijn

In de heksenketel die het leven heet, is het moeilijk onze eigen keuzes te maken en daarin te volharden. Alumnus Mounssif Hammoudi vertelt in zijn masterscriptie hoe wij een sterk en vrij persoon kunnen worden.  

Een mens wordt geboren en leert zichzelf met de jaren beter kennen. Op een zeker moment zijn we in staat om niet toe te geven aan de makkelijke verleiding van drank en feest, maar gaan we vroeg naar bed omdat we de volgende ochtend vroeg aan onze scriptie willen schrijven. Of zweren we fastfood en sigaretten af, omdat we gezond door het leven willen.

Maar is die scriptie schrijven echt wat we willen? Misschien zouden we veel beter af zijn als we de wereld overreizen als monnik of timmerman worden. Hebben we onze keuzes wel in vrijheid gemaakt? Volgens de meeste filosofen en psychologen niet. Zij wijzen erop dat de mens geen vrije wil heeft, maar dat alles in het universum noodzakelijk gebeurt. Dat het één lange keten is van causaliteit: gebeurtenis A leidt to B, die leidt tot C enzovoorts. Zo gek is dat niet eens: we kiezen niet bewust en weloverwogen wat onze seksuele voorkeur is of welk T-shirt we vandaag aantrekken. Het gebeurt. Er schieten hooguit vliegensvlug wat voors en tegens voorbij en de sterkte begeerte van het moment bepaalt onze keuze. Terwijl die voorkeuren nota bene willekeurig zijn bepaald door onze opvoeding, opleiding en genetische code.

Noem de scriptie van Mounssif Hammoudi (waarvoor hij een 9 kreeg) gerust baanbrekend. De alumnus filosofie betoogt dat wij de vrije wil weliswaar niet hebben, maar kunnen aanleren. We moeten daarvoor bezorgd zijn over onze huidige drijfveren, die we maar toevallig in de schoot kregen geworpen. We moeten ons afvragen: wat wil ik écht? Als we dat weten en er gehoor aan kunnen geven, kunnen we ons vormen tot de persoon die we altijd al wilden zijn.

Het is een kwestie van ons de juiste gewoontes eigen maken en de ongewenste gewoontes afzwakken. Zo zorgen we ervoor dat we in de drukte van het dagelijks leven onze eigen ideeën ook navolgen. Wanhoop niet, als je al duizenden goede voornemens hebt zien opgaan in ijle mist. Ook de luie donder zonder een greintje wilskracht kan er wat van maken, met de vier maximes voor gewoontevorming die Hammoudi overnam van filosoof en psycholoog William James.

1. Doe het op het juiste moment

Start met gewoontevorming als je zeker weet dat je voldoende tijd tot je beschikking hebt en voldoende energie kan opbrengen om te vechten tegen ongewenste gewoontes. Die zijn in de beginfase nog het sterkst. Vermijd oude omgevingen die ongewenste gewoontes in de hand werken en omring je met dingen die de gewenste gewoontes aanjagen.

2. Maak geen uitzonderingen

Wie gezond wil eten, moet gezond eten. Iedere dag. Eén tegenslag maakt meer kapot dan door vele successen kan worden overwonnen. Tref voorzorgsmaatregelen om ervoor te zorgen dat je doorgaat, tot je niet anders meer gewend bent en tegenkrachten automatisch overwint. Keiharde doorzetters kunnen het beste grote stappen zetten, anderen zijn gebaat bij kleinere stappen en moeten niet bang zijn om hulp in te schakelen.

3. Grijp iedere kans aan

Iedere mogelijkheid om te handelen naar je voornemens, moet je aangrijpen. Iedere keer dat je dit nalaat, verklein je de kans dat je het de volgende keer wél doet. Aan goede intenties en goede gevoelens heb je niets, je moet actie ondernemen. Keer op keer. Heb je niet genoeg wilskracht voor een handeling, raak dan niet ontmoedigd. Met kleinere handelingen kan je energie opwekken voor de grotere. Is vijf uur aan je scriptie schrijven vandaag echt te zwaar, beperk je dan tot een half uur of ga bijvoorbeeld inspiratie opdoen in de literatuur. Als je maar iets doet.

4. Blijf moeite doen

Het is belangrijk om dagelijks moeite te blijven doen, om de automatische weerstand in jezelf steeds weer te overwinnen. Blijf nadenken: hoe kan je de weerstand in jezelf het beste overwinnen? Dat verschilt per persoon. Als lichaamsbeweging veel verzet bij je oproept, moet je dát gaan doen. Iemand die nooit stil kan zitten, kan juist veel beter gaan mediteren. En houd het niet bij één oefening. Als je wilskracht voor bijvoorbeeld sporten vermindert, kan je het vuur van je inspanningsvermogen aanwakkeren met een andere oefening. Verschillende oefeningen kunnen elkaar versterken: door te sporten willen we eerder gezonder eten en door gezonder te eten willen we eerder sporten.

Als het momentum van de beginfase is vervlogen, moet je volhouden. Maar is de afkeer voor een oefening helemaal verdwenen, vind dan een nieuwe manier om jezelf te overwinnen.  Zo blijf je continu bezig jezelf alert en scherp te houden om jouw leven te leiden. 

_Advertentie.