Wel of geen numerus fixus?

De bacheloropleidingen Economics en International Business Administration (IBA) hebben een numerus fixus, maar die verdwijnt waarschijnlijk.

Rector Emile Aarts liet gisteren in medezeggenschapsoverleg O&O weten tot een nieuwe overeenstemming te zijn gekomen over de numerus fixus met faculteit TiSEM waar de opleidingen onder vallen. In het academisch jaar 2017-2018 geldt nog een numerus fixus van 120 nieuwe studenten bij Economics en 350 bij IBA, het jaar erop wordt de limiet afschaft bij Economics en bij IBA worden 500 studenten toegelaten. Vervolgens zal ook hier geen numerus fixus meer gelden.

De mededeling van de rector leidde tot verbazing bij de medezeggenschapsfracties. Die waren nog in de veronderstelling dat TiSEM wilde vasthouden aan de numerus fixus, ondanks de wens van het College van Bestuur geen drempels op te werpen voor nieuwe studenten. De faculteit meende namelijk goede redenen te hebben. Economics zou niet genoeg capaciteit hebben voor de nieuwe aanwas. IBA wil een internationaal karakter hebben met minstens 35 procent internationale studenten in de collegebanken. Omdat de Nederlandse aanmeldingen de buitenlandse overstijgen, dreigt de opleiding te ‘vernederlandsen’ en dat rechtvaardigt een studentenstop.

Afvoerputjesprobleem

Aarts gaf aan dat hij het management van TiSEM op andere gedachten heeft gebracht door extra middelen toe te zeggen en samen met de afdeling communicatie in te zetten op verbeterde marketing richting buitenlandse studenten. De achterliggende gedachte van de numerus fixus is hem een doorn in het oog. Enerzijds omdat het niet spoort met zijn filosofie van een ‘open’ universiteit die niet alleen de krenten uit de pap vist en louter bollebozen toelaat: “Wij geloven in het vermogen van élke student om zich te ontwikkelen.” Anderzijds omdat de universiteit de ambitie heeft om te groeien.

De medezeggenschapsfracties waren kritisch. Studentenfractie SAM vreest de devaluatie van het diploma. Soortgelijke opleidingen bij andere universiteiten hanteren wel een numerus fixus: wordt Tilburg dan niet het ‘afvoerputje’ voor de mindere studenten? Aarts wierp tegen dat hij geen voorbarig onderscheid wil maken tussen ‘toppers en noppers’. Hij ziet ook geen ‘afvoerputjesprobleem’. Studenten kunnen zich ontwikkelen en er is altijd nog het BSA om studenten weg te sturen die het niveau niet aankunnen.

Koen Van Aeken (TiU International) haalde professor Cobbenhagen aan, de in ’54 overleden econoom-filosoof wiens teksten zo centraal staan in de toekomstvisie van de universiteit. Waarschuwde Cobbenhagen niet voor ‘het dreigende gevaar van het grote getallen’ en pleitte hij niet voor een kwalitatieve in plaats van kwantitatieve groei? De rector vroeg Van Aeken of hij Cobbenhagen ook had gelezen over ‘het gevaar van de kleine getallen’: “Hier geldt dezelfde wet als die in het bos om ons heen. Wie klein blijft, wordt opgegeten.” Bovendien ziet het er volgens de rector helemaal niet naar uit dat het gestelde maximum studenten voor de betreffende opleidingen wordt gehaald, dus de maatregel geeft niet alleen ‘een verkeerd signaal’ af aan toekomstige studenten, het is op dit moment ook een overbodige regel gemotiveerd vanuit ‘een soort angstig beleid’.

Gaandeweg de vergadering bleek dat de kritiek van de medezeggenschapsfracties vooral was ingegeven door achterhaalde informatie dat men bij TiSEM toch niet graag afstand doet van de numerus fixus. Na de toezegging dat na een jaar wordt geëvalueerd of de extra middelen en marketing hun werk doen en er snel een extra informatieronde komt waaruit moet blijken dat het management van TiSEM inderdaad instemt, leken de fracties gerustgesteld. Bij de universiteitsraad van 7 juli aanstaande moet blijken of instemming inderdaad wordt verleend.

Van Amsterdam tot aan Maastricht

Toevallig worstelen de economieopleidingen bij de universiteiten van Amsterdam en Maastricht op dit moment met hetzelfde vraagstuk. In Maastricht hebben ze een numerus fixus, maar ook hier wordt het maximale aantal inschrijvingen niet bereikt en is het in feite een ‘spookfixus’. Op de UVA in Amsterdam hebben ze er geen, maar daar lijkt deze plotseling toch heel erg nodig. De nieuwe bachelor Business Administration kreeg daar 2.200 aanmeldingen en de eveneens nieuwe Engelstalige bachelor Economics & Business Economics 1.400 aanmeldingen. Dat betekent ruim drie keer zoveel aanmeldingen als verleden jaar, voor opleidingen die nog in de kinderschoenen staan. De gigantische toename is vooral te danken (of te wijten, maar net hoe je het bekijkt) aan de met 18 procent toegenomen stroom internationale studenten, zegt universiteitsblad Folia. In Amsterdam wil de decaan graag numeri fixi voor de twee economische opleidingen, maar de studentenfracties hebben dit tot twee keer toe tegengehouden. 

Dus mocht de marketing van Tilburg University erin slagen om de spill-over van Amsterdam naar zich toe te trekken, dan kunnen we ons opmaken voor een substantiële groei – of toch maar een numerus fixus?

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.