Hoe overleef ik: eindejaarsstress

Ben je net klaar met sinterklaasgedichtjes schrijven en suprises van papier maché knutselen, is het alweer tijd om de kookboeken af te speuren omdat je middels een kerstdiner een goede indruk op je schoonouders wilt maken. Je lening? Die spendeer je aan cadeautjes en een kaartje voor het Oud- en nieuwfeest. In de tussentijd vliegen de deadlines, projecten en tentamens je om de oren. Je voelt de bui al hangen: december staat in het teken van verplichtingen waar je eigenlijk geen tijd voor hebt. Dit kan een hoop stress opleveren. Hoe overleef je als student deze drukke periode?

Op social media komen perfect gedecoreerde kerstbomen voorbij, etalages hangen vol met prachtige glitterkleding en je klasgenoten vragen continu wat je plannen zijn voor de feestdagen. Ontsnappen is onmogelijk, en met een dekentje op de bank Netflixen zit er ook niet in. Hoge verwachtingen waar je stiekem niet op zit te wachten. Jos Haarbosch, studentpsycholoog van de Universiteit van Tilburg, heeft de indruk dat tijdens de fase waarin jongvolwassenen opzoek zijn naar hun ‘volwassen’-identiteit, het niet vreemd is dat de mening van een ander een sterkte invloed heeft. “Als je al gevoelig bent voor hoge verwachtingen vanuit jezelf en anderen, kan dat je sterk onder druk zetten. Het is belangrijk om je bewust te zijn van je eigen gevoeligheden en je voldoende assertief op te stellen”.

Van uitstel komt… stress

Uitstelgedrag komt al generaties lang voor en is een remmende factor voor de studievoortgang. “Half-bewust weten alle studenten die aan studie-ontwijkend gedrag lijden, dat dit ze de das om gaat doen. Hoe dichter bij de toetsing, hoe sterker dat besef naar boven komt, wat weer angst en stress oplevert. Ik heb wel de indruk dat de ‘aanzet’ daartoe veranderd is. Vroeger was er ‘alle tijd’ om te studeren en ervoeren veel studenten weinig prioriteit, minder stress dus, bij het tijdig afronden van de studie”. Haarbosch denkt dat het tegenwoordig veel moeilijker is om prioriteiten te stellen door de grote overvloed aan mogelijkheden, kansen en eisen. Daardoor zijn er op korte termijn misschien meer dingen te doen die even belangrijk lijken als de studie, bijvoorbeeld een nieuwe relatie of vriendschap, zorgen voor inkomen en zorgtaken op je nemen. Waar leg je dan de prioriteit?

Kerstvakantie

De laatste week van de vakantie, 25 december t/m 1 januari, is de universiteit gesloten. Een periode zonder colleges en tentamens, je zou bijna denken dat de student vakantie had. Niets is minder waar, want echt ‘vrij’ kun je het niet noemen. “Er is sprake van een collegevrije periode waarin verwacht wordt dat ze zelfstandig met hun studie bezig zijn. Veel studenten raken hierdoor juist uit hun ritme en ontstaat er verwarring over prioriteiten.” Dit verschilt wel per student. “Er zijn studenten die hun balans vast weten te houden, er zijn er die de studie volledig ‘bevriezen’ en daartussenin zijn alle varianten te vinden”, zegt Haarbosch

December is onschuldig

In de ruim 25 jaar dat Haarbosch als studentenpsycholoog werkt, heeft hij niet ervaren dat de decembermaand op zich een sterk bepalende factor is voor stress. Het is vooral de verandering van ritme en structuur, andere leef- en werkomgeving, verstoring van de balans tussen inspanning en ontspanning, sociale verplichtingen en toetsing in het vooruitzicht. Daarnaast heb je nog onvoorziene omstandigheden die stressversterkend werken zoals een verkoudheid of rouw. “Mensen die in sterke rouw zijn, ervaren juist die decembermaand als erg lastig. Mocht je toch opzien tegen de laatste maand van het jaar, dan heeft Haarbosch nog een aantal stressbestendige tips voor je om de hectiek te overleven.

_Advertentie.