“De angst voor diversiteit is overdreven”
Het beeld van de multiculturele samenleving is helemaal verkeerd, betoogt Fons van de Vijver vandaag tijdens zijn Last Lecture. Voordat de hoogleraar Cross-Culturele Psychologie naar Australië emigreert, staat hij nog een laatste keer voor de collegezaal in Tilburg.
Nog één keer vertellen hoe het zit, studenten en collega’s een belangrijke les meegeven voordat je het universitaire podium verlaat. Het kan tijdens de Last Lecture, georganiseerd door studievereniging Extra Muros en Academic Forum. Bij wijze van spreken, want vaak is zo’n lecture helemaal niet echt het laatste college. Voor Fons van de Vijver is het wel een markeerpunt: binnen enkele maanden gaat hij met emeritaat en vertrekt hij naar Australië.
Wat er nog op zijn lippen brandt? Diversiteit en de overdreven angst die erbij komt kijken. Dat buitenlanders ‘onze’ banen gaan inpikken, of dat ‘de Nederlandse identiteit’ op het spel staat. “Het is een gebrek aan historisch besef,” zegt hij. Want historisch gezien zijn we allemaal migranten. De volkeren van de wereld zijn altijd in beweging geweest. Alleen de Australische Aboriginals kunnen zeggen dat ze nooit zijn geëmigreerd. Diversiteit in religie, cultuur en taal is van alle tijden. Maar dat wordt al snel vergeten, als de meerderheid zich bedreigd voelt. Minderheidsgroepen zoals joden of moslims worden dan gezien als het gevaar dat de groep bedreigt, en moeten het ontgelden.Van de Vijver ziet het weer gebeuren, nu de PVV het continu heeft over de negatieve gevolgen van de islam, en D66 zegt dat de PVV te ver gaat. “Partijen spelen elkaar de bal toe, onderstrepen zo de eigen identiteit, waardoor het thema van diversiteit meer aandacht krijgt dan het verdient.”
“Op de universiteit hebben we buitenlandse studenten nodig”
Als het positieve aandacht voor diversiteit was, zouden we Van de Vijver niet horen, maar het is juist een overmaat aan negatieve aandacht. Ook in de media: “Door al die aandacht krijgen we een totaal verkeerd beeld van de multiculturele samenleving. Als je Nederland als migratieland vergelijkt met een hoop andere landen, doen we het juist beter.” Van de Vijver wil een tegengeluid laten horen, want positieve aandacht voor diversiteit en integratie zorgt ervoor dat we beter kunnen samenleven. En in tijden van globalisatie is dat volgens hem hard nodig.
De universiteit is een belangrijke plek om diversiteit in goede banen te leiden, zegt Van de Vijver: “Je kan betogen dat de Nederlandse studentenpopulatie geen reflectie is van de Nederlandse samenleving. Dat we te wit zijn. Te weinig studenten hebben van allochtone afkomst. Klopt allemaal,” zegt hij. “Tegelijkertijd loopt integratie via onderwijs vaak makkelijker dan in andere sectoren. Je hebt hier geen groepen die zich tegen elkaar afzetten. Er is ook meer inzicht en begrip voor anderen, op de universiteit hebben we buitenlandse studenten nodig.” Buitenlandse studenten zijn hier een economische noodzaak, maar het is ook goed voor Nederlandse studenten om met ze in aanraking te komen. Want dat zal later nog wel vaker gebeuren, als mensen eenmaal gaan werken en de wijde (en diverse) wereld intrekken.
Vanmiddag 20 maart 2018 om 16.00u in de Black Box houdt Fons van de Vijver zijn Last Lecture. Over enkele maanden vertrekt hij naar Australië, waar hij verbonden is aan de University of Queensland. De wetenschap (en Tilburg University) laat hij niet in de steek: hij begeleidt nog promovendi, komt nog terug naar Europa om lezingen te geven en heeft al verschillende grote onderzoeksprojecten op de planning staan.
Advertentie.
