Dies Natalis: universiteit viert 91e geboortedag

Tilburg University viert vandaag haar 91e verjaardag. Tijdens de ceremonie in de aula van het Cobbenhagengebouw worden toespraken gehouden en prijzen uitgereikt. Rector Magnificus Emile Aarts houdt een warm pleidooi voor interdisciplinariteit: ‘We moeten kennis verenigen.’

‘Laten we beginnen met een gebed,’ opent rector Emile Aarts de viering. Een verzoek dat je eerder in een kerk dan in de aula van een universiteit verwacht. Maar al snel blijkt dat het de god van de wetenschap is die wordt aangeroepen: ‘Laat de geest van wijsheid en genade in ons allen groeien.’

Instemmend geknik vanuit de aula, waar deze dag wetenschap centraal staat, maar vooral de interdisciplinaire benadering daarvan. ‘Go beyond borders’ is het thema van de 91e dies natalis van de universiteit en volgens Aarts is het de hoogste tijd dat de academische wereld vaarwel zegt tegen hokjesdenken.

Kennis verenigen

De traditionele departementsstructuur staat vooruitgang nog te vaak in de weg, benadrukt Aarts in zijn openingsspeech. In plaats van samenwerking leidt deze structuur vooral tot rivaliteit. Dat moet anders, want de universiteit van de toekomst is interdisciplinair. Niet omdat het mode is, maar omdat de maatschappij daar om vraagt. Aarts: ‘Problemen zijn tegenwoordig complex en veelzijdig. Ze zijn niet benaderbaar en oplosbaar vanuit slechts één discipline.’

“Zoek naar problemen, daar verschuilt de waarheid zich”

Interdisciplinariteit is niets nieuws, benadrukt Aarts. Sinds het begin van de jaren ’70 is de term al in zwang binnen de academische wereld. Maar de werkwijze heeft zich nog altijd niet volledig ontwikkeld. Tijd voor verandering: ‘We moeten kennis verenigen, met een open geest, en een natuurlijke nieuwsgierigheid.’

Problemen opzoeken

Theoloog Erik Borgman neemt het stokje over van Aarts en is het roerend eens met de interdisciplinaire aanpak die hij voorstaat. Maar, zo benadrukt hij, de echte wetenschapper dient eerst en vooral de waarheid. ‘Weten hoe je goede wetenschap beoefent, is weten hoe je trouw bent aan de waarheid. Waarheid boven de leugen stellen, zelfs als die ongemakkelijk of teleurstellend is, daar draait het om,’ aldus Borgman.

Dat de waarheid tegenwoordig veelzijdig is, gelaagd als een muziekstuk, is een gegeven. En, adviseert Borgman, kies bij de zoektocht naar waarheid niet voor de gemakkelijke weg: ‘Zoek naar problemen, daar verschuilt de waarheid zich.’

Muziek

De interdisciplinaire zoektocht naar waarheid wordt muzikaal geïllustreerd door hoogleraar Arbeidsmarkt Ton Wilthagen en het Interdisciplinarity Quintet onder leiding van componist Philipp Rüttgers.

“Wetenschap is moeilijk en onderzoekers zijn menselijk”

Speciaal voor de gelegenheid maakten zij een compositie van twintig minuten, inclusief een spoken word-voordracht van Wilthagen zelf.

Dissertatieprijs

Een feestje is niet compleet zonder cadeaus. De disstertatieprijs gaat dit jaar naar Michele Nuijten van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. Zij ontwikkelde tijdens haar promotieonderzoek Statcheck, een statistische spellingschecker waarmee ze meer dan dertigduizend wetenschappelijke publicaties scande op onjuistheden. En die komen regelmatig voor, ontdekte Nuijten. 

‘Zijn we dan allemaal slechte wetenschappers?’ vraagt Nuijten zich hardop af. Dat is volgens de jonge onderzoekster toch niet het geval. ‘Wetenschap is moeilijk en onderzoekers zijn menselijk. Het is normaal dat er fouten worden gemaakt.’ Juist daarom is het belangrijk dat onderzoek wordt gecontroleerd. De beste manier om dit te doen? Open science, zegt Nuijten zonder twijfel. Onderzoeksvragen, data en resultaten moeten publiekelijk toegankelijk zijn, zodat iedereen ze kritisch kan bestuderen.

Eredoctoraten

Eredoctoraten worden uitgereikt aan Lars Peter Hansen van de University of Chicago en aan Julia Hirschberg van Columbia University, New York. Hoogleraar Economie Hansen staat erom bekend dat hij graag de grenzen opzoekt tussen macro-economie, finance en econometrie.  Taal- en computerdeskundige Hirschberg verkent eveneens nieuwe kruisbestuivingen door haar kennis van menselijke spraak en van computers in haar onderzoek samen te brengen.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.