Vijf vragen aan de studentenpsycholoog

Vroeg of laat krijgen veel studenten te maken met faalangst, studiestress of emotionele problemen. Niet zo verrassend dat sommigen vastlopen en wel wat extra hulp kunnen gebruiken om weer verder te kunnen. Die hulp biedt de studentenpsycholoog.

Duizenden jongeren hebben deze week hun eerste stappen in het studentenleven gezet. Leuk natuurlijk, maar ook spannend en soms gewoon zwaar. Want hoe zorg je ervoor dat je nieuwe vrienden maakt, aan het einde van de maand nog boodschappen kunt doen en ook nog op tijd je studiepunten haalt?

Wie worstelt met de nieuwverworven vrijheden en er zelf niet uitkomt, kan terecht bij één van de drie studentenpsychologen van Tilburg University. Zij bieden korte en gespecialiseerde hulp gericht op studiegerelateerde en persoonlijke problemen. Univers stelde vijf vragen aan een van hen. Maak kennis met Jos Haarbosch.

Met welke problemen komen studenten naar jullie toe?

“De meeste studenten komen naar ons toe met studiestress, faalangst, concentratie- en motivatieproblemen of een gebrek aan discipline en uitstelgedrag. Vijfentachtig procent van de hulpvragen gaat hierover.

Voor sommige studenten is de sprong naar zelfstandigheid lastig. Ze hebben er moeite mee een balans te vinden tussen vrije tijd en studietijd. Het vergt immers een flinke portie zelfdiscipline en zelfcontrole om naast alle leuke activiteiten ook tijd vrij te maken om serieus te studeren. Ze vertonen studie-ontwijkend gedrag of vinden het lastig om structuur aan te brengen in hun dag.

Er zijn ook studenten die zeer gedisciplineerd zijn en erg perfectionistisch. Zij willen het beste uit hun studie halen, maar ook uit hun bijbaantjes en sociale leven. Deze studenten kunnen het gevoel hebben dat het hen allemaal teveel wordt. Daarnaast kan iemand natuurlijk ook naar ons toekomen met een heel ander dilemma.”

Op welke manier bieden jullie hulp?

“De student meldt zich eerst digitaal aan. Op basis daarvan schatten we in hoe we hem of haar het beste kunnen helpen. We benaderen ieder individu vanuit de unieke persoonlijke situatie. Afhankelijk van de hulpvraag zetten we vervolgens verschillende interventiemethoden in, die we toegespitst hebben op de student-populatie.

Als we zelf kunnen helpen doen we dat met een aantal gesprekken of een individuele coaching cyclus. Of we adviseren om een workshop of training te volgen. Bijvoorbeeld mindfulness, positief perfectionisme of time management. Naast dat deze cursussen handvatten bieden om met bepaalde problematiek om te gaan, is het ook geruststellend om te horen dat leeftijdsgenoten met dezelfde problemen worstelen.

Soms kan een studentendecaan of bijvoorbeeld een career coach de student beter op weg helpen. Of kan het nodig zijn om door te verwijzen naar een collega buiten de universiteit voor een intensiever traject. Dat loopt dan via de huisarts.”

Studenten lenen vaak veel geld, ze hebben bijbaantjes, bouwen met nevenfuncties aan een interessant cv, en moeten ook nog een studie afronden. Hebben studenten tegenwoordig vaker last van stress en burn-outs?

“Stress staat hoog in de gemelde klachten, en langdurige stress kan overgaan in burn-out-achtige klachten. Dit speelt meer dan ‘vroeger’. Toen werden problemen als studie-ontwijkend gedrag en bijvoorbeeld (een gebrek aan) assertiviteit veel vaker genoemd. Er is een toegenomen druk om op alle levensgebieden het maximale eruit te halen, door de ‘open en kansrijke wereld’ waarin studenten zich bevinden. De smartphone kan hierbij een verrijking zijn, maar brengt vaak ook risico’s met zich mee.

Er kan een conflict optreden als de persoonlijke en maatschappelijke ‘druk’–factoren elkaar negatief versterken. Jongeren die perfectionistisch en overmatig betrokken zijn, of een overmatige controlebehoefte hebben, lopen een groter risico om in de knel te komen. Zij denken dat ze alles kunnen bereiken als ze maar hard genoeg werken, maar zo simpel is het leven niet.”

Is jouw werkwijze veranderd door de tijd heen?

“Ik vermoed dat ik vooral directer en meer richtinggevend ben geworden in de gesprekken. Maar of dat een persoonlijke verandering is, dat betwijfel ik. Waarschijnlijk is deze nieuwe werkwijze meer ingegeven doordat we gemiddeld minder gesprekken met studenten mogen voeren. Waar studenten vroeger ruimer de tijd hadden om met hun studie bezig te zijn, mochten wij ook meer gesprekken aanbieden. Wat dat betreft zijn we in de loop der tijd over dezelfde kam geschoren. Ontwikkelingen die passen in de tijdsgeest.”

Wat vind je leuk aan je werk als studentenpsycholoog?

“Persoonlijk vind ik het werk inspirerend en uitdagend. Vooral omdat studenten vaak met belangrijke (levens)vragen komen en terecht verwachten dat je daar serieus op ingaat. Dat je ze helpt een beetje uit hun comfortzone te komen. De meeste studenten durven kritisch en assertief te zijn, dat maakt het uitdagend. Het levert regelmatig onverwachte en nieuwe ontwikkelingen op. Het houdt je jong!”

Leestip

Hoe gaan andere studenten om met moeilijke situaties in hun leven? Zoeken ze hulp of lossen ze het in hun eentje op? Daarover gaat de website Ik student van de studentenartsen van de Universiteit van Amsterdam. Er komen veertig studenten aan het woord over hun persoonlijke ervaringen met moeheid, stress, overspannenheid, somberheid en ander ongemak.

_Advertentie.