Het doek valt voor studententheater De Koffer

Na bijna drie decennia houdt De Koffer ermee op. Omdat de universiteit stopt met ondersteuning, moet de hele vereniging op de schop. Daar is tijd voor nodig, en een nieuwe lichting bestuurders. “De Koffer gaat in winterslaap.”

Voorstelling ‘Het rijk der dieren’. Beeld De Koffer.

Het lijkt een wel heel onverwachte plotwending. De Koffer draait langer mee dan haar laatste leden gemiddeld oud waren. Eind 2017 werd het vijfentwintigjarige bestaan nog gevierd in Dudok. Bij aanvang van het collegejaar 2018/2019 waren er weer veel geïnteresseerde studenten. Maar het houdt op. De vereniging verandert in een ‘slapende’ entiteit, werd afgelopen zondag bekendgemaakt op de Facebookpagina.

Paradoxaal genoeg is dit de enige manier om haar levensvatbaar te houden, zo blijkt uit het verhaal dat Nick Koper afsteekt. Naast zijn studie psychologie aan de universiteit was hij de afgelopen twee jaar voorzitter van De Koffer. Het zeskoppige bestuur onder zijn leiding houdt ermee op en er staat geen nieuwe lichting klaar om het over te nemen. “Het is te complex geworden om even naast je studie te doen.”

Geen vast pad

Op een stevige organisatiestructuur, zoals de grote verenigingen die kennen, kon De Koffer niet bogen, zegt Koper. De doorstroom onder de leden was groot. Commissies waren er wel eens, maar werden net zo makkelijk opgedoekt als opgericht. Er was geen vast pad om ervaring op te doen en uiteindelijk het zwaardere verenigingsbestuur op te pakken. Wie wilde, kon solliciteren.

“Ik wil niet zeggen dat de vereniging niet stevig in de steigers stond, maar je kon het bestuur niet jaarlijks volledig verversen.” Zoveel animo was er meestal niet, en dat zou de continuïteit in gevaar brengen. Vaak bleven enkele oudgedienden langer zitten.

Besturen is verantwoordelijkheid dragen. Bij De Koffer kwam er echter bijzonder veel voor rekening van één groepje. In de Blackbox, de Cultuurtuin en lege collegezalen werd in de avonden maandenlang gewerkt aan zo’n vier á vijf theaterstukken tegelijkertijd, onder begeleiding van professionele regisseurs. Twee keer per jaar werden de vruchten van het werk gepresenteerd in theater De Nieuwe Vorst.

Ook waren er nevenprojecten, er werden rollen gespeeld in opdracht van bijvoorbeeld de universiteit en de hogescholen, er werd veel georganiseerd op het sociale vlak en ieder semester werd afgetrapt met een kijkavond en een lang werkweekend, het kofferkamp.

Financiële tekorten

Dit kostte niet alleen een hoop man- en vrouwkracht, maar ook geld. Ingewijden weten dat De Koffer er financieel niet altijd even goed bij stond. Er waren inkomsten vanuit het lidmaatschapsgeld, de kaartverkoop, betaalde opdrachten en subsidie van de universiteit.

Tegelijkertijd waren er ook tekorten die moeilijk weg te werken waren, wat niet zonder gevolgen kon blijven. Het halfjaarlijkse kofferkamp, waar studenten elkaar en het theater leerden kennen, sneuvelde een paar jaar terug. Te duur, verklaarde het bestuur destijds.

Nick Koper, beeld De Koffer.

De klap kwam eind 2018. De universiteit schrapte de vaste periodieke subsidie. Bovendien, en dat is volgens Koper veel voelbaarder, viel er een medewerker weg. Al jaren nam de universiteit een regisseur in dienst, die De Koffer als artistiek leider bijstond.

Zonder moesten de studenten ineens een vereniging besturen én artistieke keuzes maken. Dat strekt van het bepalen welke regisseurs er voorstellingen maken tot het meedenken over de totstandkoming daarvan. “Ik kan ook een voorstelling zien en daar een mening over hebben. Toch is het iets anders wanneer twee regisseurs over een stuk praten, dan wanneer een regisseur en een voorzitter dat doen.”

Hierdoor is het ook moeilijker geworden om voldoende regisseurs aan te trekken. “Traditioneel liepen één of twee theaterstudenten van de Fontys Hogeschool voor de Kunsten stage bij ons. Zo konden wij goedkoop voorstellingen maken.” Zonder een artistiek leider kunnen deze stagiaires niet meer begeleid worden. De vereniging zou er iemand voor moeten inhuren, of volledig terugvallen op ervaren regisseurs. Linksom of rechtsom staat de begroting, en daarmee de hele aanpak van de vereniging, verder onder druk.

Op de planken

Meteen bij de pakken neerzitten deden Koper en zijn bestuur niet. De artistiek leider vertrok, maar liet wel een plan achter. Daarmee gingen ze zelf aan de slag. Ze werkten toe naar één festival, in plaats van twee. Bovendien besloten ze om ook te spelen op de Kinderuniversiteit en Night University.

In maart 2019 sloot De Koffer het collegejaar af op de planken, met vier voorstellingen. Voorlopig was dat voor de laatste keer. “We hebben gezegd dat we dit een jaar zouden doen en hebben geprobeerd ter herstructureren.” Dat bleek in een druk jaar nauwelijks te doen, zeker voor een parttime bestuur.

Tekst gaat verder na video.

“Als je constant aan het bijsturen bent, kan je niet zien wat werkt, en wat niet,” zegt Koper. “Dan ben je iets in stand aan het houden, door het zoveel mogelijk aan elkaar te tapen.” Terwijl het hem juist tijd lijkt om de vereniging tegen het licht te houden.

In 1993 is ‘Universiteitstheater De Koffer’ opgericht, zo is te lezen in de Univers-archieven. Het werd belangrijk gevonden dat de universiteit een eigen theatervereniging had, zodat studenten zich ook op cultureel vlak konden ontwikkelen. Betaalde artistieke leiding werd als vereist gezien. “Zonder is er geen basis voor een goed theater. Voor sport is er toch ook een professionele voorziening?” zei artistiek leider Sandra Broekmans toen.

Winterslaap

In de tussentijd is er veel veranderd. De universiteit voelt zich niet meer geroepen De Koffer te ondersteunen (zie kader hieronder) en de vereniging is dezelfde niet meer. Van de gemiddeld vijftig leden komen er al jaren steeds meer van het hbo, terwijl de hogescholen geen financiële bijdrage leveren. Logisch dat de universiteit zich eens achter de oren ging krabben, vindt Koper. En dat zou De Koffer zelf ook moeten doen. Want het gaat niet alleen om geld, de hele structuur van de vereniging staat ter discussie.

“Een nieuwe groep zal zich moeten afvragen wat de mogelijkheden zijn. Wat voor vereniging je wil zijn,” zegt Koper. Daar is tijd voor nodig. Om de deur voor een doorstart open te laten, is De Koffer ondergebracht bij LOST, de landelijke organisatie van studententheater verenigingen. “Daar zitten mensen die verstand hebben van het opzetten en besturen van verenigingen. De Koffer gaat in winterslaap, in de hoop daar over een tijd herboren uit te komen.” Zodat het doek in de toekomst weer opgaat.

Reactie universiteit

De universiteit wil breed onderlegde studenten opleiden die sociaal en creatief vaardig zijn. ‘Actieve deelname aan studentenverenigingen en studieverenigingen’ is daarvoor belangrijk, zo is te lezen over het Tilburgse Onderwijsprofiel. Dat betekent echter niet dat culturele verenigingen nog gesteund worden. “We vinden het jammer,” zegt perswoordvoerder Tineke Bennema over het stoppen van De Koffer. “Maar dit is geen prioriteit van een onderwijsinstelling. De samenwerking is afgebouwd en de subsidie is geleidelijk stopgezet omdat dit niet binnen het beleid van de universiteit valt.”

_Advertentie.