‘Actie van Trump was pure wraak’
De actie van Amerika tegen de Iraanse generaal Qassem Soleimani roept de vraag op of landen volgens internationaal recht waar ook ter wereld, op vreemde bodem, tegenstanders mogen uitschakelen.
Willem van Genugten, foto The Hague Institute for Global Justice
Door Hans Rube
Dat mag, onder voorwaarden, zegt emeritus hoogleraar prof. dr. Willem van Genugten. ‘Staten hoeven niet te wachten tot zij worden aangevallen.’
‘Maar de huidige actie van Trump en de VS is ingegeven door wraak’, zegt de hoogleraar over de aanslag op generaal Qassem Soleimani in Irak.
Wraak, voor de mogelijke oorlogsmisdrijven die onder het militair gezag van Soleimani in het Midden-Oosten zijn gepleegd de voorbije jaren.
De hoogleraar stelt zich daarom vragen bij de liquidatie.
Geen hard bewijs
‘Preëmptieve zelfverdediging is internationaal min-of-meer geaccepteerd. Daarbij is echter hard bewijs van acute dreiging een voorwaarde’, zegt Van Genugten, gespecialiseerd in dit type vraagstukken als emeritus hoogleraar op het gebied van internationaal recht aan Tilburg University
‘In dit geval heeft Trump geen overtuigend bewijs gepresenteerd dat er een aanslag zat aan te komen.’
Volgens Van Genugten zullen de VS duidelijke aanwijzingen moeten overleggen. Zo niet, dan is de uitschakeling van de generaal en de actie in Irak ‘volkenrechtelijk gewoon fout.’
‘Dat is met de VS iedere keer schipperen. Trump overschreeuwt de internationale kritiek, zoals de VS dat altijd doen.’
De hoogleraar verwijst daarbij naar maart 2003, toen onder ongeveer gelijke omstandigheden via een invasie in Irak door de VS en het Verenigd Koninkrijk een aanval op de positie van Saddam Hussein werd gepleegd.
‘Die actie heeft uiteindelijk de Britse premier Tony Blair de kop gekost, onze regering moest achteraf ook erkennen dat die inval onder valse voorwendselen plaatsvond.’
Nederland aan de verkeerde kant
Dat minister van Defensie Bijleveld deze week direct na de aanval namens de regering verklaarde ‘begrip’ te hebben voor het doden van de Iraanse legerbaas, verbaast Van Genugten.
‘Zij gaf toe geen enkel bewijs te hebben gezien dat Soleimani acute aanslagen in voorbereiding had. In de praktijk spreekt ze dus namens ons land steun uit voor een wraakactie, daarmee plaatst ze Nederland in het Midden-Oosten-debat aan de verkeerde kant van de streep.’
In zijn eigen beleving heeft Trump ‘de hoofdprijs’ binnengesleept, vermoedt Van Genugten. Een genadeloze legerleider is uitgeschakeld en aan de kant van de VS zijn geen slachtoffers gevallen.
Van Genugten: ‘Daar gaat hij gebruik van maken in zijn verkiezingscampagne. Hij zegt geen oorlog te willen en zeker geen Amerikaanse doden. Maar Iran heeft een lange adem. Dat land steunt overal – zowel militair als financieel – zijn bondgenoten. De situatie in het Midden-Oosten is er complexer op geworden, met ruim baan voor IS. De kans dat sympathisanten van Iran wraak gaan nemen met aanslagen in de Westerse wereld is door de acties van Trump groter geworden.’
Mogelijk positieve kant
Van Genugten ziet een mogelijke positieve kant aan het jongste geweld:
‘De VS zouden via schoonzoon Jared Kushner het Israelisch-Palestijnse vraagstuk oplossen, heeft Trump beloofd. Daarvan is geen enkele geloofwaardigheid over. Het proces komt straks weer in handen van de Verenigde Naties. Dat zou uiteindelijk een voordeel kunnen zijn.’
Advertentie.
