Hamsteren

Nederland is een officieel woord rijker: hamsteren. Was deze term tot voor kort voorbehouden aan één van Neerlands grootste supers, nu al wil ik het nomineren als ‘woord van het jaar 2020’. 

Fotografie: Super Formosa Photography

Fotografie: Super Formosa Photography

Het is ook niet verwonderlijk dat ons kikkerlandje ging hamsteren, we waren immers altijd al een spaarzaam volk. Wel verwonderlijk was het schaamteloos hamsteren van toiletpapier. Pas weken nadat de eerste toiletpapier-hamsteraars hun slag sloegen, lijken de supermarktvoorraden genormaliseerd.

Het hamsteren ging als een olievlek door de supermarkten en reikt veel verder dan het inmiddels verguisde toiletpapier. Volgens een door het AD geïnterviewde distributeur werden er plots meer levensmiddelen door Nederland rondgereden dan in een doorsnee kerstperiode. Ik zie huizen voor me met uitpuilende voorraadkasten, zelfs volgestouwde kinderkasten, en ik zie bulten op hoofden van mensen die op een onbesuisd moment een propvol kastje opentrekken. Ik vraag me af of deze mensen nu – ondanks hun bult – gerust zijn.

Waarom gingen mensen dan hamsteren? Er was geen dreiging van gesloten supermarkten. Die bleven zelfs in Wuhan nog open. Instant paniek was dus niet aan de orde. Maar mensen hebben graag voldoende voorraad in huis. Voor het geval dat. Dit heeft te maken met het fenomeen ‘food security’ (voedselzekerheid). Het orkanenseizoen in Amerika zet mensen ook altijd aan tot hamsteren. Dan lijkt het mij inderdaad logisch om de voorraadkast te vullen met allerhande houdbare artikelen. Maar zo veel toiletpapier?

‘Waarom gingen mensen dan hamsteren? Er was geen dreiging van gesloten supermarkten’

We hebben dus nog een theorie nodig en daarvoor lijkt die van ‘herd behavior’ passend. Kuddegedrag dus. Wie ermee is begonnen, zal altijd de vraag blijven, maar duidelijk is dat het gros van Nederland deze visionair klakkeloos volgde. Voor degene die aan deze theorie twijfelt, heb ik ook de theorie van de ‘sociale norm’ in de aanbieding. In simpeler taal: na-apen. Veel mensen doen graag wat ze denken dat de ‘norm’ is. De TV beelden van kofferbakken vol toiletpapier spraken boekdelen. En een supermarktschap dat een paar pakken toiletpapier mist, ziet er al snel leeg uit.  Dan denkt de volgende klant: het zal wel belangrijk zijn genoeg toiletpapier in huis te hebben. Kopen maar!

Dit laatste zet aan tot verder denken. Toiletpapier zit in relatief grote verpakkingen. Daardoor valt zowel een overdaad (in de kofferbak) als een tekort (in het supermarktschap) snel op. Hoe zou het geweest zijn als het eerste televisiebeeld een kofferbak vol pakken hamsterstro had getoond? Zou Nederland het huis vol gestrooid hebben met hamsterstro? In elk geval handig ‘voor het geval dat’ het toiletpapier op is.

Bekijk meer recent nieuws

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Blijf op de hoogte. Meld je aan voor de nieuwsbrief van Univers.