Op zoek naar ‘hardcore’ in de zorg
Tilburg University en het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) steken de komende jaren miljoenen euro’s in gezamenlijke researchprojecten rond de gezondheidszorg. “Om het wetenschappelijk onderzoek op dit vlak aan te jagen”, zegt Mariska de Jongh, programmamanager van het We Care-project, zoals dit in 2019 gestarte zogeheten ‘impactprogramma’ is gedoopt. Daarin zijn acht voorstellen voor onderzoek opgenomen.
Mariska de Jongh. Foto: Ton Toemen
We Care richt zich op alle mogelijke gebieden die raken aan de gezondheidszorg. Van de neuropsychologie, artificiële intelligentie en data-science tot de besluitvormingsprocessen rond de patiënt.
Dat laatste vraagstuk is goed voor een verrassend onderzoek, zegt De Jongh.“De rechtenfaculteit gaat in een studie de procedures rond de beslissingen die voor en door de patiënt in ons ziekenhuis worden genomen tegen het licht houden.”
De Jongh: “Het samen beslissen gaat immers een steeds voornamere rol spelen in de praktijk. Hoe gaan we dat vorm geven, die ‘Empowerment’ van patiënten?”
Gedeelde besluitvorming door medisch specialisten en patiënten
Kennis moeten we delen, geen informatie achterhouden omdat we denken dat mensen het niet begrijpen. “Het beslismodel in de gezondheidszorg gaat uit van het ideaal van de welgeïnformeerde patiënt die beslist op basis van informatie en advies van de behandelaar”, staat in de goedgekeurde onderzoeksopzet.
Behandelbesluiten worden tegenwoordig genomen terwijl de patiënt van te voren al van allerlei zijden informatie tot zich neemt. Het onderzoek is gericht op het analyseren van die praktijk en toetst daarbij de theoretische achtergrond van de gedeelde besluitvorming.
Een van de vragen is hoe juridische aansprakelijkheid en verantwoordelijkheden in dat proces passen. Welke juridische problemen kunnen ontstaan bij die gedeelde besluitvorming door medisch specialisten en hun patiënten?
Patiënt begijpt informatie vaak niet
De Jongh: “Dit onderzoek is een mooi voorbeeld van hoe we als ziekenhuis kennis en ervaring zoeken bij de TiU. Wij hebben de praktijkervaring met de doelgroep, de universiteit heeft de hardcore wetenschap in huis. Zo versterken we elkaar, worden als partijen allebei beter.”
‘Sommige mensen klappen nu eenmaal dicht tijdens een ‘slecht nieuws’ gesprek’
Samen beslissingen nemen, betekent ook dat arts en patiënt van elkaar moeten begrijpen wat er is gezegd in de spreekkamer. Communicatie is daarom ook zo’n onderzoekgebied waarop universiteit en ziekenhuis elkaar hebben gevonden.
De Jongh: “Veel informatie die wordt uitgewisseld tijdens een arts-patiënt consult, wordt na afloop niet door de patiënt herinnerd of is wellicht in het geheel niet begrepen. Ook als een partner of kind is meegekomen.”
Begrijpelijk, zegt de programmamanager. “Sommige mensen klappen nu eenmaal dicht tijdens een ‘slecht nieuws’ gesprek.”
Maar als informatie uit een consult vergeten of gemist wordt, kan dit een negatief effect hebben op het proces van gedeelde besluitvorming en op het vertrouwen in en de kwaliteit van het zorgproces.
‘Laagopgeleiden hebben regelmatig moeite te begrijpen wat een specialist hen vertelt’
Samen met het departement Communicatie en Cognitie van Tilburg University wordt in een onderzoek bekeken of het onder andere juridisch en ethisch mogelijk is tijdens de spreekkamer gesprekken tussen artsen en patiënten audio-opnamen te maken die bij het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) gevoegd kunnen worden. “Dan kunnen ze alles op hun gemak terugluisteren.”
Betere communicatie
Optimale arts-patiënt communicatie is cruciaal om de juiste behandeling te kunnen kiezen. Daarnaast bevordert die de mate van tevredenheid over de totale zorgverlening en het snelle herstel van de patiënt.
Laagopgeleiden hebben echter regelmatig moeite te begrijpen wat een specialist hen vertelt. Hoe artsen en patiënten met een lage socio-economische status (SES) met elkaar communiceren en hoe deze samenspraak kan worden verbeterd is een tweede studie die zal focussen op de communicatie in de spreekkamer, vertelt De Jongh.
Als proef maakte het ziekenhuis zelf al eens video-opnamen om te (laten) zien hoe artsen zich gedragen tijdens een consult. Het SES-onderzoek wil aansluitend daarop met nieuwe observaties, interviews en focusgroepen, wetenschappelijk in kaart brengen of de interactie tussen artsen en patiënten met een lage SES naar behoren verloopt en of die communicatie kan worden verbeterd.
“In het ziekenhuis is iedereen overtuigd van het nut en de noodzaak van reflectie op het eigen handelen”, zegt Mariska de Jongh daarover.
“Daarom is het fijn dat we een partner hebben die doktoren daarbij kan helpen. Onze artsen leiden jonge onderzoekers, en zij op hun beurt kunnen de doktoren ondersteunen bij wetenschappelijke onderzoek zodat hun core-business, de zorg aan patiënten, niet in de knel komt.”
Advertentie.
