Stop de bisschop

Bisschoppen zijn oud (risicogroep), man (risicogroep) en vaak bij kerkdiensten aanwezig (risicogroep). Het lijken de mensen die in deze tijd gewaarschuwd moeten worden, in plaats van dat voor hen gewaarschuwd moet worden. Toch moeten universiteiten oppassen voor dit groepje oude mannen.

Er zijn twee universiteiten in Nederland waar de bisschoppenconferentie officieel een vinger in de pap heeft: die van Tilburg en die in Nijmegen. Het zijn de twee weinige parels in de kroon die ooit het katholieke onderwijs heette. Wie in Brabant of Limburg opgroeide kon decennialang van zijn vierde tot ver in de twintig katholiek onderwijs volgen. Dat kan nu nog steeds, maar op menige katholieke basisschool of middelbare school is de kerstviering inmiddels vervangen door een lichtjesfeest of gala.

Op de universiteiten in Tilburg en Nijmegen hebben de bisschoppen echter nog wel wat in de melk brokkelen. Zij beslissen namelijk wie er wordt benoemd in het stichtingsbestuur, een soort Raad van Toezicht van de universiteit. Dat stichtingsbestuur benoemt en ontslaat dan weer de bestuurders van de universiteit, zoals de rector.

De bisschoppen kijken bij die benoemingen niet per se naar de toezichthoudende kwaliteiten van mensen, of dat ze veel af weten van onderwijs, wetenschap of financiën. Aan de Radboud Universiteit in Nijmegen weigeren de bisschoppen al vijf jaar (!) om nieuwe mensen te benoemen ‘met als reden dat zij niet katholiek genoeg zouden zijn’. Een van die kandidaten zou zijn geweigerd omdat ze als vrouw niet getrouwd is en geen kinderen heeft, zo gaat het rond in de wandelgangen. Inmiddels is het zover gekomen dat het stichtingsbestuur te weinig mensen heeft en officieel geen besluiten meer mag nemen. Het stichtingsbestuur heeft de bisschoppen nu voor de rechter gedaagd, omdat het er genoeg van heeft.

‘Nu hun kerken zo goed als leeggelopen zijn, lijken ze zich te richten op een nieuw hobbyproject: de universiteiten’

Je zou nog kunnen denken: wat hebben wij daar in Tilburg mee te maken? Maar ook in Tilburg laten de bisschoppen steeds luider van zich horen, als we voormalig rector Emile Aarts mogen geloven. In Tilburg vertrok de voorzitter van het stichtingsbestuur ineens, zonder duidelijke reden. ‘Er werd wel gefluisterd dat hij het niet zo goed kon vinden met de aartsbisschop,’ zei Aarts na zijn afscheid. ‘Hij werd opgevolgd door Hugo Reumkens. Voor ons gevoel kwam die man gewoon van Mars, niemand had ooit van hem gehoord. […] Zijn ouders zijn diep katholieke mensen hier uit Tilburg.’ Niet veel later stond de herbenoeming van Aarts als rector op de agenda. Die ging, zoals inmiddels wel duidelijk moge zijn uit de voorgeschiedenis, niet door.

Jarenlang leek de invloed van de bisschoppen op universiteiten er vooral een op papier te zijn. Dat lijkt verleden tijd nu er de laatste jaren conservatievere bisschoppen in Nederland zijn benoemd. Zij lijken zich steeds activistischer te gedragen en daar worden de universiteiten in Tilburg en Nijmegen het slachtoffer van. In Nijmegen merken ze dat vooral in het academisch ziekenhuis, waar veel ethische discussies worden gevoerd, over onderzoek met embryo’s of operaties bij transgenders. In Tilburg lijken de bisschoppen zelfs een machtsgreep gepleegd te hebben door ineens een totale buitenstaander te benoemen als voorzitter van het stichtingsbestuur.

Het is tijd om het te hebben over bisschoppen. Nu hun kerken zo goed als leeggelopen zijn, lijken ze zich te richten op een nieuw hobbyproject: de universiteiten. De lege kerkbanken moeten een waarschuwing zijn: als universiteiten hun oren laten hangen naar de kerk, zullen ook de collegebanken in de toekomst leeg zijn.

_Advertentie.