Mama wil advocaat worden: Kim Smits (27) vertelt waarom Tilburg University haar dat niet makkelijk maakt

Kim Smits is ambitieus, alleenstaande moeder én vastbesloten om ooit advocaat te worden. De rechtenstudent wist dat de weg naar haar droom moeilijk zou zijn. Maar dat de universiteit zó weinig hulp zou bieden had ze nooit verwacht: ‘Tilburg University heeft mij in de steek gelaten.’

Een overvolle agenda, een rechtenstudie afronden én een kind opvoeden. Van een standaard studentenleven is bij bachelorstudent Kim Smits geen sprake. Ze zat in de vierde klas van de havo toen ze erachter kwam dat ze zwanger was. Even leek haar droom om advocaat te worden in duigen te vallen: ze maakte haar havo-opleiding niet af, beviel op zeventienjarige leeftijd van haar dochter Nova en stond er de eerste vier jaar na haar geboorte alleen voor.

Maar ondanks dat ze de wind niet in de zeilen had, besloot Kim haar droom niet op te geven. Via een omweg van het mbo naar het hbo stroomde ze op 24-jarige leeftijd door naar de universiteit. Inmiddels zit ze in het derde jaar van haar bacheloropleiding Rechtsgeleerdheid.  

Was je altijd al zo ambitieus?

‘Mijn biologische vader is vertrokken toen ik een jaar oud was. Mijn moeder heeft mij grotendeels alleen opgevoed. Omdat mijn moeder arbeidsongeschikt is, was er weinig geld bij ons thuis. Als ik bij klasgenoten over de vloer kwam, begreep ik nooit waarom hun ouders wel werkten. Ik wist meteen dat ik het later anders wilde doen. Op papier had ik weinig kans van slagen: niemand van mijn familie studeerde ooit aan een universiteit en vrouwen werden niet aangemoedigd om zich te ontwikkelen.

‘Op papier had ik weinig kans van slagen: niemand van mijn familie studeerde ooit aan een universiteit’

‘Als klein meisje keek ik op de televisie naar misdaadseries zoals CSI en Hawaii Five-0. Daar is mijn liefde voor het recht ontstaan. Vanaf dat moment wist ik zeker dat ik advocaat zou worden. Ik wilde opkomen voor mensen die het niet makkelijk hebben. Toen ik erachter kwam dat ik zwanger was, viel die droom in duigen. Iedereen zei me dat mijn ‘leven voorbij was’ en ik ‘geen toekomstperspectief’ meer had. Maar ik wist het zeker: ik ga laten zien dat ik het wel kan.’

En nu ben je er bijna…

‘Dat dank ik aan mijn enorme bewijsdrang en ijzeren discipline. Mijn agenda heeft allerlei kleurtjes en zit bomvol. Het is echt passen en meten. Er zijn zoveel dingen waar je rekening mee moet houden. Ik zit in het derde jaar van mijn bacheloropleiding en ben dus veel bezig met mijn studie.

‘Daarnaast werk ik parttime als senior administratief medewerker bij de Rechtbank Rotterdam, gaat mijn dochter naar de basisschool en moet ze ook weer op tijd opgehaald worden bij de buitenschoolse opvang.

‘Ondanks dat ik zo jong moeder werd, wist ik dus zeker dat ik zou gaan studeren. Maar dat het zo pittig zou zijn, heb ik me voorafgaand aan het studietraject niet gerealiseerd. Ik dacht alleen maar: ik wil advocaat worden en dat gaat me hoe dan ook lukken. Nu ik bijna ga afstuderen, realiseer ik me steeds vaker dat ik het helemaal op eigen houtje heb gedaan. Ondersteuning vanuit de universiteit heb ik niet gehad.’

Waarom vind je het belangrijk om dit laatste te benadrukken?

‘Als je als ouder werkt, heb je veel rechten. Omdat er regelingen in de wet verankerd zijn – bijvoorbeeld ouderschapsverlof – kunnen ouders hun ouderschap combineren met hun baan. Als student heb je te maken met een instituut. Er staat nergens in de wet beschreven hoe het hoger onderwijs om moet gaan met studenten die een kind hebben. Dat is raar, want studerende ouders kunnen lang niet alle colleges bijwonen.

‘Vanuit de politiek of vanuit het bestuur van zo’n organisatie wordt vaak gezegd dat er ‘dingen’ mogelijk zijn. Zo adviseren ze studerende ouders om een afspraak met een studentendecaan te maken en je situatie te bespreken. Ook kun je als je iets nodig hebt een verzoek indienen bij de examencommissie.’

Heb je dat gedaan?

‘Dat klinkt schappelijk en geloof me: ik heb het allemaal gedaan. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Zo duurde het weken voordat de examencommissie met een antwoord kwam op mijn vraag. En wanneer ik dan een antwoord kreeg, werd er elke keer besloten dat ze niks voor mij konden betekenen.

‘Ook kreeg ik meermaals van de universiteit te horen dat ze het ‘bewonderen’ dat ik moeder ben én studeer. In één adem werd daaraan toegevoegd dat het hebben van een kind mijn eigen verantwoordelijk is. Dan voel je je wel in de steek gelaten.

‘Dat ik moeder ben, zelf mijn brood verdien en studeer om uiteindelijk advocaat te worden, wordt niet gezien als een prestatie’

‘Nadat ik een aantal keer het deksel op mijn neus kreeg, besloot ik de studentendecaan en de examencommissie niet meer om hulp te vragen. De ervaring leert mij dat wanneer het puntje bij het paaltje komt, je niet écht geholpen wordt. Hierdoor heb ik jarenlang in een ‘overlevingsstand’ gestaan.’

Als je terugkijkt op de afgelopen jaren: wat had Tilburg University jou kunnen bieden om je situatie iets makkelijker te maken?

‘Mijn dochter is negen jaar oud en gaat dus zelf ook naar school. Ik heb geen partner die haar naar school kan brengen en moet – nadat ik haar heb afgezet – zelf nog naar Tilburg toe reizen. Hierdoor is het voor mij onmogelijk om voor negen uur al op de universiteit aanwezig te zijn.

‘Vorig jaar diende ik bij de examencommissie een verzoek in om eerder toegang te krijgen tot hoorcolleges. Er zou een last van mijn schouders zijn gevallen als ik de hoorcolleges kon kijken op een moment dat ik niet voor mijn dochter hoefde te zorgen of zelf moest werken.

‘Mijn verzoek werd helaas niet ingewilligd en dat vind ik nog steeds raar. Voor studerende topsporters worden soortgelijke verzoeken wel gehonoreerd. Sterker nog, Tilburg University heeft speciale regelingen voor studenten met een topsportstatus. Zij hebben recht op extra faciliteiten, zoals extra studiebegeleiding, flexibiliteit in het onderwijs en eventuele extra financiële compensatie voor opgelopen studievertraging.’

Wat doet dat met jou?

‘Tilburg University is trots op deze topsporters en ondersteunt hen waar nodig. Dat ik moeder ben, zelf mijn brood verdien en studeer om uiteindelijk advocaat te worden, wordt niet gezien als een ‘prestatie’. Althans, met mijn prestaties kan de universiteit minder pronken. Dat is erg frustrerend.

‘Stichting Steunpunt Studerende Moeders lobbyt al jaren voor beter beleid en een wettelijk kader. Wat mij betreft had Tilburg University – ondanks dat er geen wettelijk kader is – zélf specifiek beleid kunnen maken voor mijn doelgroep. In dat geval zouden studerende ouders zoals ik niet continu te horen krijgen dat we geen recht hebben op vrijstellingen of extra faciliteiten.’

_Advertentie.