William Harris Duke behartigt de politieke belangen van studenten: ‘In het hoger onderwijs vallen de klappen’

De belangen van alle 800.000 studenten in Nederland worden behartigd door het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO). Volgens bestuurslid William Harris Duke (26) laat de bezuiniging van ruim 1 miljard euro op het hoger onderwijs zien dat zijn werk belangrijker is dan ooit.

Duke, oud-student Liberal Arts and Sciences aan Tilburg University, opent de deur van het monumentale grachtenpand in Utrecht waar het ISO gevestigd is. Trots geeft hij meteen een rondleiding door het gebouw waar elke kamer een politieke bijnaam heeft. De achterste kamer heet dan ook achterkamer. ‘Hier wordt achterkamertjespolitiek bedreven, dus laten wij maar snel naar de voorkamer gaan,’ zegt Duke met een glimlach.

Vorig jaar juni trad hij als politiek belangenbehartiger toe tot het bestuur van het ISO. Zij vertegenwoordigen alle studenten in het Nederlands hoger onderwijs en zijn daarmee de grootste overkoepelende studentenorganisatie van het land.

Spijt van zijn bestuursjaar heeft Duke niet, maar hij moest wel even slikken toen in het najaar de bezuinigingen op het hoger onderwijs bekend werden gemaakt. ‘Dat was een flinke klap, maar het motiveert mij ook. Het laat zien dat het vertegenwoordigen van studenten juist nu nodig is.’

Lobbyen of demonstreren

Voor het ISO is het gesprek het belangrijkste instrument om invloed mee uit te oefenen. ‘Mijn functie heette vroeger zelfs lobbyist. Tegenwoordig wordt dat een beetje als een vies woord gezien, maar het komt er wel op neer dat ik de hele dag koffietjes drink met politici,’ grapt Duke.

Met een serieuzere toon: ‘We stellen ons naar de politiek toe op als constructieve gesprekspartner. Daarom houden we normaal gesproken afstand van demonstraties en zijn we minder activistisch dan onze collega’s van de Landelijke Studentenvakbond.’

Toch ging het ISO afgelopen november voor het eerst in tien jaar de straat op. Samen met meer dan 25.000 aanwezigen protesteerden ze in Den Haag tegen de bezuinigingen in het hoger onderwijs die het kabinet-Schoof aankondigde.

‘Deze maatregelen zijn zo extreem dat we alles moeten inzetten om het tegen te gaan. Het deed mij deugd dat ik tijdens de demonstratie de rector magnificus en voorzitter van het College van Bestuur van Tilburg University, Wim van de Donk, tegen het lijf liep. We hebben nu iedereen nodig om de waarde en het belang van studenten en het studentenleven te tonen.’

Als politiek belangenbehartiger heeft Duke geen contact met ministers. ‘Zij hebben een ambtelijke functie en zijn dus de uitvoerende macht. Ik heb contact met Kamerleden die de lijnen uitzetten. Aangezien we alle studenten vertegenwoordigen, heb ik ook geen politieke voorkeur en spreek ik politici van elke partij. Voorbeelden daarvan zijn Jan Paternotte van D66 en Claudia van Zanten van de BBB.’

Moeilijke dossiers

Vanwege de bezuinigingen heeft het ISO een pittig jaar en verschillende moeilijke dossiers op tafel liggen. Eén daarvan is de vernederlandsing van het hoger onderwijs. ‘Wij vertegenwoordigen ook de internationale studenten in Nederland. Daarom willen we graag een goede balans tussen Nederlands- en Engelstalige opleidingen. Het samenvoegen van studies en het schrappen van Engelstalig onderwijs staan beide in het verlengde van de algehele bezuinigingen en daar zijn wij natuurlijk op tegen.’

Een ander hoofdpijndossier voor het ISO was de langstudeerboete. Het plan was om studenten met studievertraging 3.000 euro extra collegegeld te laten betalen. Deze maatregel is uiteindelijk niet doorgevoerd. ‘Dat voelde als een grote overwinning. In gesprek met Kamerleden van zowel oppositie- als coalitiepartijen hebben we vanuit het ISO laten zien waarom de langstudeerboete als bezuinigingsmaatregel niet zou werken.’

‘Er werd namelijk geen rekening gehouden met de verschillende oorzaken van studievertraging zoals psychologische problemen, rouw of mantelzorgen. Het beoordelen welke oorzaken wel of niet legitiem zijn, wordt vervolgens heel arbitrair en laat zien waarom de langstudeerboete niet werkt. Een meerderheid van de Tweede Kamer heeft daarom tegen gestemd.’

Hoeveel invloed ISO uiteindelijk op zo’n beslissing heeft? Daar doet Duke geheimzinnig over, waarna hij uiteindelijk met zelfvertrouwen zegt, ‘geloof mij, wij hebben echt wel invloed.’

Stages

Die invloed gaat Duke de komende tijd nog uitoefenen, zijn bestuursjaar loopt tot juni. Er is nog werk aan de winkel voor de belangenbehartiger van studenten. ‘Ik richt mijn pijlen op het bestrijden van stagemisbruik.’

Uit onderzoek van ResearchNed in opdracht van het ISO blijkt dat bijna de helft van de studenten in het hoger onderwijs geen stagevergoeding krijgt. Dat komt volgens het ISO doordat stages meestal niet zijn opgenomen in cao’s. ‘Wij willen dat een stageovereenkomst verplicht wordt, inclusief een eerlijke vergoeding voor alle stagiairs.’

Tekort aan studentbestuurders

De belangen van studenten behartigen is belangrijk volgens Duke. Maar het is niet vanzelfsprekend dat het gebeurt. In het collegejaar 2020-2021 was Duke bestuurder bij de Tilburgse studentenpartij Student Affairs Matter (SAM), waar hij zich hard maakte voor studentenwelzijn. Hier kwam hij erachter dat er een tekort is aan studentbestuurders.

‘Bij SAM merkte ik al dat het moeilijk was om studenten te vinden die tijd willen vrijmaken om een studentenorganisatie te leiden. Ook het ISO moet ieder jaar weer actief op zoek naar (oud-)studenten om het bestuur volledig te maken.’

Dat is jammer, vindt Duke. ‘Een bestuursjaar is enorm leerzaam. In colleges heb ik bijvoorbeeld nooit geleerd hoe het is om een team van studenten aan te sturen. Nu merk ik opeens dat ik leidinggeven veel lastiger vind dan met bekende politici afspreken.’

‘Bovendien hebben we studenten keihard nodig om het studentenleven te vertegenwoordigen. Het hoger onderwijs zit in de hoek waar de klappen vallen en dat kan nog wel een tijdje duren. In plaats van dat stilletjes te ondergaan hebben we maatschappelijk betrokken studenten nodig die zich daartegen wapenen.’

_Advertentie.