‘Tears in heaven verwijst naar Bijbelse teksten’
Is er leven na de dood? Wim Weren, hoogleraar Bijbelwetenschappen, weet het ook niet zeker, maar hij heeft wel onderzocht wat er over in de Bijbel staat. Daarbij bekeek hij ook hoe deze Bijbelse teksten belicht worden in de hedendaagse cultuur.
In het christelijk geloof wordt vaak gesproken over een hemel en het leven na de dood. Opvallend is dan ook dat in grote delen van het Oude Testament staat dat de dood een zwart gat is en dat het na het sterven echt over en uit is. Het is een van de constateringen die Weren doet in zijn boek Dood en dan? dat 4 november tijdens een symposium wordt gepresenteerd.
Maar Weren beperkt zich niet tot Bijbelteksten. Hij zoekt relaties met hedendaagse kunst, zoals literatuur, schilderkunst, films, videokunst, popsongs en bidprentjes. Hoe gaan de kunstenaars om met Bijbelteksten over dood, bijvoorbeeld als het gaat om geloof in de verrijzenis. Songs van bekende zangers als Ramses Shaffy, Eric Clapton en Nick Cave gaan daar expliciet over.
Weren: “Tears in Heaven van Eric Clapton verwijst naar Bijbelse teksten waarin staat dat God alle tranen wist uit elk gezicht en de dood teniet zal doen. Je ziet het ook in de film The Body uit 2001. Hierin worden de stoffelijke resten ontdekt van een gekruisigde uit de eerste eeuw. Er zijn aanwijzingen dat het skelet het lichaam van Jezus is. Als dat inderdaad zo is, is dat dan het einde van het christendom?”
Weren stelt ook de vraag: “Is de dood dan echt de baas? In de Bijbel komt nog een andere radicale visie voor. Die stem geeft de hoop aan dat God zijn relatie met mensen die zich op hem verlaten en integer leven, nooit opgeeft. Wat dat precies inhoudt, wordt in Bijbelse teksten vaak niet concreet ingevuld.”
Leven na de dood kun je ook op een andere manier invulling geven. In het boek gaat het de vraag of goede mensen blijven leven, door de dood heen. “Ik laat zien dat er in de Bijbel ook een andere manier is om over voortbestaan te spreken dan in termen van verrijzenis. Dat zal voor veel mensen een eyeopener zijn. Ik leg deze Bijbelse visie naast een typisch product van volkscultuur, namelijk bidprentjes of gedachtenisprentjes uit de periode 1900-2010. In de prentjes van na 1960 komt een kentering naar voren die ons niet verder van de Bijbel afbrengt maar juist nauwer bij de Bijbel aansluit.”
Wim Weren, Dood, en dan? Stemmen uit de Bijbel, echo’s in onze cultuur. Zoetermeer. 2010. 23,50. Bij de presentatie van het boek, op 5 november om 16.30 in Dz1, vindt een symposium over dit thema plaats. <