Studenten, blijf demonstreren!
De langstudeerdersboete heeft niets te maken met het nemen van ‘eigen verantwoordelijkheid’, stelt Niels van den Dungen, derdejaarsstudent Filosofie en lid van JD (Jonge Democraten), in een ingezonden brief.
In de Univers van 10 februari 2011 schrijft Jelle van Nuland (van de JOVD, red.) dat veel Nederlandse studenten maar laks zijn. Deze lakse houding is voor hem het teken dat studenten een bepaald verantwoordelijkheidsgevoel missen. Studievertraging is volgens hen iets wat de overheid mag betalen voor ze.
Hoewel een dergelijke redenering lekker bekt, is ze deels onjuist en laat het bewust een aantal zaken buiten beschouwing.
Ze is onjuist omdat de suggestie wordt gewekt dat de langstudeerder, de student met studievertraging, de maatschappij iets zou kosten. Universiteiten worden door de overheid echter slechts gefinancierd voor het aantal jaren dat een curriculum nominaal duurt. Daarbij houdt de studiefinanciering voor de student ook op na maximaal vijf jaar (uitzonderingen daargelaten). Voor de jaren die de student extra studeert krijgt zowel de universiteit als student niets. Voor deze extra jaren zal de student zelf moeten betalen.
Wat het buiten beschouwing laat is dat het wetsvoorstel geen onderscheid maakt tussen deeltijd en voltijdstudenten. Deeltijdstudenten die naast hun werk verdieping of verbreding zoeken in vorm van een bachelor aan een universiteit, zullen bij hun vijfde inschrijving (hun vijfde studiejaar dus) plots geconfronteerd worden met een verhoogd collegegeldtarief. Dit terwijl het praktisch gezien onmogelijk is om in deeltijd een bachelor af te ronden binnen zes jaar. Saillant detail hierbij is dat een deeltijdstudent niet eens studiefinanciering ontvangt.
Daarnaast kent het wetsvoorstel geen overgangsrecht. Dit wil zeggen dat de studenten die zich volgend schooljaar voor de vijfde maal inschrijven voor een bacheloropleiding (of voor een derde maal aan een reguliere masteropleiding) geen recht hebben op een overgangstijd tussen oude en nieuwe wetgeving. Botweg gezegd: de spelregels worden tijdens het spelen van het spel veranderd. Het is niet zo alsof deze vermeende lakse studenten hun leven kunnen beteren; ze worden geconfronteerd met een maatregel die zij niet konden voorzien bij de aanvang van hun studie.
De vraag is dan ook of dit wetsvoorstel echt gericht is op de eigen verantwoordelijkheid van de student. In de beantwoording van Kamervragen liet Halbe Zijlstra, staatssecretaris van de VVD, weten dat de maatschappij belastinginkomsten misloopt ‘doordat de student pas op een later moment beschikbaar is voor de arbeidsmarkt’. Deze manier van denken suggereert dat de overheid er niet is voor de burgers, maar de burgers voor de overheid. Belasting betalen zie ik niet als het hoogste doel van mijn leven, de JOVD die het ‘liberale denken’ ondersteunt hopelijk evenmin.
Tevens laat Zijlstra in deze passage doorschemeren waar het wetsvoorstel mijns inziens eigenlijk over gaat: geld. Het wijzen op de eigen verantwoordelijkheid van student is slechts een mooie verpakking die gebruikt wordt om het wetsvoorstel sympathieker te laten klinken. De realiteit is echter dat er doelbewust politieke keuzes worden gemaakt om flink te korten op een specifieke bevolkingsgroep. En als we dàn als studenten niet meer demonstreren, dan weet ik het ook niet meer.