‘Lastig valorisatie in waarde uit te drukken’

Valorisatie is de laatste jaren een speerpunt van de UvT. Toch blijft het lastig om wetenschappers te interesseren voor valorisatie.  De workload voor valoriserende wetenschappers is extra hoog. Ook is het lastig de activiteiten in waarde uit te drukken. Dat blijkt uit een rondgang langs drie wetenschappelijke instituten op de UvT.

Hoe komt het nu dat wetenschappers zo weinig aan valorisatie doen? Volgens Marcel Das, directeur van CentERdata en hoogleraar Econometrie en dataverzameling  heeft dat met verschillende zaken te maken. “Ik denk dat het heel lastig is om het begrip valorisatie bij facultaire medewerkers een duidelijk gezicht te geven. Wetenschappers zijn soms niet geïnteresseerd. Dat wil niet zeggen dat ze de meerwaarde er niet van inzien, maar je wordt toch snel afgerekend op het  aantal publicaties. CentERdata heeft daar geen last van. We publiceren soms wel, maar hebben geen afvinklijst. Er zijn verschillende modellen geprobeerd om facultaire wetenschappers te motiveren tot valorisatie. Bijvoorbeeld door het vrijkopen van onderzoekstijd. Verder is er een model waarbij je wetenschappers die al ervaring hebben met valorisatie laat samenwerken met anderen om hen zo te besmetten. Maar het blijft lastig.  Je zult toch een flexibele mix moeten vinden tussen de verschillende modellen wil je facultaire wetenschappers prikkelen om te valoriseren. ”

Bij onderzoeksinstituut Tranzo, actief op het gebied van zorg, hebben ze geen problemen om wetenschappers te vinden die zich bezighouden met valorisatie. Tranzo is onderverdeeld in diverse academische werkplaatsen waarin wordt samengewerkt met praktijkinstellingen. Dankzij de inzet van zogenoemde science practicioners is de bekende kloof zo klein mogelijk.

De promovendi en science practicioners bij Tranzo hebben het volgens directeur Henk Garretsen wel extra lastig. Niet alleen moeten ze op tijd hun proefschrift afleveren, ook moeten ze (bij voorkeur) vijf of meer internationale artikelen publiceren en ze moeten kijken naar de praktische kant van het onderzoek. “Ze hebben dus een complexere taak. De workload is extra hoog.”

Hoe valoriseer je nu? Dat is volgens  hoogleraar Ton Wilthagen, directeur bij het Research Institute for Flexicurity, Labour Market Dynamics and Social Cohesion (ReflecT), een vraag waar veel wetenschappers aan de UvT mee worstelen. Hij  heeft echter geen concreet plan van aanpak voor UvT-wetenschappers die nu alleen in hun onderzoekskamertje zitten en hun kennis graag tot maatschappelijke waarde brengen. “Je moet in ieder geval belangstelling hebben voor concrete problemen die spelen. Ga het gesprek aan, maar ga daarbij niet uit van je eigen werk. Zeg niet, ik heb een wetenschappelijke theorie, kunnen jullie daar iets mee. Zo werkt het niet. Probeer te achterhalen waar het probleem van een bedrijf of organisatie zit, vraag door. En kijk dan of jij er met je theoretische kennis iets aan kan doen. Wees flexibel. Valorisatie is niet iets wat je plant.”

Wetenschappers die zich met valorisatie bezig willen houden, lopen vaak massaal tegen hetzelfde probleem aan, aldus Wilthagen.  Hoe druk je je activiteiten nu in waarde uit? “Bij wetenschappelijk werk is dat eenvoudig. Voor publicaties in tijdschriften krijg je punten. Vooraf is bepaald hoeveel punten je voor welke publicatie krijgt en hoeveel punten je per jaar moet halen.”

Bij valorisatie is dat minder makkelijk. “We kennen nog geen valorisatiepunten of een ander format om de valorisatie officieel te waarderen. Dat is lastig. We besteden er tijd aan, die tijd moet je verantwoorden. Nu doen we het vooral in onze eigen tijd, naast ons fundamentele wetenschappelijke werk. Dat zou anders moeten. Maar ik denk echt dat valorisatie de toekomst van de universiteit is. Kijk naar de subsidie die we voor de e-Portfolio’s hebben gekregen. Het gaat om middelen die je anders niet zou krijgen, aanvragen die je samen met andere partners in de samenleving doet.. Die derde geldstroom wordt steeds belangrijker. Understanding society. Dat is niet alleen het probleem begrijpen, maar ook bijdragen aan een oplossing ervan.”

Eind juni besteedt Univers in haar papieren uitgave uitgebreide aandacht aan valorisatie.