Halsema pleit voor ‘Songfestivalsysteem’
Leonardohoogleraar Femke Halsema verzorgde zojuist voor een goed gevulde aula de Leonardolezing van dit jaar. Daarin vertolkte ze de onderzoeksresultaten die in vier maanden tijdens haar masterclass bijeen werden gesprokkeld. “Laat kiezers ook op hun tweede keuze stemmen.”
De Leonardoleerstoel is een initiatief van de School of Humanities, en stelt sinds 1998 een spraakmakende gastdocent in staat om onderzoek te verrichten met een aantal studenten van de faculteit. Hoogleraren die Halsema voorgingen zijn onder anderen journalist Joris Luyendijk en acteur Thom Hoffman.
Met haar clubje van negen studentes achter zich op het podium (de enige heer in het gezelschap bleek ziek) vertelde Halsema over de ontwikkelingen in de Nederlandse politiek van de jaren ’00. Politici, zo stelde ze, zijn onvrij. Hun rol van onafhankelijke criticus die de samenleving in de gaten houdt, komt in gevaar door de wijze waarop het politieke systeem werkt.
Een zorgwekkende ontwikkeling, aldus de hoogleraar, is de zogenaamde ‘mediacratie’. Daarbij geldt de regel dat negatief in het nieuws komen veel langer blijft hangen bij de kiezer, dan urenlang gezellig meebabbelen bij Pauw en Witteman. Daarnaast vallen populaire oneliners altijd beter in de smaak dan complexe redeneringen. ‘Grieks wangedrag’ bekt nu eenmaal lekkerder dan ‘achtergronden financiële crisis.’ Net zoals Joris Luyendijk in zijn lezing vorig jaar, betoogde Halsema dat de waan van de dag daardoor belangrijker wordt dan de lange termijn. En dat werkt het gebruik van krachttermen en polarisatie in de hand.
Toch is Halsema tijdens haar politieke carrière niet somber geworden. Samen met haar studenten bedacht ze een aantal maatregelen om te zorgen dat politici meer samen gaan werken en minder op de korte termijn focussen. De eerste optie is het invoeren van een zogenaamd ‘songfestivalsysteem’ tijdens verkiezingen, waarbij kiezers ook hun tweede en misschien zelfs derde keuze kunnen aangeven. “Daardoor worden politieke partijen al tijdens de verkiezingen gedwongen na te denken over bepaalde coalities”, aldus Halsema. Ook het rangschikken van Kamerleden op alfabetische volgorde in plaats van op partij, zou een goede maatregel zijn om die Kamerleden directer met elkaar te laten bemiddelen samenwerken.
Na afloop kreeg Halsema, in lijn met de Tilburgse traditie, een fles Schrobbelèr uitgereikt van haar onderzoeksgroep, die haar bedankten voor de interessante masterclass.
Universitair hoofddocent Hans van Driel, die de leerstoel begeleidt, raadde de aanwezigen in zijn aankondiging aan om te Twitteren over de lezing. Die Twitter-reacties waren niet van de lucht, en bijna unaniem lovend. Hieronder een kleine greep uit het assortiment.
maaikeverberk
Scherpe analyse hoe ontwikkelingen in omgeving, bij politici bijna dwingend leidt tot heimelijkheid en gebrek aan samenwerking.#fhleonardo
Jvdhof
Noem me arrogant, maar als student (politieke) geschiedenis met lichtelijk technocratische geest had ik die ideeën zelf ook al #fhleonardo
Hoebink
Prachtige, liberale lezing van @FemkeHalsema. Over politiek in de 21ste eeuw. Vol met plannen om de democratie te verbeteren. #fhLeonardo
