Wilthagen: uitkeringssysteem moet op de schop

Het huidige uitkeringssysteem moet op de schop. De overheden in Europa zouden het geld niet langer direct aan alle uitkeringsgerechtigden moeten overmaken, maar aan bedrijven. Die kunnen hier zelf geld bijleggen en daarmee werknemers aannemen. Daar pleit Ton Wilthagen, hoogleraar arbeidsmarkt aan de UvT voor in een interview met Univers.

Wilthagen: “Het huidige uitkeringssysteem wordt onbetaalbaar. De vergrijzing neemt toe en er betalen steeds minder mensen premies, bijvoorbeeld door de opkomst van zzp’ers. Tegelijkertijd is er in Europa behoefte aan extra banen. Bedrijven hebben wel werk, maar hebben niet voldoende prikkels om mensen voor dat werk aan te nemen. Als je nu een deel van het uitkeringsgeld als overheid aan het bedrijf geeft, hoeven ze slechts een deel bij te betalen en kunnen ze met dat geld iemand aan een baan helpen. We moeten toe naar een systeem van ‘werkgeven naar vermogen’ (als aanvulling op de aanstaande wet werken naar vermogen). Het is een betere strategie dan wat gemeenten nu doen, namelijk zelf gemeentelijke werkbedrijven oprichten.”

Wilthagen benadrukt dat dit nieuwe systeem alleen werkt, bij mensen die kunnen werken. “Arbeidsongeschikten moet je gewoon een uitkering vanuit de overheid geven. Ik realiseer me dat bedrijven van het systeem misbruik kunnen nemen, door zo alleen goedkope krachten aan te nemen, maar de noodzaak om banen te creëren is enorm groot. Het gaat slecht met de economie, de werkloosheid zal zonder ingrijpen stijgen. Dan moet je onorthodox denken. De inzet van uitkeringsgeld kan niet blijvend kan zijn. Van oneerlijke concurrentie met niet-EU landen is overigens geen sprake. Ook landen als China kennen staatssteun.”