Onbewuste registratie emoties

Denken we aan emoties, dan denken we aan gezichten. Volgens promovendus Charlotte B.A. Sinke ontlenen onze hersenen ook veel informatie aan lichaamshoudingen, zelfs onbewust. Vrijdag 27 januari promoveert zij op haar proefschrift, Perception of emotions from faces and bodies and the influence of context.

“Omdat we zulke sociale wezens zijn, zijn we echte experts geworden in het raden van andermans gevoelens ook al probeert men zijn ware intenties te verbergen,” schrijft cognitief neurowetenschapper Sinke in haar proefschrift. Misschien zijn we zelfs beter in het raden van emoties dan we zelf denken. Uit het onderzoek van Sinke blijkt dat zelfs kleine veranderingen in de lichaamshouding van een ander door de hersenen worden geregistreerd. Vaak gebeurt dit onbewust. We kunnen emoties dus waarnemen zonder ze bewust te zien.

In een onderzoek moesten proefpersonen kijken naar filmpjes waarin twee mensen waren te zien. De gezichten waren gemaskeerd, geluid was afwezig. Belangrijke informatie bij het interpreteren van emoties werd zo achterwege gelaten. Toch konden de proefpersonen goed beoordelen wanneer er sprake was van dreiging en wanneer niet.

In een tweede onderzoek moesten de proefpersonen juist niet letten op de twee personen in het filmpje, maar op gelijktijdig zichtbare stippen. De proefpersonen voerden deze taak beter uit wanneer de personen in het filmpje een dreigende lichaamshouding hadden. Kennelijk worden de hersenen actiever bij dreiging.

Verder blijkt uit het onderzoek van Sinke dat de waarneming van gezichts- en lichaamsuitdrukkingen cultureel bepaald is. Zo kwam uit een onderzoek naar voren dat Chinezen trager zijn dan Nederlanders als het gaat om het herkennen van emoties in een niet-sociale context. In een sociale context zijn ze echter sneller. Dat Chinezen in een sociale context beter presteren, wijt Sinke aan de collectivistische cultuur van Aziatische landen. “Mensen handelen daardoor meer conform aan de groep,” schrijft Sinke. Dit heeft er misschien toe geleid dat Chinezen  “expert zijn geworden in het kijken naar gezichten om de ware intentie van mensen af te leiden.”