Arnoud Boot bij Food for Thought

Topeconoom Arnoud Boot keerde vandaag terug naar zijn oude universiteit om door studenten geïnterviewd worden. Hij stond de naar kennis hongerende studenten te woord tijdens de maandelijkse debatsessie ‘Food for Thought’ van studievereniging Asset.

De econoom heeft een indrukwekkende staat van dienst in zowel de zaken- als academische wereld en is nu onder andere werkzaam als hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Boot schrijft columns voor het Financiële Dagblad en komt geregeld langs in Nieuwsuur en andere actualiteitenprogramma’s.

Boot vindt het “buitengewoon aardig” dat hij terug is op zijn oude universiteit. Universiteiten moeten debat creëren en daar zijn evenementen als deze volgens hem bij uitstek voor geschikt. De interviewers vragen eerst of Boot wil reageren op enkele headlines in de kranten van vandaag. Uiteraard wordt Boot eerst gevraagd om te reageren op het hoger uitgevallen begrotingstekort: “Het begrotingstekort is onacceptabel. Onze ministers van Financiën hebben altijd opgeroepen tot begrotingsdiscipline in Europa en Nederland kan niet met dit tekort wegkomen. Het tekort wordt nu opgelost met bekrompen bezuinigingen, terwijl het kabinet nu met visie moet komen. Met structurele hervormingen, daar valt veel mee te halen”.

De volgende headline ligt wat dichter bij huis. De VSNU (de Vereniging van Nederlandse Universiteiten) wil de duimschroeven van wetenschappers aandraaien en een uniform beleid smeden tegen schendingen van de wetenschappelijke integriteit. Het meeste wetenschappelijke werk van Boot is theoretisch van aard. Hij geeft te kennen dat daar vrij weinig mee te frauderen valt. Een van de interviewers oppert het idee dat wetenschappers een eed af moeten leggen. Boot wijst dit meteen van de hand: “Dat hebben ze in de bancaire wereld ook geprobeerd, dat banken in het belang van de klant moeten opereren. Daar is ook niet veel van terecht gekomen”.

Boot reageert als laatste nog op de door AVRO geschrapte scene in Neonletters. In de scene vechten Allah en God met elkaar: “Bij economie is er een rationeel beleid en zijn er duidelijke standpunten. Met satire over godsdienst moet je onvoorstelbaar voorzichtig om gaan. Veel wat aan religie vast zit heeft te maken met fundamentalisten. Dat soort mensen worden gemotiveerd door spotprenten en satire. Ik zou daar uitermate voorzichtig mee zijn als ik omroepbaas was.”

Het interview schakelt via de headlines over naar het thema van de dag: realiteit versus fictie in de economische wereld. De interviewers borduren voort op het thema: hebben beleidsmakers geen idee of vertellen ze leugens? Boot denkt dat de beleidsmakers geen idee hebben, en daarom geen oplossingen. Als voorbeeld draagt hij Jan Kees de Jager aan: vijf maanden geleden was hij ervan overtuigd dat Griekenland het geleende geld nog terug zou betalen. Boot hekelt deze populistische uitspraken: “Niemand geloofde het toen de Jager dat zei”. Boot vervolgt: “Let wel dat Jan Kees de Jager een van de populairste politici van het land is, blijkbaar krijg je met onware, populistische uitspraken toch nog stemmen”.

Politici hebben geen antwoord op de maatschappelijke problemen die nu spelen. Boot: “Politici hebben het onvoorstelbaar moeilijk, we hebben een economische en maatschappelijke crisis. En er vindt een verschuiving van het electoraat plaats. De leegte wordt gevuld door populisme en op basis daarvan kan geen effectief beleid gemaakt worden”.

Boot gaat dieper in op de relatie tussen economie en politiek: “De eurocrisis is relatief makkelijk op te lossen als econoom. Als je het klinisch bekijkt, ligt de juiste blauwdruk ergens”. Maar je kunt het niet klinisch bekijken volgens Boot: “Het lot van de eurozone is afhankelijk van draagvlak: het is geen economisch maar een maatschappelijk vraagstuk”.

Boot keert terug naar het belang van draagvlak: “Je mag denken wat je wilt over de occupy beweging. Maar de bevolking is sceptisch over politieke en economische leiders. Het draagvlak van gezaghebbende mensen is fragiel, want iedereen is verdacht als graaier. De onderliggende onvrede is gigantisch, de salarisverschillen zijn gigantisch. De economie moet opnieuw ingericht worden, dat kan nog wel dertig tot veertig jaar duren, maar het is nodig. Hoe die nieuwe economie er uit moet gaan zien? Het eurogebied en de bancaire sector moeten op de schop. Landen moeten uit de Europese Unie mogen treden indien ze dat willen. Banken hebben, in de huidige vorm, geen plaats in de private sector”.

Volgende maand is Peter Vandermeersch, hoofdredacteur van de NRC, te gast bij Food for Thought.