Ouwerkerk over het strafrechtelijke klimaat

Verdachten worden in Nederland te snel als dader en als tweederangs burger neergezet. Strafrecht gaat over mensen, maar de menselijke maat lijkt in het huidige strafrecht niet altijd belangrijk gevonden te worden. Dat meent Jannemieke Ouwerkerk, universitair docent strafrecht aan de UvT. Vorige maand richtte ze samen met Ralph Hermans, docent strafrecht aan de VU, de Stichting Mens en Strafrecht op. Bij de stichting zijn dertig strafrechtjuristen en criminologen betrokken.

Ouwerkerk spreekt vol passie over het strafrecht. Ze wil Nederland wakker schudden over de koers van het strafrecht gaat. Ze stoort zich vooral aan het gebrek aan juiste en volledige informatie vanuit onze volksvertegenwoordigers. Nederlandse burgers denken vaak dat in Nederland licht gestraft wordt. Ze denken dat levenslang 18 of 21 jaar is. “De Nederlandse politici bestrijden dit beeld niet. Ze spreken vooral over nog zwaardere straffen. Levenslang is in Nederland vastzitten tot je dood. Daarmee zijn we een uitzondering in Europa.”

Foutieve informatievoorziening, de verharding van strafrechtklimaat, de menselijke maat, en opsluiting zijn een aantal van de onderwerpen die tijdens het interview naar voren komen. In een opinie die Ouwerkerk eerder schreef was de boodschap  verdachten en veroordeelden als mens te blijven beschouwen. In het interview stipt ze het thema opsluiting aan.“Dit thema is gekozen omdat er in de afgelopen jaren veel wetsvoorstellen en wetswijzigingen zijn aangenomen die het mogelijk maakt om mensen direct op te sluiten voor korte tijd maar ook voor langere tijd. Wij benadrukken de desastreuze gevolgen van opsluiting, tijdens en na de detentie. Relaties worden vaak verbroken, contact met kinderen verwaterd, het vinden van een baan wordt moeilijk, het krijgen van een hypotheek idem dito. En dat zijn juist de dingen die belangrijk zijn om na een detentie weer een leven te kunnen oppakken. Die gevolgen moeten ook in het bewustzijn van de maatschappij terechtkomen en in de politiek.”

Later stelt ze ook nog: “Het uitgangspunt is nog steeds dat iemand in vrijheid de uitspraak van zijn proces kan afwachten. Opsluiting hoort volgens mij pas in beeld te komen als het echt niet anders kan. Daarover willen we mensen laten nadenken met onze stichting. We willen de discussie gaande houden met opiniestukken en debatten.”