Reacties op advies commissie Schuyt uit de onderzoekswereld
“Het rapport geeft geen blauwdruk, de aanbevelingen zijn breed maar niet vrijblijvend.” Dat zegt Sijbolt Noorda, voorzitter van VSNU over het onderzoeksrapport van de commissie Schuyt. Zij deden onderzoek naar aanleiding van de fraudezaak van de Tilburgse Hoogleraar Diederik Stapel.
Het onderzoek ‘Zorgvuldig en integer omgaan met onderzoeksgegevens’ werd afgelopen vrijdag gepresenteerd in Amsterdam. Het advies van de Commissie Schuyt werd deze avond aangeboden aan Cor Katerberg, die het namens staatssecretaris Zijlstra keurig in ontvangst nam. Univers was erbij en peilde de verschillende maar vooral milde reacties uit de onderzoekswereld.
Zoals al eerder bekend werd is ook de ambtseed die de wetenschappers af moeten leggen een onderdeel van het advies. Tijdens de presentatie van het onderzoek vrijdag werd met een grap verwezen naar de website waar men de code die moet worden afgelegd alvast kan oefenen. Naast deze ambtseed komt ook peer pressure, onderzoek naar wetenschappelijk wangedrag en meer toezicht van tijdschrift redacties op wangedrag aan bod in het advies.
In de sociaal-psycholgische onderzoekswereld wordt het advies van de commissie Schuyt toegejuicht. “Wij zijn ook niet voor extra regels en toezicht in de wetenschap”, aldus Carsten de Dreu, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Amsterdam. Uit het advies concludeert De Dreu vijf concrete acties. “Allereerst weg met de eenpitter, geen prijs meer voor het individu maar wel voor een groep. Waardeer daarnaast onafhankelijke replicatiestudies, stimuleer meta-analyses en stel hiervoor fondsen beschikbaar. Professionaliseer ook het beoordelingsproces. Stop met naming & shaming en bevorder constructieve discussies in een veilige omgeving. En werk ten slotte internationaal via “grassroots” en “learned societies”.
Marie-José Goumans, hoogleraar aan het Leids Universitair Medisch Centrum, pleit in haar reactie voor elektronische labjournaals. “Hierdoor wordt het biomedisch onderzoek een stuk transparanter.” Volgens Goumans is de ruwe data erg belangrijk is binnen het lab. Daarnaast vindt ze dat de sfeer binnen de onderzoeksgroep goed moet zijn. “Je moet alles met elkaar bespreekbaar kunnen maken zodat de jonge onderzoeker niet bang hoeft te zijn.”
Ook zegt Goumans dat er een bepaalde hiërarchie heerst in de biomedische onderzoekswereld. “Bij klinisch onderzoek zijn veel mensen betrokken. Ook al is er dan sprake van veel controle, het blijft moeilijk voor verpleegsters om tegen de arts te zeggen dat iets niet klopt.”
Sijbolt Noorda, voorzitter van VSNU, vindt dat de commissie Schuyt veel lof verdiend. Daarnaast geeft hij aan dat integere wetenschapsbeoefening alleen bevorderd en gehandhaafd kan worden door wetenschappers zelf.
De VSNU, KNAW en NWO nemen het advies “ter harte” en zullen het meenemen in het Standard Evaluation Protocol (SEP). Of ze reviewonderzoek meer moeten bevorderen zal uitgebreid onder de aandacht komen tijdens het overleg tussen de partijen. Al met al vindt Noorda het advies “een mooie aanzet om er werk van te maken”.
