Nieuwe kwaliteitsrichtlijnen voor sociale wetenschappen
De Stapelmeter heeft de vijftig intrekkingen ondertussen doorbroken, maar de wetenschap zit niet stil. De KNAW overhandigde vorige week het rapport ‘Handvatten voor de kwaliteitsbeoordeling van sociaalwetenschappelijk onderzoek’ aan staatssecretaris Dekker. Dit adviesrapport moet een beoordelingsraamwerk bieden. De kwaliteit van socialwetenschappelijk onderzoek wordt getoest op een manier ‘die recht doet aan de enorme diversiteit in kwaliteitsculturen binnen de sociale wetenschappen.’
Aanleiding voor het rapport, het derde deel in een drieluik, is volgens de KNAW ook drieledig. Allereerst is een evenwichtig oordeel over sociaalwetenschappelijk onderzoek nu nog onmogelijk. Dat komt omdat er in de huidige beoordelingsmodellen geen rekening gehouden wordt met de breedte van het onderzoeksveld. Ten tweede veroorzaakt de toenemende aandacht voor valorisatie een discussie over de kwaliteit en de maatschappelijke relevantie van sociaalwetenschappelijk onderzoek. Hiermee hangt samen dat de huidige criteria voor kwaliteit en relevantie niet voor iedereen helder zijn. Als laatste zijn wetenschappers ontevreden over het stigma ‘more is better’, wat op de sociale wetenschappen lijkt te rusten.
Het adviesrapport draagt een set algemeen geldende beoordelingscriteria aan. Deze criteria moeten ervoor zorgen dat wetenschappers zichzelf kunnen beoordelen. Daarnaast kunnen bestuurders met deze criteria beleidsbeslissingen maken over bijvoorbeeld de inzet van personeel en financiële middelen. De beoordeling richt zich op twee domeinen: de wetenschappelijke kwaliteit en de maatschappelijke relevantie. Er wordt in deze twee domeinen gekeken naar de aantoonbaarheid van de productiviteit, het aantoonbare gebruik van het onderzoek en aantoonbare blijken van erkenning.
Daarnaast bevat het rapport ‘enkele uitgangspunten die de contouren van de beoordelingssystematiek bepalen.’ De KNAW hoopt dat belanghebbenden in de sociale wetenschap ervaringen op gaan doen met het voorgestelde raamwerk. Deze ervaringen worden dan opgenomen in het nieuwe standaard evaluatieprotocol voor kwaliteitsbeoordeling dat in 2015 in gaat.
