Gerechtshof: Beurspromovendi niet als werknemer betalen
Beurspromovendi hoeven niet betaald te worden voor hun onderzoek. Het zijn studenten en geen werknemers. Dat heeft het Groningse gerechtshof bepaald in een zaak tussen de Rijksuniversiteit Groningen en de vakbond Abvakabo.
De Nederlandse universiteiten liggen al jaren met de vakbonden en promovendi in de clinch over de vraag of promovendi betaalt horen te krijgen. Nederland is samen met Denemarken en Kroatië het enige land dat geen bursalenstelsel kent. In veel andere Europese landen zoals Groot-Brittannië, krijgen promovendi alleen een studiebeurs.
Een paar jaar geleden voerde de Rijksuniversiteit Groningen een systeem van beurspromovendi in. De RUG gaat geen arbeidsovereenkomst met ze aan. De beurspromovendi ontvangen daardoor geen vakantiegeld en geen eindejaarsuitkering en hebben later ook geen recht op een werkloosheidsuitkering. Vakbond Abvakabo spande een rechtszaak aan namens twaalf beurspromovendi, de kantonrechter gaf de vakbond gelijk. In het vonnis uit 2009 stelt de rechter dat activiteiten van promotiestudenten en bursalen “productieve arbeid” zijn. De gezagsverhouding tussen begeleider en beurspromovendus bevat “onmiskenbaar elementen van toezicht, instructie, beoordeling en sancties.” Ook ziet de rechter verband tussen prestatie en vergoeding. “De conclusie is dan ook dat de beurs moet worden aangemerkt als loon.”
De Rijksuniversiteit ging in hoger beroep en gaf onder meer aan dat de kantonrechter de rechtsverhouding had beoordeeld aan de hand van de verkeerde criteria. Ook geeft het Hof aan dat de rol van de promotor/begeleider niet wezenlijk verschilt van de scriptiebegeleider van een reguliere student. De verbintenis tussen de RUG en de promotiestudenten is volgens het Hof niet aan te merken als een arbeidsovereenkomst, omdat de daarvoor vereiste gezagsrelatie ontbreekt. Het Gerechtshof vernietigt daarom het besluit van de Kantonrechter.
Overigens kent de Rijksuniversiteit Groningen een verschil tussen AIO’s en beurspromovendi. Zo hebben AIO’s een verplichte vaste werkplek. Voor promotiestudenten/bursalen geldt die verplichting niet. Ook worden AIO’s ingeroosterd, promotiestudenten/bursalen niet.
De uitspraak van het Gerechtshof zet de deur op een kier voor andere universiteiten om met identieke overeenkomsten als in Groningen te gaan werken.
