Jongerenpartijen bedenken nieuw pensioenstelsel

De jongerenpartijen van D66, PvdA en VVD hebben samen een plan bedacht om het pensioenstelsel volledig te veranderen. De grootste verandering is dat iedereen zijn eigen pensioenfonds kan kiezen, nu wordt dat gedaan door de werkgever. Lans Bovenberg, hoogleraar aan de faculteit Economie van Tilburg University en verbonden aan Netspar (Network for studies on pensions, aging en retirement), vindt het plan een “heldere stip aan de horizon”.

Het plan van de partijen werd afgelopen zondag gepresenteerd in Buitenhof. In grote lijnen blijft iedereen verplicht sparen voor een pensioen, maar mag het fonds zelf gekozen worden. Niet alleen de werknemers, maar ook zzp’ers zijn in het plan verplicht te sparen. Bovenberg: “Het is positief dat de partijen na hebben gedacht over de zelfstandigen. Het lijkt mij wel beter te werken met een default. In het buitenland hebben ze ook zulke systemen. Iedereen spaart automatisch voor pensioenfondsen, behalve als men uitdrukkelijk aangeeft dat niet te willen.”

Onder het oude pensioenstelsel willen de JOVD, Jonge Democraten en Jonge Socialisten een streep zetten. Het geld dat nu gespaard is blijft dan staan en wordt zoals afgesproken uitgekeerd, op deze manier lopen de fondsen vanzelf leeg. Bovenberg vindt dit geen goed plan, het is te makkelijk, omdat de jongeren daar de huidige fondsen met een tekort achter laten. “Ze kunnen hun denkkracht gebruiken om van A naar B te gaan.”

Waar hij ook niets in ziet, is de individuele keuzevrijheid voor de pensioenuitvoerder. “Dit is een fundamentele verandering, maar mensen interesseren zich niet in de uitvoerder, belangrijk is het risico dat de fondsen nemen. In dit plan wordt het risico door de overheid vastgesteld, maar juist op het aspect van de risicohouding verschillen mensen van elkaar en zou je een beperkte mate van keuzevrijheid willen.” Ook het argument dat alleen op deze manier zo weinig pensioenfondsen overblijven, snijdt voor hem geen hout. “Die trend is al begonnen, nu zijn er bijna vierhonderd fondsen, een paar jaar terug waren dat er nog duizend. Ik denk dat we over vijftien jaar nog zo’n acht tot tien uitvoerders over hebben.”

Wel is Bovenberg het eens met dat het pensioenrecht beter overdraagbaar moet zijn bij het wisselen van een baan. “Hetzelfde wordt ook bereikt in het akkoord van de jongeren- en ouderenorganisatie, maar zonder het hele pensioensysteem om te hoeven gooien.” Dit akkoord is eerder deze week gesloten door meerdere ouderenbonden en de jongerenafdelingen van de CNV en FNV. Bovenberg is één van de begeleiders van de gesprekken geweest.